Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Katalina Aragoikoa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Katalina Aragoikoa

Ambassador of the Kingdom of Spain to the Kingdom of England(en)Itzuli

1507 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCatalina de Aragon y Castilla
JaiotzaAlcalá de Henares1485ekoabenduaren 16a(egutegi gregorianoa)
Herrialdea Espainia
HeriotzaKimbolton Castle(en)Itzuli1536kourtarrilaren 7a (50 urte)
Hobiratze lekuaPeterborough Cathedral(en)Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza:heart cancer(en)Itzuli
Familia
AitaFernando II.a Aragoikoa
AmaElisabet I.a Gaztelakoa
Ezkontidea(k)Arthur, Prince of Wales(en)Itzuli (1501ekoazaroaren 14a -  1502koapirilaren 2a)
Henrike VIII.a Ingalaterrakoa (1509koekainaren 11 -  1533koekainaren 2a)
Seme-alabak
Haurrideak
LeinuaTrastamara leinua
Tudor etxea
Hezkuntza
Hizkuntzakantzinako gaztelania
Old Catalan(en)Itzuli
ingeles ertaina
Erdi Aroko aragoiera
Jarduerak
Jarduerakdiplomazialaria,aristokrata etaErregina ezkontidea
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa
katolizismoa
Erlijio-ordenaThird Order of Saint Francis(en)Itzuli

Find a Grave: 6943310Edit the value on Wikidata

Katalina Aragoi eta Gaztelakoa edoKatalina Trastamarakoa (Alcalá de Henares,Espainia,1485ekoabenduaren 16a - †Kimbolton,Ingalaterra,1536kourtarrilaren 7a).Aragoi etaGaztelako Infanta,Ingalaterrako erregina izan zenHenrike VIII.aren emazte bakarra garaiko kristauentzat, eta sei emazteez osatutako zerrenda bateko lehena erregearen iritzian jartzen zirenentzat. Henrikek, 24 urteko ezkontza anulatzea lotu zuen Katalinaren kortesana zenAna Bolenarekin enkapritxatu zelako eta erreginak semerik ematen ez ziolako.

Biografia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Aragoiko eta Gaztelako Infanta

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

1485ekoabenduaren 16an jaio zenAlcalá de Henaresen (Madrilgo Erkidegoa,Espainia).Fernando II.a Aragoikoaren etaElisabet I.a Gaztelakoaren (Errege-erregina Katolikoak) alaba gazteena zen Katalina.

Errege-erregina Katolikoen alaba hau zen Elisabeten antza gehien zuena: ilegorria, begi argikoa, ausarta eta argia. Zalantzarik gabe, Katalinak dohain intelektual eta moral apartak zituen.Katolizismoan hezia, hezkuntza zaindua jaso zuen, etorkizunean erregina izan zitekeenaren baten parekoa, dantza eta musikaz gain, iberiar penintsulako hizkuntza erromanikoak frantsesa, ingelesa eta latinera ikasiz.

6 urte zituenean, bere gurasoekGranada hartu zuteneko hura ikusteko aukera izan zuen eta hantxe geratu zen bizitzen urte batzuetan Errege-erregina Katolikoekin batera. Urteak pasatu ziren eta familiak Granada utzi eta Santa Fera joan zen. Munduko potentzia zenEspainiaFrantzia inguratzeko ahaleginetan zebilen eta, horretarako, 5 ezkontza burutzeko asmoak gauzatzen hasi ziren: Joan eta JoanaHabsburgotarrekin, Elisabet eta MariaPortugalgo koroara joango ziren, eta Katalina, oraindik haurra zela,Galesko printze Arturorekin (Tudor dinastiakoHenrike VII.aren semea) ezkontzeko hitzeman zuten.

Galeseko Printzesa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Esan bezala,1489komartxoaren 26an, Errege-erregina KatolikoekMedina del Campoko ituna sinatu zuten eta Katalina Galeseko Arturo printzearekin prometitu zuten,IngalaterrakoHenrike VII.aren seme zaharrena. Katalinari tristura handia eman zionAlhambra atzean uzteak, gaztelu gorrian igaro baitzituen haurtzaroa eta nerabezaroa.1501eko abuztuaren 17an, hamabost urte zituenean,A Coruñatik irten zen,Ingalaterrara joateko xedean, bainaBizkaiko golkoan ontziak arazoak izan zituen etaLaredon geratu beharrean izan ziren.Irailaren 27an irtengo ziren handik.

Hilabete itsasoan eman ondoren, KatalinaPlymouthera iritsi zen etaBatheko gotzainak eman zion ongietorria Plymoutheko portuan, printzearen ordez.

Azaroaren 14an ezkondu zuten,Londresko San Paulo katedralean, ezagutu berri zuen Arturo gazte, gaixoti eta ahularekin. Aitaginarrebari inpresio handia egin zion eta Galeseko printzea eta Katalina Shropshireko Ludlow gaztelura joan ziren Galeseko kontseiluaren buru izateko. Handik hilabete gutxira,1502koapirilaren 2an, Arturo printze gaztea hil egin zen,izerdiaren sukarra izenez ezagutzen zen gaitz baten ondorioz, printzesa alargun eta birjin utzi zuelarik.

Bi koroak urduritu ziren, dote garesti bat galduko zutelako espainiarrek eta frantsesen aurka egiteko aliatu indartsua behar zutelako ingelesek.Henrike VII.a bera alargunduta zegoen eta aukera hori ere begiratu zuten, baina, azkenean, printzesa alarguna eta hurrengo oinordekoaren arteko ezkontza hasi ziren negoziatzen, 11 urte zituen Henrike printzea, Arturoren anaia. Katalinak, senarra gaztea zela eta, beti gaixo egoten zenez, sekula ez zutela ezkontza kontsumatu deklaratu zuen etaJulio II.a aita santuak dispentsa bat zertifikatu zuen Henrike gaztearekin ezkontzea ahalbidetzeko.

Ingalaterrako Erregina ezkontidea

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

1509an, Henrike VII.a hil zen eta haren seme Henrike gazteak hartu zuen koroa,Henrike VIII.a izena hartuz. Handik bi hilabetera,ekainaren 11n, 7 urtez zain egon ondoren, Katalina berriz ezkondu zen Grey Friarseko kaperan eta1509koekainaren 24an erregina koroatu zuten. Katalinak 23 urte zituen, erregeak 18 bete berriak zituen bitartean.1509koekainaren 24an izendatu zuten Ingalaterrako erregina.

Bai Galeseko printzesa, bai Ingalaterrako erregina bezala, herriak Katalina maite zuela zirudien.1513an Henrike Frantzia inbaditzea joan zenean, bera izan zen erregente papera izan zuena eta,1513an, zaldi gainean joan zen Eskoziako erregearen bila, garaipena lortuz eta errege haren heriotza erdietsiz. Ordurako, Katalinak hila jaio zen neskatxa bat izan zuen eta, oinordekoa izan bazuen ere, hau hil egin zen.

Henrikek desleialtasunak izaten zituen arren, senar-emazteak zoriontsu izan ziren 18 urtez, baina, denboraren joanean,Henrike VIII.a oinordeko faltarekin kezkatzen hasi zen. Hauek izan ziren Katalinaren haurdunaldiak:

  • 1510ean, seme bat izan zuen eta jaio eta berehala hil zen.
  • 1511ko urtarrilaren 1ean, Henrike jaio zen, Galeseko printze berria. Jaio eta 52 egunetara hil zen.
  • 1513an abortu bat izan zuen.
  • Handik gutxira semea izan zuen, baina jaio eta berehala hil zen.
  • 1516an,Maria I.a Ingalaterrakoa (izengoitizBloody Mary) erregina (1553-1558) izango zena, eta1558an hilko zena jaio zen.
  • 1518an, beste abortu bat izan zuen.

Seme bat izatea ezinbestekoa zenHenrike VIII.arentzako. Tudor dinastia berria zen eta bere legitimitatea ez zegoen ziurtatuta. Erregina batek ez zuen ezartzen lagunduko.

1520an, Katalinaren iloba alahalguztiduna zenKarlos V.a,Erromatar Germaniar Inperio Santuaren enperadorea eta Karlos I.a Espainiakoa zena, Ingalaterran izan zen eta erregina bere aliantza irabazi nahian hasi zen. Enperadoreak alde egin bezain pronto,1520komaiatzaren 31n, erreginak erregeari lagundu zion Frantziaraino,Frantzisko I.a bisitatuz. Hala ere, handik 2 urtera, Frantziari gerra deklarazioa egin zioten eta enperadorea berriz etorri zen bisitan Ingalaterran, Maria printzesaren ezkontzaren planak egiteko, beste gauza batzuren artean.

Henrike VIII.aren emazteak. Lehenengoa da Katalina

Ezkontzaren baliogabetasuna

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Garai hartarako,Henrike VIII.aAna Bolena izeneko gortesau frantses batekin maiteminduta zebilen eta,1527anEliza Katolikoari ezkontza deuseztatzeko eskatu zion, koinaten arteko ezkontza ilegala zelaren aitzakiaz.Klemente VII.ak, hasiera batean, ados zegoela zirudien, baina ezezkoa eman zuen Katalinaren ezkortasunagatik etaKarlos V.a enperadoreak egin zizkion presioegatik.

Maria Tudor, Henrike VIII.ak eta Katalina Aragoikoak izan zuten alaba

Protestantismoa puri-puri zegoen hartan, Aita Santuaren aginte ahalguztiduna kuestionatzen hasi zen. Azkenean, Henrike Ana Bolenarekin ezkondu zen1533kourtarrilaren 25ean, andregaia dagoeneko Elisabet I.aren haurdunaldian zegoenean jada.Thomas CranmerCanterburyko artzapezpikuak Katalinaren ezkontza anulatu zuen1533komaiatzaren 23an etaHenrike VIII.a Erromako Eliza Katolikotik aldentzen joan zen1534anIngalaterrako Eliza berriaren buru egin zen arte.

Azken urteak eta heriotza

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Katalina Ampthill, Buckden eta Kimboltoneko gazteluan konfinatu zuten bat bestearen atzetik eta, 50 urte zituenean, hil zen,1536kourtarrilaren 7an. Ez zion sekula uko egin erret tituluari, baina Peterborougheko katedralean printzesa alargunaren hiletak egin zizkioten eta ez erreginarenak.

Peterborough etaAlcalá de Henares gaur egun hiri senideak dira etaurtarrilaren 29 oro, hiletaren urteurrenean, omenaldia egiten zaioPeterborougheko katedralean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak:Katalina AragoikoaAldatu lotura Wikidatan
Autoritate kontrola
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Katalina_Aragoikoa&oldid=10037450"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp