| Luis Migel Arkonada | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bizitza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jaiotzako izen-deiturak | Luis Miguel Arconada Echarri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jaiotza | Donostia, 1954koekainaren 26a (71 urte) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Herrialdea |  Gipuzkoa,Euskal Herria | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Familia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Haurrideak | ikusi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Familia | ikusi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hezkuntza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hizkuntzak | gaztelania | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jarduerak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jarduerak | futbolaria | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Posizio edo espezialitatea | futbol atezaina | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Altuera | 178 zentimetro | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luis Migel Arkonada Etxarri (Donostia,1954koekainaren 26a - )Realaren lehen taldeko atezaina izan zen 1974tik 1989ra bitartean. Errealaren titulu guztietan hartu zuen parte, biLiga,Kopa etaSuperkopa garaipenetan, hain zuzen ere.
Errealak atezain handiak izan ditu historian zehar eta haien artean Luis Arkonada izan zen ibilbide guztian taldean geratzea erabaki zuen bakarra.Espainiako selekzioarekin ere 68 partida jokatu zituen. Bai zelaian, bai zelaietatik kanpo erakusten zuen karisma zela-eta,futbolzale askoren idoloa zen. Zale txuri-urdinek askotan aldarrikatzen zuten esaldi hau:"No pasa nada, tenemos a Arkonada" ("Ez da deus gertatzen, Arkonada dugu eta").[1]
Donostiako Lengokoak taldean hasi zen jokatzen eta 1970an 16 urte zituela Errealak fitxatu zuen. Lau urte pasa zituenSanse taldean, baina 1972-1973 hasi zen jokatzen.[2] 1974an talde nagusira pasa zen eta hirugarren atezaina izan zenPello Artola etaJavier Urrutikoetxearen atzetik.[3] Hurrengo denboraldirakoFC Barcelonak Artola fitxatu zuen[4] eta Urrutikoetxearekin atea partekatzeko aukera izan zuen.UEFA Kopako partidan egin zuen debuta, AtotxanLiverpool talde ingelesaren aurka. Urriaren 22a zen eta ingelesak 1-3 nagusitu ziren.J.B. Toshack jokalaria izan zuen aurrean, gerora Realeko entrenatzailea izango zena.[5] Debuta latza izan bazen ere, Errege Kopako 6 partida eta Ligako 9 jokatu zituen Arkonadak.
1976-1977 denboraldian atearen jabe bihurtu zen eta Ligako partida guztiak jokatu zituen. Ligaren erdialdean goiko postuetan ibili bazen ere (3. postua 25. jardunaldian) azkenean 8. postuan amaitu zuen. Denboraldi hartatik euskal derbia gogoratzen da, "Ikurrinaren eguna" ezizenaz ezagutzen dena. Errealak 5-0 irabazi zuen partida hura.[6]
1978-79. denboraldian laugarren egin zuen taldeak. Denboraldi hartako azken sei partidetan ez zuen porrotik izan eta hurrengo denboraldiko aurreneko 32etan segitu zuen galdu gabe, horrela Europa mailako errekorra ezarri zuen, handik 38 urtera Bartzelonak hautsi zuena.[7] 1979-80 hartan Errealak ez zuen ordea Liga irabazterik lortu, partida bakarra galdu arrenReal Madril puntu bakarraren aldeaz nagusitu zitzaion. Azken aurreko partidan Sevillan 1-1 zeudela etaSevillak bi jokalari gutxiago zituela, andaluziarrek bigarren gola sartzea lortu zuen. Errekorrari amaiera emateaz gain, Liga galdu zen.[8] ArkonadakZamora Saria eskuratu zuen, 20 gol soilik jaso izanagatik.[9]
Aurreko Liga bikainak emaitza gazia utzi ondoren 1980-81. denboraldia espero baino okerrago hasi zuen Realak. Hamar partidaren faltan Bartzelonan 2-0 galdutaAtlético Madril liderrarengandik sei puntura zegoen (garaipenak 2 puntu balio zituen garaian). Zazpi jardunaldiren faltan ere bosgarren postuan zegoen taldea baina azken partidara Liga irabazteko aukerekin iritsi zen. Gijónen ziren jokatzekoak eta berdinketa nahikoa zuten. Realak sartu zuen aurreneko gola,Kortabarriak penaltiz. OndorenSporting 2-1 aurreratu zen eta azken uneanZamorak gola sartu eta Errealak lehendabizko Liga titulua eskuratu zuen.[10]. Josean AlkortaHerri Irratiko kazetariaren golaren oihuak Gipuzkoako etxe askotako irratietan eztanda egin zuen eta gaur egun ere Realaren historiako grabazio mitikoa kontsideratzen da.[11]
Taldea jokalari hauek osatu zuten: Arkonada, Zelaieta, Gorriz, Kortabarria, Olaizola, Diego, Alonso, Zamora, Idigoras, Satrustegi eta Lopez Ufarte. Bigarren zatian Bakero eta Larrañaga atera ziren. Entrenatzaileak Ormaetxea eta Boronat[10] izan ziren. Errealzaleek kantu bat osatu zuten jokalarien izenekinAupa Real, Aupa Donosti, Gora Gipuzkoa, Gora Euskadi! leloa zuena. Realak Donostiarako itzulera bidaian Gipuzkoako herri guztietan geldialdiak egin zituen eta jende andana irten zen haiek agurtzera.[12] Taldearen argazkiarekin 280.000 erretilu atera zituzten, Gipuzkoako etxe askotan oraindik ere daudenak.[13]
Bigarren liga jarraian iritsi zen. Bartzelonarekin lehia estua izan zuen azken 10 jardunaldietan eta azken aurreko partidan lortu zuen lehen postuan jartzea. Azken partida euskal derbia izatea egokitu zen Atotxan eta Realak 2-1 irabaziz txapelketa eskuratu zuen. Liga bi haietan ere ArkonadakZamora Saria eskuratu zuen, 1980-1981ean 23 gol jasota eta 1981-1982an, 33. Denboraldia amaitzeko,Espainiako Superkopa txapelketa sortu zen. Ligako txapeldunak (Reala) eta Kopako txapeldunak (Real Madril) elkarren aurka jokatu behar zuten "Supertxapelduna" zein zen erabakitzeko. Lehenengo partida Madrilen jokatu zen urriaren 13an eta madrildarrak 1-0 nagusitu ziren. Itzulerakoa abenduaren 28anAtotxan jokatu zen eta gipuzkoarrek 4-0 irabazi.[14]
Hurrengo denboraldian Reala maila apalagoan aritu zen Ligan. Europako Kopan ordea inoizko emaitzarik onena izan zuen, finalerdietara iritsi baitzen.Hamburger SV talde alemaniarra egokitu zitzaion aurkari. Joaneko partida Atotxan jokatu zen eta 1-1 berdindu zuen. Itzulerakoan 1-1 zeudela alemaniarrek jokoz kanpo gola sartu zuten eta epaileak baliozkotzat eman zuen.[15] Hanburgo izan zen finalean txapeldun,Juventus FC-ri 1-0 irabazita.[16]
Hurrengo denboraldietan 6. eta 7. postuetan gelditu zen Reala. 1985eanJohn Benjamin Toshack entrenatzailegalestarra fitxatu zuen talde donostiarrak eta haren teknika berritzaileek azkar ekarri zituzten emaitza bikainak.[17] 1985-86ko denboraldia ordea oso txarra izan zen Luis Arkonadarentzat, aurreneko partidan lesionatu eta denboraldi guztia galdu baitzuen.Agustin Elduaienek hartu zuen haren lekua.[18]
1986-1987an itzuli zen Arkonada eta Erreala Ligan zortzigarrena izan zen arren Kopa txapelketa bikaina egin zuen. Finalerdietan Athletic kanporatu ondoren, finalerako sailkatu zen.Zaragozan jokatu zen finala eta Atletico madril izan zuen aurkari. Partida 2-2 amaitu ondoren, penalti jaurtiketatan erabaki zen. Luis ArkonadakQuique Ramosen jaurtiketa gelditu zuen eta Realaren aurreneko Kopa eskuratu zuen.[19]
Kopa tituluak hauspotuta 1987-1988 denboraldia oso ona izan zen. Ligan bigarren postua eskuratu zuen Realak eta bigarren aldiz jarraian Kopako finalerako sailkatu zen, finalaurrekotan Real Madrilen aurka 0-4 emaitza lortuz.[20] Finaleko aurkaria Bartzelona zen, Liga eskasa egina zuena (6. postua), eta itxaropen handia zegoen titulua berrizteko. Baina kataluniarrak 1-0 nagusitu ziren.[21]
1989an erretiroa hartu zuen Arkonadak. 1989ko ekainaren 24an omenaldia jaso zuen urte berean erretiratu zenZamorarekin batera Ligako azken partidaren hastapenetan. Halabeharrez, Sporting de Gijón zuen aurkari Realak eta txuri-urdinek irabazi zuten partida hura ere.[22]
Erretiroa hartu ondoren ez zuen futbolaren munduan jarraitu, tarteka Realeko presidente izateko zurrumurruak azaldu izan diren arren.[23] 1998an FIFAk azken 25 urtetako Espainiako futbolari onenaren saia eman zion.[1]
1972an Espainiako gazteen selekzioan lau partida jokatu zituen.1976ko Olinpiar Jokoetarako selekzioan egin zuen debuta, bi partidu jokatu zituen orduan.Selekzio nagusiarekin 1977ko martxoaren 27an jokatu zuen aurreneko partida Hungariaren aurka. 1978ko Argentinako Munduko txapelketan bigarren atezaina izan zenMiguel Ángel galiziarraren itzalean. Ordutik aurrerako Munduko eta Europako txapelketa guztietan titularra izan zen, 1985ean lesionatu zen arte.[24] 68 partida jokatu zituen, garaiko errekorra izan zena.
Espainiak Munduko txapelketa antolatu zuen 1982an eta Arkonada selekzioko jokalari ezagunenetakoa izan zen, iragarkiak egiteko ere deitu zioten, ezagunena Coca-Colarena.[25] Euforia giro horretan, ordea, Espainiako selekzioak emaitza eskasa lortu zuen.1984ko Frantziako Eurokopan ordea txapelketa bikaina egin zuen selekzioak eta Arkonadak garrantzi handia izan zuen finalera iristeko partidatan. Finalaurrekoetan Danimarka penalti jaurtiketatan kanporatu zuten adibidez.[26] Finalean ordeaMichel Platini frantziarraren jaurtiketaren ondoren besapetik alde egin zion Arkonadari eta selekzioak finala galdu zuen. Espainian Arkonada porrotaren erruduntzat jo zen eta haren akatsa oraindik ere gogoratzen dute.[27]
1985eko Ligako aurreneko partidan urte osorako lesionatu zen etaAndoni Zubizarreta aretxabaletarrak hartu zuen haren lekua.[28]
Espainiako selekzioak2008an Eurokopa irabazi zuenean, garaikurra hartzeko uneanAndrés Palop atezainak Arkonadak 1984ko finalean zeraman elastikoa jantzi zuen, hari omenaldia egiteko.[29]
Euskadiko selekzioa 1979an berriz abiatu zen eta Luis Arkonadak aurreneko bi partidak jokatu zituen,Irlandaren aurkakoa etaBulgariaren aurkakoa, biak ere 1979an. AurrenekoanIribar izan zen titularra eta Arkonada 2. zatian atera zen,[30] bigarrenean Arkonada izan zen titularra eta Urrutikoetxeak jokatu zuen bigarren zatian.[31]
1988anTottenham Hotspur taldearen aurkako partidan ere lehenengo zatia jokatu zuen.[32]
Ohitura bitxiak ere bazituen. Adibidez, galtzerdi zuriak erabiltzen zituen beti, bai Realean eta baita Espainiako selekzioarekin jokatzen zuenean ere. Horrek hainbat kritika ekarri zizkion Espainian, galtzerdi beltzek zuten Espainiako bandera erakutsi nahi ez zuela zabaldu baitzen.[33] Bestetik, elastikoa ez zuen aldatzen partida galtzen zuen artean. 1979-1980 artean 38 partidatan elastiko bera erabili zuen, beraz.[1]
.jpg)
| Taldea | Urteak |
|---|---|
| Lengokoak KE | - 1970 |
| San Sebastián CF | 1970-1974 |
| Real Sociedad | 1974-1989 |
| Taldea | Urteak | Txapelketak |
|---|---|---|
| Espainiako selekzioa (gazteak) | 1972 | 4 partida |
| Espainiako selekzio olinpikoa | 1976 | 1976ko Udako Olinpiar Jokoak 2 partida |
| Espainiako selekzioa | 1977-1985 | Munduko txapelketak: 1978, 1982 Europako txapelketak: 1980, 1984 68 partida |
| Euskadiko selekzioa | 1979, 1988 | 3 partida |
2025-26 denboraldian Errealeko talde guztietako atezainek Arkonadaren elastikoaren erreplika erabiliko dute, urdina, laranja edota berdea, izan ere 2025eko urrian hark debuta egin zueneko 50. urteurrena betetzen baita. Honako lelo hau eramango dute elastikoek: "Ez zuen ate bat defendatu, amets bat defendatu zuen".[34]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak:Q350644
Multimedia:Luis Arconada /Q350644.png)
