NBA edoNational Basketball Association Ameriketako Estatu Batuetako saskibaloi profesionaleko liga nagusia da.Toronto Raptors (Kanada ) taldea izan ezik, beste guztiakestatubatuarrak dira. Munduko jokalaririk onenek NBAn jokatzen dute, eta munduko saskibaloi ligarik hoberentzat hartzen da.
1946an New Yorken sortu zenean,Basketball Association of America edoBAA izenak zituen eta1949an oraingo izena jarri zioten. Gainera, desagertutakoNational Basketball Leagueko talde batzuek NBArekin bat egin zuten.
NBA ligaren txapeldunafinaletan erabakitzen da. Bestalde, denboraldi erdialderaNBAko All-Star Asteburua kirol-ikuskizuna ospatzen da.
BAA1946an Ipar-ekialdeko Estatu Batuak etaErdialde mendebaldeko Estatu Batuetako saskibaloi kantxen jabeak bat egin zutenean sortu zen liga zen,Madison Square Gardeneko jabeak kasu. Nahiz etaEstatu Batuetan American Basketball League etaNational Basketball League (NBL) bezalako ligak egon, BAAk hango hiri garrantzitsuenetako kantxetan jolastea saiatzen zuen. Izan ere, BAAko taldeek ez zutenAmerican Basketball League (ABL) etaNational Basketball Leagueko taldeek zuten maila ona. EztaHarlem Globetrotters saskibaloi taldeak zuen maila ona ere. Adibidez,1947an ABLan finalista izan zen taldea,Baltimore Bullets , BAAra mugitu zen eta1948ko txapelketa irabazi zuen.1949an Minneapolis Lakersek irabazi zuen BAA,1948an NBLa irabazi ondoren.
BAAren inaugurazio-partiduaNew York Knicks -Toronto Huskies izan zen,Maple Leaf Gardens estadioan,Toronton eta 7.090 ikusleekin.
1949an , BAAk eta NBLak bat egin zuten NBA liga sortzeko. Hasiera batean, hiri handi eta txikietako 17 frankizia zituen, baita ikusle gehiagorentzat egindako estadioak ere.1950an , 11 frankiziek parte hartu zuten NBAn eta kopuru hori mantendu zen1954ra arte.1954an , bakarrik 8 frankiziek parte hartu zuten. Gainera, 8 frankizia horiek, nahiz eta beste izen bat izan, oraindik diraute eta honako hauek dira:New York Knicks ,Boston Celtics ,Golden State Warriors ,Los Angeles Lakers ,Rochester Royals ,Detroit Pistons ,Atlanta Hawks ySyracuse Nationals .
Gainera, hiri txikietako frankizia batzuk hiri handiagoetara joan ziren. AdibidezTri-cities Blackhawks taldeaTri-cities deituriko gunetikMilwaukeera eta geroxeagoSaint Louisera joan zen. Beste adibide gisaFort Wayne Zollner Pistons taldea dugu,Fort Waynetik Detroitera joan baitzen.
Nahiz eta 1947-48 denboraldianWataru Misaka deitutako jokalari japoniamerikar bat egon,New York Knicks taldean,1950. urtea NBAren integrazio urteatzat hartzen da, jokalari afroamerikarrak talde batzuetan jokatzen hasi baitziren.Chuck Cooper Boston Celticsekin ,Nat Clifton Sweetwater New York Knicksekin ,Earl Lloyd aspaldi desagertutakoWashington Capitols taldearekin. Gaur egun, ia mundu osoko jokalariek parte hartzen dute liga honetan eta azpimarratzekoa da NBAko jokalarietatik, %80a inguru afroamerikarra dela.
1949 denboralditik1954kora arte,Minneapolis Lakersek sei denboraldietan bost NBA txapelketa irabazi zituen,George Mikan jokalariak bere jokoa gidatzen zuelarik.
1954an , NBAk, 24segundoko baloi jabetza ezarri zuen talde bakoitzarentzat jokoa bizkortzeko.
1956an ,Bill Russell pibot rookiea ,Boston Celtics taldera joan zen. GaineraBob Cousy garai hartako jokalaririk onenetarikoa zegoen talde honetan etaRed Auerbachek entrenatzen zituen. Geroztik,Bill Russellek hamairu urteetan hamaikaNBA txapelketa eskuratu zituenBoston Celtics taldearentzat.1959an ,Wilt Chamberlain pibota debutatu zuen eta60ko hamarkadan historiako jokalaririk onenetariko bat bihurtu zen,puntuazio etaerrebote -marka asko hautsiz, partidu batean 100 puntu egitera iritsi zen eta.Bill Russell etaWilt Chamberlainen arteko lehia izugarria izan zen kantxan norgehiagoka onak eskainiz.
Denboraldi haietan,Minneapolis Lakers taldeakMinneapolis hiria utzi etaLos Angelesera joan zen. Halaber,Philadelphia Warriors taldeakPhiladelphia utzi etaSan Frantziskora joan ziren. Mugimendu horiek NBA indartu zuten.
1967an ,American Basketball Associationaren (ABA) sorrerak NBA mehatxatzen hasi zuen eta jokalari onenak fitxatzeko ika-mika handia zegoen. NBAk,Kareem Abdul-Jabbar (garai horietan Lew Alcindor zuen izena) garai hartan unibertsitatean jokatzen zuen jokalaririk onena fitxatu zuen, eta honek bere profesionaleko bigarren urteanOscar Robertsonekin bateraNBA txapelketa irabaztera eraman zutenMilwaukee Bucks taldea. Gero,Kareem Abdul-Jabbar Los Angeles Lakersera joan zen.
Hala ere,Rick Barry , garai hartako NBAko saskiratzailerik onena,Norm Drucker ,Earl Strom ,John Vanak etaJoe Gushue jokozain beteranoak bezalaxe,ABAra joan zen.
Gainera,ABAk arrakasta handiagoa izan zuen gazte jokalaririk onenak fitxatzerako orduan, ikastetxeetatik fitxatzea uzten baitzieten. Garai hartan, NBA azkar zabaldu zen, frankiziak beste hiri handi eta errentagarrietara joan zitezen.1976ko denboraldi erregularra amaitzean,ABA eta NBAk ABAko lau talde NBAra joan zitezela hitzartu zuten, NBAko talde kopurua 22ra igoz.
1979an , ABAk asmatutakohiruko lerroa, NBAk hartu zuen. Gainera, NBAn,Larry Bird etaMagic Johnson rookieak Boston Celtics etaLos Angeles Lakersekin bat egin zuten hurrenez hurren.Larry Birdek hiruNBA txapelketa irabazi zituenBoston Celticsentzat ,Magic Johnsonek , berriz, bostNBA txapelketa Los Angeles Lakersentzat . Gertaera hauek, NBAren zaleak igoarazi egin zituztenIpar Amerika eta mundu osoan.
1984an Michael Jordan debutatu zuen NBAnChicago Bulls taldearekin, NBAren zaleen interesa areagotuz.1989an , talde kopurua 27ra igo zen.90ko hamarkadan ,Michael Jordanek 6NBA txapelketa irabazi zituenChicago Bullsekin .
1992an ,Bartzelonako Olinpiar Jokoak parte hartu zuenAmeriketako Estatu Batuetako saskibaloi selekzio nazionala , lehenengo aldiz, NBAko jokalariez osaturik zegoen. Garai hartako selekzio honiDream Team izenez ezaguna da eta historiako talderik onenatzat hartzen da.Michael Jordan ,Larry Bird ,Magic Johnson ,Scottie Pippen ,Charles Barkley etaJohn Stockton bezalako izarrek osatzen zuten taldea etaurrezko domina lortu zutenBartzelonan . Hamarkada honetan, beste herrialdeetako jokalari asko sartu ziren NBAn. Lehendabizi, jokalari horiek, hala nolaNigeriako Hakeem Olajuwon jokalaria (NBAko jokalari baliotsuena 1994an ),NCAAn jokatzen zuten euren trebetasuna hobetzeko. Orain, berriz, atzerriko jokalariak atzerriko ligetatik doaz NBAra,Pau Gasol ,Yao Ming ,Dirk Nowitzki etaManu Ginobili bezalaxe. Hala ere,ingelesa dakiten jokalari atzerritarrak, normalean,Ameriketako Estatu Batuetako unibertsitateetara doaz NBAn jokatu baino lehen,Andrew Bogut (2005eko draftean lehenengo sailkatua) etaSteve Nash (NBAko jokalari baliotsuena 2005ean eta2006an ) bezala.
1996an , NBAk emakumeentzakoWNBA liga sortu zuen eta2001an , NBArekin loturik dagoen azpi-kategoriako liga bat sortu zuten,NBDL .2005an , azken liga honek izena aldatu zuenNBADL deitzeko.
XXI. mendearen hasieran 30 talde zeuden liga honetan.
Dibisioa Taldea Hiria Jokalekua Sortutako Urtea Atlantikoa Boston Celtics Boston ,MA TD Garden 1946 Brooklyn Nets Brooklyn ,NY Barclays Center 1967 *New York Knicks New York City ,NY Madison Square Garden 1946 Philadelphia 76ers Philadelphia ,PA Wells Fargo Center 1939 *Toronto Raptors Toronto ,ON Air Canada Centre 1995 Erdialdea Chicago Bulls Chicago ,IL United Center 1966 Cleveland Cavaliers Cleveland ,OH Quicken Loans Arena 1970 Detroit Pistons Auburn Hills ,MI The Palace of Auburn Hills 1941 *Indiana Pacers Indianapolis ,IN Bankers Life Fieldhouse 1967 Milwaukee Bucks Milwaukee ,WI Bradley Center 1968 Hego-ekialdea Atlanta Hawks Atlanta ,GA Philips Arena 1946 *Charlotte Hornets Charlotte ,NC Spectrum Center 2004 Miami Heat Miami ,FL American Airlines Arena 1988 Orlando Magic Orlando ,FL Amway Arena 1989 Washington Wizards Washington Hiria Verizon Center 1961 *Ipar-mendebaldea Denver Nuggets Denver ,CO Pepsi Center 1967 Minnesota Timberwolves Minneapolis ,MN Target Center 1989 Oklahoma City Thunder Oklahoma City ,OK Chesapeake Energy Arena 2008 *Portland Trail Blazers Portland ,OR Moda Center 1970 Utah Jazz Salt Lake City ,UT Vivint Smart Home Arena 1974 *Pazifikoa Golden State Warriors Oakland ,CA Oracle Arena 1946 *Los Angeles Clippers Los Angeles ,CA Staples Center 1970 *Los Angeles Lakers Los Angeles ,CA Staples Center 1946 *Phoenix Suns Phoenix ,AZ Talking Stick Resort Arena 1968 Sacramento Kings Sacramento ,CA Golden 1 Center 1945 *Hego-mendebaldea Dallas Mavericks Dallas ,TX American Airlines Center 1980 Houston Rockets Houston ,TX Toyota Center 1967 *Memphis Grizzlies Memphis ,TN FedExForum 1995 *New Orleans Pelicans New Orleans ,LA Smoothie King Center 1988 *San Antonio Spurs San Antonio ,TX AT&T Center 1967 *
Denboraldia Irabazlea Finalista Emaitza Urteko Jokalari Baliotsuena Urteko Entrenatzailea 1946-1947 Philadelphia Warriors * Chicago Stags 4-1 1947-1948 Baltimore Bullets Philadelphia Warriors 4-2 1948-1949 Minneapolis Lakers * Washington Capitols 4-2 1949-1950 Minneapolis Lakers * Syracuse Nationals * 4-2 1950-1951 Rochester Royals * New York Knicks 4-3 1951-1952 Minneapolis Lakers New York Knicks 4-3 1952-1953 Minneapolis Lakers New York Knicks 4-1 1953-1954 Minneapolis Lakers Syracuse Nationals 4-3 1954-1955 Syracuse Nationals Fort Wayne Pistons * 4-3 1955-1956 Philadelphia Warriors Fort Wayne Pistons 4-1 Bob Pettit , St. Louis1956-1957 Boston Celtics Saint Louis Hawks * 4-3 Bob Cousy , Boston1957-1958 Saint Louis Hawks Boston Celtics 4-2 Bill Russell , Boston1958-1959 Boston Celtics Minneapolis Lakers 4-0 Bob Pettit , St. Louis1959-1960 Boston Celtics Saint Louis Hawks 4-3 Wilt Chamberlain , Philadelphia1960-1961 Boston Celtics Saint Louis Hawks 4-1 Bill Russell , Boston1961-1962 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-3 Bill Russell , Boston1962-1963 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-2 Bill Russell , BostonHarry Gallatin , St. Louis1963-1964 Boston Celtics San Francisco Warriors * 4-1 Oscar Robertson , CincinnatiAlex Hannum , San Francisco1964-1965 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-1 Bill Russell , BostonRed Auerbach , Boston1965-1966 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-3 Wilt Chamberlain , PhiladelphiaDolph Schayes , Philadelphia1966-1967 Philadelphia 76ers San Francisco Warriors 4-2 Wilt Chamberlain , PhiladelphiaJohnny Kerr , Chicago1967-1968 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-2 Wilt Chamberlain , PhiladelphiaRichie Guerin , St. Louis1968-1969 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-3 Wes Unseld , BaltimoreGene Shue , Baltimore1969-1970 New York Knicks Los Angeles Lakers 4-3 Willis Reed , New YorkRed Holzman , New York1970-1971 Milwaukee Bucks Baltimore Bullets * 4-0 Kareem Abdul-Jabbar , MilwaukeeDick Motta , Chicago1971-1972 Los Angeles Lakers New York Knicks 4-1 Kareem Abdul-Jabbar , MilwaukeeBill Sharman , LA Lakers1972-1973 New York Knicks Los Angeles Lakers 4-1 Dave Cowens , BostonTom Heinsohn , Boston1973-1974 Boston Celtics Milwaukee Bucks 4-3 Kareem Abdul-Jabbar , MilwaukeeRay Scott , Detroit1974-1975 Golden State Warriors Washington Bullets * 4-0 Bob McAdoo , BuffaloPhil Johnson , Kansas City-Omaha1975-1976 Boston Celtics Phoenix Suns 4-2 Kareem Abdul-Jabbar , LA LakersBill Fitch , Cleveland1976-1977 Portland Trail Blazers Philadelphia 76ers 4-2 Kareem Abdul-Jabbar , LA LakersTom Nissalke , Houston1977-1978 Washington Bullets Seattle SuperSonics * 4-3 Bill Walton , PortlandHubie Brown , Atlanta1978-1979 Seattle SuperSonics * Washington Bullets 4-1 Moses Malone , HoustonCotton Fitzsimmons , Kansas City1979-1980 Los Angeles Lakers Philadelphia 76ers 4-2 Kareem Abdul-Jabbar , LA LakersBill Fitch , Boston1980-1981 Boston Celtics Houston Rockets * 4-2 Julius Erving , PhiladelphiaJack McKinney , Indiana1981-1982 Los Angeles Lakers Philadelphia 76ers 4-2 Moses Malone , HoustonGene Shue , Washington1982-1983 Philadelphia 76ers Los Angeles Lakers 4-0 Moses Malone , PhiladelphiaDon Nelson , Milwaukee1983-1984 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-3 Larry Bird , BostonFrank Layden , Utah1984-1985 Los Angeles Lakers Boston Celtics 4-2 Larry Bird , BostonDon Nelson , Milwaukee1985-1986 Boston Celtics Houston Rockets 4-2 Larry Bird , BostonMike Fratello , Atlanta1986-1987 Los Angeles Lakers Boston Celtics 4-2 Magic Johnson , LA LakersMike Schuler , Portland1987-1988 Los Angeles Lakers Detroit Pistons 4-3 Michael Jordan , ChicagoDoug Moe , Denver1988-1989 Detroit Pistons Los Angeles Lakers 4-0 Magic Johnson , LA LakersCotton Fitzsimmons , Phoenix1989-1990 Detroit Pistons Portland Trail Blazers 4-1 Magic Johnson , LA LakersPat Riley , LA Lakers1990-1991 Chicago Bulls Los Angeles Lakers 4-1 Michael Jordan , ChicagoDon Chaney , Houston1991-1992 Chicago Bulls Portland Trail Blazers 4-2 Michael Jordan , ChicagoDon Nelson , Golden State1992-1993 Chicago Bulls Phoenix Suns 4-2 Charles Barkley , PhoenixPat Riley , New York1993-1994 Houston Rockets New York Knicks 4-3 Hakeem Olajuwon , HoustonLenny Wilkens , Atlanta1994-1995 Houston Rockets Orlando Magic 4-0 David Robinson , San AntonioDel Harris , LA Lakers1995-1996 Chicago Bulls Seattle SuperSonics 4-2 Michael Jordan , ChicagoPhil Jackson , Chicago1996-1997 Chicago Bulls Utah Jazz * 4-2 Karl Malone , UtahPat Riley , Miami1997-1998 Chicago Bulls Utah Jazz 4-2 Michael Jordan , ChicagoLarry Bird , Indiana1998-1999 San Antonio Spurs New York Knicks 4-1 Karl Malone , UtahMike Dunleavy Sr. , Portland1999-2000 Los Angeles Lakers Indiana Pacers 4-2 Shaquille O'Neal , LA LakersDoc Rivers , Orlando2000-2001 Los Angeles Lakers Philadelphia 76ers 4-1 Allen Iverson , PhiladelphiaLarry Brown , Philadelphia2001-2002 Los Angeles Lakers New Jersey Nets * 4-0 Tim Duncan , San AntonioRick Carlisle , Detroit2002-2003 San Antonio Spurs New Jersey Nets 4-2 Tim Duncan , San AntonioGregg Popovich , San Antonio2003-2004 Detroit Pistons Los Angeles Lakers 4-1 Kevin Garnett , MinnesotaHubie Brown , Memphis2004-2005 San Antonio Spurs Detroit Pistons 4-3 Steve Nash , PhoenixMike D'Antoni , Phoenix2005-2006 Miami Heat Dallas Mavericks 4-2 Steve Nash , PhoenixAvery Johnson , Dallas2006-2007 San Antonio Spurs Cleveland Cavaliers 4-0 Dirk Nowitzki , DallasSam Mitchell , Toronto2007-2008 Boston Celtics Los Angeles Lakers 4-2 Kobe Bryant , LA LakersByron Scott , New Orleans2008-2009 Los Angeles Lakers Orlando Magic 4-1 LeBron James , ClevelandMike Brown , Cleveland2009-2010 Los Angeles Lakers Boston Celtics 4-3 LeBron James , ClevelandScott Brooks , Oklahoma City2010-2011 Dallas Mavericks Miami Heat 4-2 Derrick Rose , ChicagoTom Thibodeau , Chicago2011-2012 Miami Heat Oklahoma City Thunder 4-1 LeBron James , MiamiGregg Popovich , San Antonio2012-2013 Miami Heat San Antonio Spurs 4-3 LeBron James , MiamiGeorge Karl , Denver2013-2014 San Antonio Spurs Miami Heat 4-1 Kevin Durant , Oklahoma CityGregg Popovich , San Antonio2014-2015 Golden State Warriors Cleveland Cavaliers 4-2 Stephen Curry , Golden StateMike Budenholzer , Atlanta2015-2016 Cleveland Cavaliers Golden State Warriors 4-3 Stephen Curry , Golden StateSteve Kerr , Golden State2016-2017 Golden State Warriors Cleveland Cavaliers 4-1 Russell Westbrook , OklahomaMike D'Antoni , Houston Rockets2017-2018 Golden State Warriors Cleveland Cavaliers 4-0 James Harden , HoustonDwane Casey , Toronto Raptors2018-2019 Toronto Raptors Golden State Warriors 4-1 Giannis Antetokounmpo , MilwaukeeMike Budenholzer , Milwaukee2019-2020 Los Angeles Lakers Miami Heat 4-2 Giannis Antetokounmpo , MilwaukeeNick Nurse , Toronto Raptors
Taldea Txapelketak Urteak Boston Celtics 17 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986, 2008 Minneapolis/Los Angeles Lakers 17 1949, 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020 Chicago Bulls 6 1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998 San Antonio Spurs 5 1999, 2003, 2005, 2007, 2014 Philadelphia/Golden State Warriors 5 1947, 1956, 1975, 2015, 2017 Syracuse Nationals/Philadelphia 76ers 3 1955, 1967, 1983 Detroit Pistons 3 1989, 1990, 2004 Miami Heat 3 2006, 2012, 2013 New York Knicks 2 1970, 1973 Houston Rockets 2 1994, 1995 Baltimore Bullets 1 1948 Rochester Royals/Sacramento Kings 1 1951 St. Louis/Atlanta Hawks 1 1958 Milwaukee Bucks 1 1971 Portland Trail Blazers 1 1977 Washington Bullets/Wizards 1 1978 Seattle SuperSonics 1 1979 Dallas Mavericks 1 2011 Cleveland Cavaliers 1 2016 Toronto Raptors 1 2019
Inoiz NBAko finalik jokatu ez duten taldeak:
NBA All-Star Weekend (euskaraz literalki:NBAko Izar Guztien Asteburua ) urtero NBA saskibaloi ligaren erdialdeko asteburu batez ospatu ohi den kirol ikuskizun-ospakizuna da. AEBko nahiz mundu osoko kirol hedabideetan jarraipen eta ohiartzun handia izan ohi du.
Honako ekitaldiak ospatzen dira:
NBAko Birrintze Lehiaketa NBAko Hirukoen Lehiaketa Trebezien Lehiaketa NBAko All-Star partidua
Ekialdeko Konferentzia Mendebaldeko Konferentzia
