Lanestosa | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||
![]() Lanestosa udalerriko ikuspegi orokorra. | |||||||||||
| |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
Lurraldea | Bizkaia | ||||||||||
Eskualdea | Enkarterri | ||||||||||
Izen ofiziala | ![]() | ||||||||||
Alkatea | José Angel Ranero Santisteban (Bildu) | ||||||||||
Posta kodea | 48895 | ||||||||||
INE kodea | 48051 | ||||||||||
Herritarra | lanestosarra | ||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Koordenatuak | 43°12′56″N3°26′14″W / 43.2156°N 3.4373°W /43.2156; -3.4373 | ||||||||||
![]() | |||||||||||
Azalera | 1,25 km² | ||||||||||
Garaiera | 300 metro | ||||||||||
Distantzia | 66 kmBilbora | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 246(2024)![]() | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 1,97 bizt/km² | ||||||||||
Hazkundea (2003-2013)[1] | ![]() | ||||||||||
Zahartze tasa[1] | % 17,21 | ||||||||||
Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 44,44 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera tasa[1] | % 76,67(2011) | ||||||||||
Genero desoreka[1] | % 13,12(2011) | ||||||||||
Langabezia erregistratua[1] | % 10,37(2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak[2] | % 18.86 + % 13.17 hartzaile(2021) | ||||||||||
Kaleko erabilera[3] | % (2021) | ||||||||||
Etxeko erabilera[4] | % 9.61 (2021) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Sorrera | 1287. urtea | ||||||||||
Webgunea | http://www.lanestosa.net |
LanestosaBizkaiko mendebaldekoudalerri mugakide txiki bat da,Enkarterri eskualdean dagoena. Izan ere,Euskal Herrian mendebalderen dagoen udalerria da. 280 biztanle zituen 2016. urtean.
1979anEuskaltzaindiakIsasti onartu zuen udalerri honeneuskal izentzat; 2003an, baina, izen hori baztertu eta udalerriaren izenaeuskara batuan ere —gaztelaniaz bezala—Lanestosa zela arautu zuen,Isasti izenak ez baitu oinarririk tradizioan.
LanestosaEnkarterrietako udalerri mendebaldekoena da,Bizkaiko mendebaldeko muturrean. Probintziako udalerririk txikienetakoa da 1,2 kilometro karraturekin. La Mortera eta Peña del moro mendien artean dagoen haran estuan kokatzen da herria, batez beste itsasoaren mailatik 289 metrora. Harana Kalera ibaiak zeharkatzen du.
LanestosaBilbotik 65 kilometrora,Gasteizetik 113 kilometrora etaDonostiatik 178 kilometrora dago. Herriak,Karrantzarekin egiten du muga ekialde eta hegoaldean, etaKantabriakoSobarekin mendebaldean.
Lanestosak1287koekainaren 6an jaso zuenhiribildu titulua —artean herriakFenestrosa edoFinestrosa izena zuela—,Bizkaiko jaunDiego Lopez IV.a Harokoaren eskutik. Bizkaiko jaunaren asmoa zenGaztelatik itsasorako bidean jada baziren biztanlegunea batu eta sendotzea.Los Tornostik zehar doan bidea aspalditik izan zenBurgostik zetorren merkataritzako bidearen zati.
1556. urtekoirailaren 26anKarlos Habsburgokoako erregeaLaredon zegoen, erregetzan berrogei urte eginak zituen, etaYusteko monasterioan erretiroa hartzeko asmoa zuen. Hala, bada, Laredotik abiatuta,Asón ibaiaren urari goiti joanez Lanestosa zeharkatu zuen, Yusterantz. Gaur egun, bide horiRuta de Carlos V izenaz da ezaguna, eta turismoa sustatzeko baliatzen da.[5]
Lanestosako biztanleen jarduera ekonomiko nagusia nekazaritza izan da aspaldiko mendeetatik. Garai bateko merkataritzak pixkanaka garrantzia galdu du, eta jarduera berriak agertu dira: landa-turismoa, besteak beste. Lanestosaren erdiguneaErdi Arotik datozen etxeek osatzen dute, ondo eutsi dio garai hartako ondareari.
Lanestosako biztanleria |
---|
![]() |
Lanestosako alkateaEuskal Herria Bildu koalizioko José Angel Ranero Santisteban da.
Lanestosako udalbatza | |||||
Alderdia | 2015eko maiatzaren 24a | ||||
Zinegotziak | Boto kopurua | ||||
Euskal Herria Bildu | 4 / 7 | 85 (% 48,3) | |||
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ-PNV) | 3 / 7 | 75 (% 42,61) | |||
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE)) | 0 / 7 | 16 (% 9,09) | |||
Datuen iturria:Udal hauteskundeen emaitzak euskadi.eus webgunean |
2011ko maiatzaren 22ko udal hauteskundeetanEAJ alderdiak jaso zituen boto gehien, eta bigarrenBildu alderdia eta hirugarrenPSE-EE izan zen. EAJk alderdiak 3 zinegotzi lortu zituen, Bilduk eta PSE-EEk bina zinegotzi. 2011ko ekainaren 11n egindako inbestidura ekitaldian Bilduko José Angel Ranero hautatu zuten alkate, bere alderdiaren 2 boto eta PSE-EE alderdiko 2 zinegotzien botoari esker.[6]
2007 udal hauteskundeetanEAJ alderdirik bozkatuena izan ostean, Lanestosako alkatea Felipe Ranero Herrero izan zen.
Lanestosara heltzeko hiru errepide daude. BI-3622 eta BI-3629 errepideakKarrantzatik iristeko, eta N-629 errepideaKantabria etaBurgosetik.
Ansa konpainiak Lanestosa-Bilbao linea ustiatzen du, astelehenetik ostiralera egunean sei autobus, eta larunbat, igande eta jaiegunetan egunean bi autobus eskainiz.
Bizkaibus hiri-arteko autobus zerbitzuaren hurrengo lineak udalerritik pasatzen dira:
Erdi Aroko hirigunea garai batean zen modukoa mantentzea lortu du Lanestosak. Herriak guztira bost kale ditu, kaleak estuak eta harrizkoak denak. Kaleotan,XVII. mende etaXVIII. mendetako hainbat jauregi eta eraikin daude ikusgai. Bost kaleetatik hiruk ibaiaren ibilbidea mantentzen dute, eta beste biek, txikiagoak direnek, aurreko hirurak ebakitzen dituzte.
Berez, San Pedro eliza, Calera ibaiaren eskuinaldean zegoen, bainaXVI. mendean herriaren erdigunera ekarri zuten. Errenazimendu estiloko eliza da eta barrualdea hiru atalez osaturik dago. Ataletako batean, sakontasun gutxiko hegalak gurutzatzen dira. Hiru aldeak erdi puntuko arkuez banatuta daude. Arkuek Toscanako pilastrak dituzte.
Elizaren aurrealdeko erretaulak hiru kale eta hiru multzo ditu. Hiru multzoetatik, goikoa txikiagoa da eta nagusia zabalagoa. Erretaularen estiloa klasikoa den arren, irudiek erromanismo garaikoen antza daukate, ia espresiorik gabeko aurpegiak dituzten irudiak direlako.
Plaza zaharra ez da berez plaza bat, baina kaleek eta etxeek sorturiko topaleku bihurtu zen. Plazak bi alderdi ditu, bata iluna eta beste argitsua. Plaza berriko etxeekErdi Aroko etxeen itxura dute, eta landetxe izena hartzen dute, berez udalerriko nekazarienak izan zirelako. Horrez gain, etxeek zurezko balkoi jarraituak dauzkate.
Plaza Berria modernoagoa da eta ibaia, errepidea eta elizaren aurrealdearen artean kokatzen da. Zurezko arkupe bat eratzen duten haritz-zurez egindako zutabeak daude.
![]() | Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
Enkarterriko udalerriak | ||
---|---|---|
Alonsotegi ·Artzentales ·Balmaseda ·Galdames ·Gordexola ·Gueñes ·Karrantza ·Lanestosa ·Sopuerta ·Turtzioz ·Zalla |