Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Jassir Arafat

Wikipedia, Entziklopedia askea
Jassir Arafat

Minister of Education of the Palestinian National Authority(en)Itzuli

1996komaiatzaren 16a -1998koabuztuaren 9a
Yasser Amr(en)Itzuli -Naeem Abu Alhommos(en)Itzuli

Palestinar Aginte Nazionaleko presidente

1994kouztailaren 5a -2004koazaroaren 11 -Rawhi Fattouh(en)Itzuli
1.Palestinako Estatuko Presidentea

1989koapirilaren 2a -2004koazaroaren 11
← baliorik ez -Mahmud Abbas
3.Chairman of the Executive Committee of the Palestine Liberation Organization(en)Itzuli

1969kootsailaren 4a -2004koazaroaren 11
Yahya Hammuda(en)Itzuli -Mahmud Abbas
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakمحمد ياسر عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفات
JaiotzaKairo1929koabuztuaren 4a
Herrialdea Palestina
BizilekuaAl-Maghariba Quarter(en)Itzuli
Talde etnikoaArabiarra
Lehen hizkuntzaarabiera
HeriotzaHôpital d'instruction des armées Percy(en)Itzuli etaClamart2004koazaroaren 11 (75 urte)
Hobiratze lekuaMukata
Heriotza moduaberezko heriotza:garuneko odoljarioa
autoimmune thrombocytopenic purpura(en)Itzuli
Familia
AitaAbdel Raouf al-Qudwa al-Husseini
AmaZahwa Abul Saud
Ezkontidea(k)Suha Arafat (1990ekouztailaren 17a -  2004koazaroaren 11)
Haurrideak
Hezkuntza
HeziketaKairoko Unibertsitatea
(1944 -1950)gradu:Herri-lan ingeniaritza
Hizkuntzakarabiera
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria etaingeniari zibila
Jasotako sariak
ikusi
Ezizena(k)الختيار, ابو عمار
Zerbitzu militarra
Graduakomandante buru
Parte hartutako gatazkak1948ko Arabiar-israeldar Gerra
Ideologia eta sinesmenak
Ideologiaarabiar nazionalismoa
Arabiar sozialismoa
Erlijioasunismoa
Alderdi politikoaAl-Fatah

IMDB: nm0032715Allocine: 35221Allmovie: p349356
Discogs: 3555439Find a Grave: 9747634Edit the value on Wikidata

Mohammed Jassir Abdel Rahman Abdel Raouf Arafat al-Qudwa (arabieraz:محمد ياسر عبد الرحمن عبد الرؤوف عرفات‎), ezagunagoaJassir Arafat izenaz[1] (arabieraz:ياسر عرفات‎ ,Yāsir `Arafāt,Jaser edoJasser idazten da batzuetan) etaPalestinanAbu Ammar (1929koabuztuaren 24a -2004azaroaren 11) politikari palestinarra izan zen.Israelen kontrako ekintza armatuak egin zituen, geroago Palestinako Aginte Nazionaleko burua izatera iritsi zen. Bakea lortzeko egindako saiakerengatik,Isaac Rabin etaShimon Peresekin batera BakearenNobel saria lortu zuen1994an.

1969anPalestinaren Askapenerako Erakundea sortu zuen, baita bertako talde garrantzitsuena izan zenAl Fatah alderdia ere.1993anOsloko Hitzarmena sinatu zuenIsraelekin, eta hortik sortu zenPalestinako Aginte Nazionaleko buru izan zen1996tik bere heriotza eguneraino. Nazioarteko pertsonaiarik ezagunenetarikoa izan zenXX. mendearen bigarren erdian; askorentzat bere herriaren askatasun ikur eta gidari izan zen, baina beste askok terrorista odolzaletzat zuten. Arabiarren artean joera gogorrenekoekIsraelen aurrean izandako balizko malgutasun gehiegia salatu zioten. Horrez gain, bere agintaldiko azken urteetan argi geratu zen Aginte Nazionalaren inguruan zegoen ustelkeria maila handia.

Jatorria

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Oihal saltzaile famatu baten semea izan zen. Berak zioenez,Jerusalemen jaio zen1929koabuztuaren 4an, baina argitara atera den jaiotze agiri baten arabera, baliteke ArafatKairon edoGazan jaio izana,abuztuaren 24an.

Kairoko unibertsitateaningeniaritza ikasi omen zuen.1956-1965 bitarteanKuwait etaEgipton lan egin zuen.Suezko krisian parte hartu zuenFrantzia etaErresuma Batuaren aurka. Ondoren ejertzitoan sartu zen eta etxegintzako enpresario izan zen.

Talde palestinarrak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Bigarren Mundu Gerraren amaieranPalestinako arabiarren mugimenduan sartu zen,Britainia Handiaren mandatuan estatu arabiarra sortzeko asmoz. Horreksionismoaren aurka jarri zuen erabat.1969anAl-Fatah etaPalestinaren Askapenerako Erakundea gidatzera iritsi zen. Bere helburua Israelen aurka borrokatzea zen beraien lurraldean ekintza terroristak eginez, baita gainerako estatu arabiarren nahi anexionistei aurre egitea ere.

Mendebaldeko herriek gaitzetsi egin ohi zuten gehienetan, terrorismoarekin zuen lotura zuzena zela eta. Hala ere, momentu batzuetan bakezaletasunaren ikur ere bihurtu zen, besteak besteNazio Batuen Erakundearen aurrean egin zuen hitzaldi famatuaren ondoren.

Tunisia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

1982an IsraelekLibano hegoaldea erasotu zuen, bertan zeuden talde palestinarren borroka gunean deusezteko. OrduanTunisian erbesteratu behar izan zen, PAEko buruzagi eta borrokalari gehienekin batera.1988anGaza,Zisjordania etaJerusalem ekialdeanIntifada deituriko altxamendua burutu zuten bertako ekintzaile palestinarrek.

Arafatek mugimendu hori gidatu nahi izan zuen, eta sinbolikoki Palestinako estatua aldarrikatu zuen. 60 herrialdek baino gehiagok onartu zuten estatu hori, nahiz eta nazioarteko aldaketa berriek (SESBen porrota,Golkoko Gerra...) taktika berriak eskatzen zituzten: Israelekin bake akordiora heltzea.

Israelekin bakea

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Yitzhak Rabin,Bill Clinton eta ArafatOsloko hitzarmenaren garaian (1993koirailaren 13an

AEBren ekinbidez bake prozesu bat abian jarri zen Israel eta Palestinaren arteko bakea lortzeko.Washingtoneko Camp Daviden egin ziren akordio horien ondorioz, Arafat Palestinara itzuli zen,Palestinako Aginte Nazionala gidatzeko (hasieran Gaza eta Jerikon zeukan aginpidea soilik).

Akordioak zailtasun eta atzerapen ugari izan zuen, bereziki gai korapilatsuak zirela eta (Jerusalemen egoera, errefuxiatu palestinarrak...). Horiek, eta alde biek beraien baitan zeuzkaten muturreko taldeek prozesua pikutara eraman zuten.

Palestinako lehendakari

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

1996an egindako hauteskundeetan botoen % 87 lortuta, Aginte Nazionaleko buruzagitzara iritsi zen. 2001tik aurrera, Ramalako egoitzan itxita egon zen, Israelgo armadaren erasoaren mehatxuei aurre eginez. Horrek nazioartean haren irudia indartzeko balio izan zuen (erresistentzia baketsua bultzatzen zuela aditzera emanez) eta ezkutatu egin zuen nolabait 2000ko Intifada lehertzean izan zuen erantzukizuna.

Heriotza

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

2004an gaixorik eta azkenetan zela,Frantziara eraman zuten, bere emazte eta alaba bakarra erbesteratuta zeuden lekura.Paris ondoko Clamart ospitale militarrean sartu zutenurriaren 29an, etaazaroaren 3an koman erori zen.

Azaroaren 11 goizaldean hil zen. Zurrumurru batzuen arabera, ArafatHIESak jota hil zen.[2] Horrez gainera, bera hildakoan bere ustezkohomosexualitatearen gaineko esamesak hedatu ziren. Edonola ere, kausa ezezaguna da baina onartuena pozoia izan zen.[3]

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  1. EIMA:Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
  2. BBC News. (2005-9-8). Cause of Arafat death 'unknown' Medical records of former Palestinian leader Yasser Arafat appear to show that doctors could not determine the underlying cause of his death...
  3. Kapeliouk, Amnon. (2005-11-2). «Yasser Arafat a-t-il été assassiné?» Le Monde diplomatique.

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Autoritate kontrola


1901–1925
1926–1950
1951–1975
1976–2000
2001–egun
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jassir_Arafat&oldid=10003877"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp