Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

NBA

Wikipedia, Entziklopedia askea
National Basketball Association
KirolaSaskibaloia
Sorrera1946koekainaren 6a,New York
ZuzendariaAdam Silver
Taldeak30
Herrialdeak AEB (29 talde)
 Kanada (talde 1)
Gaur egungo txapeldunaLos Angeles Lakers (2019-20)
Titulu gehien dituen taldeaBoston Celtics (17)
Los Angeles Lakers (17)
Webguneahttp://nba.com/

NBA edoNational Basketball AssociationAmeriketako Estatu Batuetakosaskibaloi profesionaleko liga nagusia da.Toronto Raptors (Kanada) taldea izan ezik, beste guztiakestatubatuarrak dira. Munduko jokalaririk onenek NBAn jokatzen dute, eta munduko saskibaloi ligarik hoberentzat hartzen da.

1946anNew Yorken sortu zenean,Basketball Association of America edoBAA izenak zituen eta1949an oraingo izena jarri zioten. Gainera, desagertutakoNational Basketball Leagueko talde batzuek NBArekin bat egin zuten.

NBA ligaren txapeldunafinaletan erabakitzen da. Bestalde, denboraldi erdialderaNBAko All-Star Asteburua kirol-ikuskizuna ospatzen da.

Historia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

BAA1946anIpar-ekialdeko Estatu Batuak etaErdialde mendebaldeko Estatu Batuetako saskibaloi kantxen jabeak bat egin zutenean sortu zen liga zen,Madison Square Gardeneko jabeak kasu. Nahiz etaEstatu BatuetanAmerican Basketball League etaNational Basketball League (NBL) bezalako ligak egon, BAAk hango hiri garrantzitsuenetako kantxetan jolastea saiatzen zuen. Izan ere, BAAko taldeek ez zutenAmerican Basketball League (ABL) etaNational Basketball Leagueko taldeek zuten maila ona. EztaHarlem Globetrotters saskibaloi taldeak zuen maila ona ere. Adibidez,1947an ABLan finalista izan zen taldea,Baltimore Bullets, BAAra mugitu zen eta1948ko txapelketa irabazi zuen.1949anMinneapolis Lakersek irabazi zuen BAA,1948an NBLa irabazi ondoren.

BAAren inaugurazio-partiduaNew York Knicks -Toronto Huskies izan zen,Maple Leaf Gardens estadioan,Toronton eta 7.090 ikusleekin.

1949an, BAAk eta NBLak bat egin zuten NBA liga sortzeko. Hasiera batean, hiri handi eta txikietako 17 frankizia zituen, baita ikusle gehiagorentzat egindako estadioak ere.1950an, 11 frankiziek parte hartu zuten NBAn eta kopuru hori mantendu zen1954ra arte.1954an, bakarrik 8 frankiziek parte hartu zuten. Gainera, 8 frankizia horiek, nahiz eta beste izen bat izan, oraindik diraute eta honako hauek dira:New York Knicks,Boston Celtics,Golden State Warriors,Los Angeles Lakers,Rochester Royals,Detroit Pistons,Atlanta Hawks ySyracuse Nationals.

Gainera, hiri txikietako frankizia batzuk hiri handiagoetara joan ziren. AdibidezTri-cities Blackhawks taldeaTri-cities deituriko gunetikMilwaukeera eta geroxeagoSaint Louisera joan zen. Beste adibide gisaFort Wayne Zollner Pistons taldea dugu,Fort WaynetikDetroitera joan baitzen.

Nahiz eta 1947-48 denboraldianWataru Misaka deitutako jokalari japoniamerikar bat egon,New York Knicks taldean,1950. urtea NBAren integrazio urteatzat hartzen da, jokalari afroamerikarrak talde batzuetan jokatzen hasi baitziren.Chuck CooperBoston Celticsekin,Nat CliftonSweetwaterNew York Knicksekin,Earl Lloyd aspaldi desagertutakoWashington Capitols taldearekin. Gaur egun, ia mundu osoko jokalariek parte hartzen dute liga honetan eta azpimarratzekoa da NBAko jokalarietatik, %80a inguru afroamerikarra dela.

1949 denboralditik1954kora arte,Minneapolis Lakersek sei denboraldietan bost NBA txapelketa irabazi zituen,George Mikan jokalariak bere jokoa gidatzen zuelarik.

1954an, NBAk, 24segundokobaloi jabetza ezarri zuen talde bakoitzarentzat jokoa bizkortzeko.

1956an,Bill Russellpibotrookiea,Boston Celtics taldera joan zen. GaineraBob Cousy garai hartako jokalaririk onenetarikoa zegoen talde honetan etaRed Auerbachek entrenatzen zituen. Geroztik,Bill Russellek hamairu urteetan hamaikaNBA txapelketa eskuratu zituenBoston Celtics taldearentzat.1959an,Wilt Chamberlainpibota debutatu zuen eta60ko hamarkadan historiako jokalaririk onenetariko bat bihurtu zen,puntuazio etaerrebote-marka asko hautsiz, partidu batean 100 puntu egitera iritsi zen eta.Bill Russell etaWilt Chamberlainen arteko lehia izugarria izan zen kantxan norgehiagoka onak eskainiz.

Denboraldi haietan,Minneapolis Lakers taldeakMinneapolis hiria utzi etaLos Angelesera joan zen. Halaber,Philadelphia Warriors taldeakPhiladelphia utzi etaSan Frantziskora joan ziren. Mugimendu horiek NBA indartu zuten.

1967an,American Basketball Associationaren (ABA) sorrerak NBA mehatxatzen hasi zuen eta jokalari onenak fitxatzeko ika-mika handia zegoen. NBAk,Kareem Abdul-Jabbar (garai horietan Lew Alcindor zuen izena) garai hartan unibertsitatean jokatzen zuen jokalaririk onena fitxatu zuen, eta honek bere profesionaleko bigarren urteanOscar Robertsonekin bateraNBA txapelketa irabaztera eraman zutenMilwaukee Bucks taldea. Gero,Kareem Abdul-JabbarLos Angeles Lakersera joan zen.

Hala ere,Rick Barry, garai hartako NBAko saskiratzailerik onena,Norm Drucker,Earl Strom,John Vanak etaJoe Gushue jokozain beteranoak bezalaxe,ABAra joan zen.

Gainera,ABAk arrakasta handiagoa izan zuen gazte jokalaririk onenak fitxatzerako orduan, ikastetxeetatik fitxatzea uzten baitzieten. Garai hartan, NBA azkar zabaldu zen, frankiziak beste hiri handi eta errentagarrietara joan zitezen.1976ko denboraldi erregularra amaitzean,ABA eta NBAk ABAko lau talde NBAra joan zitezela hitzartu zuten, NBAko talde kopurua 22ra igoz.

1979an, ABAk asmatutakohiruko lerroa, NBAk hartu zuen. Gainera, NBAn,Larry Bird etaMagic JohnsonrookieakBoston Celtics etaLos Angeles Lakersekin bat egin zuten hurrenez hurren.Larry Birdek hiruNBA txapelketa irabazi zituenBoston Celticsentzat,Magic Johnsonek, berriz, bostNBA txapelketaLos Angeles Lakersentzat. Gertaera hauek, NBAren zaleak igoarazi egin zituztenIpar Amerika eta mundu osoan.

1984anMichael Jordan debutatu zuen NBAnChicago Bulls taldearekin, NBAren zaleen interesa areagotuz.1989an, talde kopurua 27ra igo zen.90ko hamarkadan,Michael Jordanek 6NBA txapelketa irabazi zituenChicago Bullsekin.

1992an,Bartzelonako Olinpiar Jokoak parte hartu zuenAmeriketako Estatu Batuetako saskibaloi selekzio nazionala, lehenengo aldiz, NBAko jokalariez osaturik zegoen. Garai hartako selekzio honiDream Team izenez ezaguna da eta historiako talderik onenatzat hartzen da.Michael Jordan,Larry Bird,Magic Johnson,Scottie Pippen,Charles Barkley etaJohn Stockton bezalako izarrek osatzen zuten taldea etaurrezko domina lortu zutenBartzelonan. Hamarkada honetan, beste herrialdeetako jokalari asko sartu ziren NBAn. Lehendabizi, jokalari horiek, hala nolaNigeriakoHakeem Olajuwon jokalaria (NBAko jokalari baliotsuena1994an),NCAAn jokatzen zuten euren trebetasuna hobetzeko. Orain, berriz, atzerriko jokalariak atzerriko ligetatik doaz NBAra,Pau Gasol,Yao Ming,Dirk Nowitzki etaManu Ginobili bezalaxe. Hala ere,ingelesa dakiten jokalari atzerritarrak, normalean,Ameriketako Estatu Batuetako unibertsitateetara doaz NBAn jokatu baino lehen,Andrew Bogut (2005ekodraftean lehenengo sailkatua) etaSteve Nash (NBAko jokalari baliotsuena2005ean eta2006an) bezala.

1996an, NBAk emakumeentzakoWNBA liga sortu zuen eta2001an, NBArekin loturik dagoen azpi-kategoriako liga bat sortu zuten,NBDL.2005an, azken liga honek izena aldatu zuenNBADL deitzeko.

XXI. mendearen hasieran 30 talde zeuden liga honetan.

Taldeak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Kokapen mapa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Konferentziak eta dibisioak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
DibisioaTaldeaHiriaJokalekuaSortutako Urtea
AtlantikoaBoston CelticsBoston,MATD Garden1946
Brooklyn NetsBrooklyn,NYBarclays Center1967*
New York KnicksNew York City,NYMadison Square Garden1946
Philadelphia 76ersPhiladelphia,PAWells Fargo Center1939*
Toronto RaptorsToronto,ONAir Canada Centre1995
ErdialdeaChicago BullsChicago,ILUnited Center1966
Cleveland CavaliersCleveland,OHQuicken Loans Arena1970
Detroit PistonsAuburn Hills,MIThe Palace of Auburn Hills1941*
Indiana PacersIndianapolis,INBankers Life Fieldhouse1967
Milwaukee BucksMilwaukee,WIBradley Center1968
Hego-ekialdeaAtlanta HawksAtlanta,GAPhilips Arena1946*
Charlotte HornetsCharlotte,NCSpectrum Center2004
Miami HeatMiami,FLAmerican Airlines Arena1988
Orlando MagicOrlando,FLAmway Arena1989
Washington WizardsWashington HiriaVerizon Center1961*
Ipar-mendebaldeaDenver NuggetsDenver,COPepsi Center1967
Minnesota TimberwolvesMinneapolis,MNTarget Center1989
Oklahoma City ThunderOklahoma City,OKChesapeake Energy Arena2008*
Portland Trail BlazersPortland,ORModa Center1970
Utah JazzSalt Lake City,UTVivint Smart Home Arena1974*
PazifikoaGolden State WarriorsOakland,CAOracle Arena1946*
Los Angeles ClippersLos Angeles,CAStaples Center1970*
Los Angeles LakersLos Angeles,CAStaples Center1946*
Phoenix SunsPhoenix,AZTalking Stick Resort Arena1968
Sacramento KingsSacramento,CAGolden 1 Center1945*
Hego-mendebaldeaDallas MavericksDallas,TXAmerican Airlines Center1980
Houston RocketsHouston,TXToyota Center1967*
Memphis GrizzliesMemphis,TNFedExForum1995*
New Orleans PelicansNew Orleans,LASmoothie King Center1988*
San Antonio SpursSan Antonio,TXAT&T Center1967*

Irabazleak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
DenboraldiaIrabazleaFinalistaEmaitzaUrteko Jokalari BaliotsuenaUrteko Entrenatzailea
1946-1947Philadelphia Warriors*Chicago Stags4-1
1947-1948Baltimore BulletsPhiladelphia Warriors4-2
1948-1949Minneapolis Lakers*Washington Capitols4-2
1949-1950Minneapolis Lakers*Syracuse Nationals*4-2
1950-1951Rochester Royals*New York Knicks4-3
1951-1952Minneapolis LakersNew York Knicks4-3
1952-1953Minneapolis LakersNew York Knicks4-1
1953-1954Minneapolis LakersSyracuse Nationals4-3
1954-1955Syracuse NationalsFort Wayne Pistons*4-3
1955-1956Philadelphia WarriorsFort Wayne Pistons4-1Bob Pettit, St. Louis
1956-1957Boston CelticsSaint Louis Hawks*4-3Bob Cousy, Boston
1957-1958Saint Louis HawksBoston Celtics4-2Bill Russell, Boston
1958-1959Boston CelticsMinneapolis Lakers4-0Bob Pettit, St. Louis
1959-1960Boston CelticsSaint Louis Hawks4-3Wilt Chamberlain, Philadelphia
1960-1961Boston CelticsSaint Louis Hawks4-1Bill Russell, Boston
1961-1962Boston CelticsLos Angeles Lakers4-3Bill Russell, Boston
1962-1963Boston CelticsLos Angeles Lakers4-2Bill Russell, BostonHarry Gallatin, St. Louis
1963-1964Boston CelticsSan Francisco Warriors*4-1Oscar Robertson, CincinnatiAlex Hannum, San Francisco
1964-1965Boston CelticsLos Angeles Lakers4-1Bill Russell, BostonRed Auerbach, Boston
1965-1966Boston CelticsLos Angeles Lakers4-3Wilt Chamberlain, PhiladelphiaDolph Schayes, Philadelphia
1966-1967Philadelphia 76ersSan Francisco Warriors4-2Wilt Chamberlain, PhiladelphiaJohnny Kerr, Chicago
1967-1968Boston CelticsLos Angeles Lakers4-2Wilt Chamberlain, PhiladelphiaRichie Guerin, St. Louis
1968-1969Boston CelticsLos Angeles Lakers4-3Wes Unseld, BaltimoreGene Shue, Baltimore
1969-1970New York KnicksLos Angeles Lakers4-3Willis Reed, New YorkRed Holzman, New York
1970-1971Milwaukee BucksBaltimore Bullets*4-0Kareem Abdul-Jabbar, MilwaukeeDick Motta, Chicago
1971-1972Los Angeles LakersNew York Knicks4-1Kareem Abdul-Jabbar, MilwaukeeBill Sharman, LA Lakers
1972-1973New York KnicksLos Angeles Lakers4-1Dave Cowens, BostonTom Heinsohn, Boston
1973-1974Boston CelticsMilwaukee Bucks4-3Kareem Abdul-Jabbar, MilwaukeeRay Scott, Detroit
1974-1975Golden State WarriorsWashington Bullets*4-0Bob McAdoo, BuffaloPhil Johnson, Kansas City-Omaha
1975-1976Boston CelticsPhoenix Suns4-2Kareem Abdul-Jabbar, LA LakersBill Fitch, Cleveland
1976-1977Portland Trail BlazersPhiladelphia 76ers4-2Kareem Abdul-Jabbar, LA LakersTom Nissalke, Houston
1977-1978Washington BulletsSeattle SuperSonics*4-3Bill Walton, PortlandHubie Brown, Atlanta
1978-1979Seattle SuperSonics*Washington Bullets4-1Moses Malone, HoustonCotton Fitzsimmons, Kansas City
1979-1980Los Angeles LakersPhiladelphia 76ers4-2Kareem Abdul-Jabbar, LA LakersBill Fitch, Boston
1980-1981Boston CelticsHouston Rockets*4-2Julius Erving, PhiladelphiaJack McKinney, Indiana
1981-1982Los Angeles LakersPhiladelphia 76ers4-2Moses Malone, HoustonGene Shue, Washington
1982-1983Philadelphia 76ersLos Angeles Lakers4-0Moses Malone, PhiladelphiaDon Nelson, Milwaukee
1983-1984Boston CelticsLos Angeles Lakers4-3Larry Bird, BostonFrank Layden, Utah
1984-1985Los Angeles LakersBoston Celtics4-2Larry Bird, BostonDon Nelson, Milwaukee
1985-1986Boston CelticsHouston Rockets4-2Larry Bird, BostonMike Fratello, Atlanta
1986-1987Los Angeles LakersBoston Celtics4-2Magic Johnson, LA LakersMike Schuler, Portland
1987-1988Los Angeles LakersDetroit Pistons4-3Michael Jordan, ChicagoDoug Moe, Denver
1988-1989Detroit PistonsLos Angeles Lakers4-0Magic Johnson, LA LakersCotton Fitzsimmons, Phoenix
1989-1990Detroit PistonsPortland Trail Blazers4-1Magic Johnson, LA LakersPat Riley, LA Lakers
1990-1991Chicago BullsLos Angeles Lakers4-1Michael Jordan, ChicagoDon Chaney, Houston
1991-1992Chicago BullsPortland Trail Blazers4-2Michael Jordan, ChicagoDon Nelson, Golden State
1992-1993Chicago BullsPhoenix Suns4-2Charles Barkley, PhoenixPat Riley, New York
1993-1994Houston RocketsNew York Knicks4-3Hakeem Olajuwon, HoustonLenny Wilkens, Atlanta
1994-1995Houston RocketsOrlando Magic4-0David Robinson, San AntonioDel Harris, LA Lakers
1995-1996Chicago BullsSeattle SuperSonics4-2Michael Jordan, ChicagoPhil Jackson, Chicago
1996-1997Chicago BullsUtah Jazz*4-2Karl Malone, UtahPat Riley, Miami
1997-1998Chicago BullsUtah Jazz4-2Michael Jordan, ChicagoLarry Bird, Indiana
1998-1999San Antonio SpursNew York Knicks4-1Karl Malone, UtahMike Dunleavy Sr., Portland
1999-2000Los Angeles LakersIndiana Pacers4-2Shaquille O'Neal, LA LakersDoc Rivers, Orlando
2000-2001Los Angeles LakersPhiladelphia 76ers4-1Allen Iverson, PhiladelphiaLarry Brown, Philadelphia
2001-2002Los Angeles LakersNew Jersey Nets*4-0Tim Duncan, San AntonioRick Carlisle, Detroit
2002-2003San Antonio SpursNew Jersey Nets4-2Tim Duncan, San AntonioGregg Popovich, San Antonio
2003-2004Detroit PistonsLos Angeles Lakers4-1Kevin Garnett, MinnesotaHubie Brown, Memphis
2004-2005San Antonio SpursDetroit Pistons4-3Steve Nash, PhoenixMike D'Antoni, Phoenix
2005-2006Miami HeatDallas Mavericks4-2Steve Nash, PhoenixAvery Johnson, Dallas
2006-2007San Antonio SpursCleveland Cavaliers4-0Dirk Nowitzki, DallasSam Mitchell, Toronto
2007-2008Boston CelticsLos Angeles Lakers4-2Kobe Bryant, LA LakersByron Scott, New Orleans
2008-2009Los Angeles LakersOrlando Magic4-1LeBron James, ClevelandMike Brown, Cleveland
2009-2010Los Angeles LakersBoston Celtics4-3LeBron James, ClevelandScott Brooks, Oklahoma City
2010-2011Dallas MavericksMiami Heat4-2Derrick Rose, ChicagoTom Thibodeau, Chicago
2011-2012Miami HeatOklahoma City Thunder4-1LeBron James, MiamiGregg Popovich, San Antonio
2012-2013Miami HeatSan Antonio Spurs4-3LeBron James, MiamiGeorge Karl, Denver
2013-2014San Antonio SpursMiami Heat4-1Kevin Durant, Oklahoma CityGregg Popovich, San Antonio
2014-2015Golden State WarriorsCleveland Cavaliers4-2Stephen Curry, Golden StateMike Budenholzer, Atlanta
2015-2016Cleveland CavaliersGolden State Warriors4-3Stephen Curry, Golden StateSteve Kerr, Golden State
2016-2017Golden State WarriorsCleveland Cavaliers4-1Russell Westbrook, OklahomaMike D'Antoni, Houston Rockets
2017-2018Golden State WarriorsCleveland Cavaliers4-0James Harden, HoustonDwane Casey, Toronto Raptors
2018-2019Toronto RaptorsGolden State Warriors4-1Giannis Antetokounmpo, MilwaukeeMike Budenholzer, Milwaukee
2019-2020Los Angeles LakersMiami Heat4-2Giannis Antetokounmpo, MilwaukeeNick Nurse, Toronto Raptors

Palmaresa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
TaldeaTxapelketakUrteak
Boston Celtics171957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986, 2008
Minneapolis/Los Angeles Lakers171949, 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020
Chicago Bulls61991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998
San Antonio Spurs51999, 2003, 2005, 2007, 2014
Philadelphia/Golden State Warriors51947, 1956, 1975, 2015, 2017
Syracuse Nationals/Philadelphia 76ers31955, 1967, 1983
Detroit Pistons31989, 1990, 2004
Miami Heat32006, 2012, 2013
New York Knicks21970, 1973
Houston Rockets21994, 1995
Baltimore Bullets11948
Rochester Royals/Sacramento Kings11951
St. Louis/Atlanta Hawks11958
Milwaukee Bucks11971
Portland Trail Blazers11977
Washington Bullets/Wizards11978
Seattle SuperSonics11979
Dallas Mavericks12011
Cleveland Cavaliers12016
Toronto Raptors12019

Inoiz NBAko finalik jokatu ez duten taldeak:

Sariak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

NBA All-Star Asteburua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

NBA All-Star Weekend (euskaraz literalki:NBAko Izar Guztien Asteburua) urtero NBA saskibaloi ligaren erdialdeko asteburu batez ospatu ohi den kirol ikuskizun-ospakizuna da. AEBko nahiz mundu osoko kirol hedabideetan jarraipen eta ohiartzun handia izan ohi du.

Honako ekitaldiak ospatzen dira:

  • NBAko Birrintze Lehiaketa: Birrintze lehiaketa, erabateko ikuskizuna, asteburu honetako hiru lehiaketa ikusienetako a da.
  • NBAko Hirukoen Lehiaketa: NBAko hiruko jaurtitzaile onenen arteko lehiaketa, asteburu honetako hiru lehiaketa ikusienetako da.
  • Trebezien Lehiaketa: jokalarien arteko trebezia lehiaketa, oinarri postuko jokalariak lehiatzen dira, euren abiadura, baloi maneiua eta arintasuna ikusgai jartzen dute.
  • NBAko All-Star partidua: Ekialde eta Mendebaldeko konferentzien arteko partidu nagusia.

Ikus, gainera

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Autoritate kontrola
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=NBA&oldid=9825849"(e)tik eskuratuta
Kategoria:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp