Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Nomen

Wikipedia, Entziklopedia askea
Erromatar garaiko marmolezko hilarria.
Hilarrien idazkunetan beti agertzen zen gutxienez hildakoarennomen-a.

Erromatarrennomena (pluraleznominis) oraingo abizen edodeituraren antzekoa da.Gens edoleinua adierazten zuen eta familia askok gens bera izan zezaketen, hau da, arbaso bereko ondorengoak zirela esaten zuten. Beraz,nomen-a belaunaldiz belaunaldi heredatzen zen eta komuneko balizkoarbaso horren ondorengo guztiak izendatzen zituen. "gens, gentis" substantiboa femeninoa da eta horregatik,nomen-ak aipatzen direnena aldaera femeninoa erabili ohi da: Julia, Sergia, Servilia, Tullia[1]...

Nomena (edogentilicium-a edonomen gentile-a ere deitua),Tria nominaren parte bat zen,praenomeanaren ondoren jartzen edo esaten zena. Emakumeek aitaren familiaren izena gordetzen zuten eta ez zuten senarrarena hartzen. Hau da, mutilentzat "abizen" modukoa zena, neskentzat "ponte-izena" zen. Adibidez,Julia gens-eko neskatoek «Julia» ziren denak eta «Cornelia» deitzen zietenCornelia familiako emakumeei. Bereizteko, besteak beste,minor,maior,tertia... hitzak gehitzen ziren haien izenetaracognomen moduan, jaiotza-ordenaren arabera.

Europako beste herri indoeuroparretan ez dagoen osagai originala zennomen-a.Nomen-ak ugariak ziren eta, oro har, ez ziren laburtzen.

Familia batzuek besteengandik bereizteko, "cognomen"-a erabiltzen hasi ziren, nolabaitekogens bateko adarra edo leinu-adarrak eratuz[2]. Julia leinuak, adibidez,cognomen hauek erabili izan zituen: Zesar (Caesar), Julo (Iulus), Menton (Mento), Libon (Libo) etaBursio. Geroagocognomen-ak beste funtzio batzuk ere izan zituen, hala nola, pertsonarenizen-tipia izatea.

Adibide batzuk

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  • Julio Zesar:Gaius Iulius Caesar (Julia edo Juliotarren gens edo leinukoa).
  • Julia Mesa:Julia Maesa (Juliotarren leinukoa)
  • Kornelio Sila jenerala: Lucius Cornelius Sylla Felix (Cornelia leinuko Sylla adarrekoa)
  • Kornelia: Cornelia Minor edo besterik gabe, Cornelia(Cornelia leinukoa). Hori Lucius Cornelius Cinna-ren alaba zen, eta Gaius Iulius Caesar-en emaztea baina emakumeek ez zuten senarraren nomen-a hartzen.
  • Kornelio Zina: Lucius Cornelius Cinna (Cornelia gens-eko Cinna adarrekoa)
  • Antestius Sesenco:Antestia leinukoa. Pertsona horiHispania Tarraconensisen bizi izan zen eta seguruenik ez zen Italiako Antestia (edo gehaigotan erabltzen zen Antistia) leinuko ondorengoa, baina inperioko familia libreek erromatar leinuen abizenak hartu zituzten, batez ere mendebaldean.

Gizonen kasuannomen-a maskulinoz erabiltzen zen eta emakumeen kasuan, femeninoz.

Libertoek, esklabo ziren garaian, euren jabe izan zirenen nomena heredatzen zuten, eta, emakumeen kasuan, egiten zen gauza bakarra, abizena femeninoan jartzea zen.

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  1. ingelesezko Wikipedian erromatargens guztien zerrenda ikus daiteke:List of Roman gentes
  2. «Roman Nomenclature» www.vroma.org (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Nomen&oldid=9352116"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp