Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Edukira joan
WikipediaEntziklopedia askea
Bilatu

Izurtza

Koordenatuak:43°09′18″N2°38′20″W / 43.155°N 2.6388888888889°W /43.155; -2.6388888888889
Wikipedia, Entziklopedia askea
Izurtza
 Bizkaia,Euskal Herria
Izurtzako udaletxea.

Izurtzako armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaBizkaia
EskualdeaDurangaldea
Izen ofiziala Izurtza
AlkateaOihana Irastorza (EH Bildu)
Posta kodea48213
INE kodea48050
Herritarraizurtzar
Kokapena
Koordenatuak43°09′18″N2°38′20″W / 43.155°N 2.6388888888889°W /43.155; -2.6388888888889
Map
Azalera4,34 km²
Garaiera210 metro
Distantzia32 kmBilbora
Demografia
Biztanleria230(2024)
3 (2023)
alt_left 96 (%41,7) (%69,1) 159 alt_right
Dentsitatea0,53 bizt/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]
% 6,08
Zahartze tasa[1]% 20,35
Ugalkortasun tasa[1]‰ 20,41
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 82,93(2011)
Genero desoreka[1]% -4,23(2011)
Langabezia erregistratua[1]% 9,13(2013)
Euskara
Euskaldunak[2]% 73.68 + % 11.74 hartzaile(2021)
Kaleko erabilera[3] (2021)
Etxeko erabilera[4]% 53.44 (2021)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.izurtza.net/

IzurtzaBizkaiko hego-ekialdekoudalerri txiki bat da,Durangaldea eskualdekoa. 251 biztanle zituen 2016. urtean.

Geografia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

IzurtzaMugarra etaUntzillatx mendien artean dago, Mañaria ibaiaren ertzean.DurangotikGasteiza doan BI-623 errepideak herria zeharkatu egiten duUrkiola mendateko norabidean. Mañaria ibaiaUrkiolamendin jaio, Izurtza zeharkatu etaDurangoraino heltzen daIbaizabal ibaian amaitzeko. Horrez gain, mendietatik behera datozen hainbat errekasto daude.

Izurtza erdiguneaz gain, inguruko mendietan baserriz osaturiko auzo sakabanatuak daude: Etxano, Ortuzar, Bitaño. IzurtzakDurangorekin egiten du muga iparraldean,Mañariarekin hegoaldean, etaAbadiñorekin ekialdean.

Historia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Bizkaiko elizate askorekin gertatu bezala, Izurtza sortu zeneko data zehatza ezezaguna da. Etxaburu dorretxea da herriko eraikinik garrantzitsuena eta ezagunena.

Kondairak dioenaren arabera, Etxaburu dorretxearen eraikitzea,Antonio Pio enperadore erromatarrak agindu zuen. Dorretxe hori elizateko armarrian agertzen den dorretxe bera da, eta eraikina kobazulo bat daukan haitz baten gainean kokatzen da. Antza, kobazulo horretan, herriko biztanle guztiak mehatxatzen zituen basurde arriskutsu bat bizi zen, baina Etxaburuko jaunak basurdea hil egin zuen bere txakurren laguntzaz. Ekintza horren omenez, bertan bere etxea eraiki zuen.

IzurtzaDurangoko merindadeko herria da eta 11. jesarlekua izan zuen Gerediagako juntetxean.1427. eta1443. urteen artean herriaren mugak ezarri ziren, eta horrekDurango etaMañariarekin liskarrak sortu zizkion.

Ekonomia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Nekazaritza izan da beti Izurtzaren jarduera ekonomiko nagusia etaBizkaiko beste udalerri batzuek ez bezala, Izurtzak ez duXX. mendean biztanleria beherakada nabarmenik izan,Durango industria gune garrantzitsuaren ondoan kokatuta egoteagatik.

Hala ere,XX. mendeko hazkundeindustriala dela eta, nekazaritza garrantzia galduz joan da, eta gaur egun industriaren osagarritzat har liteke. Nekazaritza eta abeltzaintza ustiapen txikietan biltzen da, eta ateratako produktuak inguruko merkatuetan saltzen dira. Horrez gain, zurgintzak ere badu bere garrantzia, inguruan dauden basoak direla eta.

Industria haranaren beheko aldean ezarri diren enpresetan garatu da, gehienbat ondoko Durangoren eragina dela eta. Industrialde horietan, herriko biztanle gehienek egiten dute lan. Hirugarren sektoreak garrantzi gutxi dauka,izan ere, herritarrentzako zerbitzu garrantzitsuenak Durango etaBilbon ematen dira.

Demografia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Izurtzako biztanleria

Politika

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Izurtzako Goienengoa baserria.

Izurtzako alkateaEH Bildu koalizioko Lorea Muñoz Irasuegi da 2015eko udal hauteskundeez geroztik.

Izurtzako udalbatza

Alderdia

2015eko maiatzaren 24a

2011ko maiatzaren 22a

ZinegotziakBoto kopuruaZinegotziakBoto kopurua
Euskal Herria Bildu (EH BILDU)*
4 / 7
87 (% 61,27)
5 / 7
123 (% 65,78)
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ-PNV)
3 / 7
55 (% 38,73)
2 / 7
62 (% 33,16)
* 2011nBildu koalizioa aurkeztu zen.
Datuen iturria:Udal hauteskundeen emaitzak euskadi.eus webgunean

Garraioa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Araba Bus sareko lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

 Araba Bus
 Zerbitzua  Hasiera  Ibilbidea  Amaiera ⁠
18Gasteiz
(unibertsitatea)
Gasteiz(epaitegiak)Gasteiz(Bastiturri)Gasteiz(geltokia)Gasteiz(Alas/Boulebard)DuraLukuUrbinaGoiainLegutioOtxandio(ospitalea)Otxandio(Anteparaluzeta)Abadiño(Amaitermin)Urkiola(santutegia)Urkiola(Santi Gaztelu)MañariaMañaria(Aldabarrena)Izurtza(Ortuzar)Izurtza(Eleizalde)Iurreta(Maspe)Durango
(Landako)

Azpiegiturak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Izurtza BI-623 errepideak zeharkatzen du, errepide horiDurangoraino ailegatzen da, bertanN-634 errepidea etaAP-8 autobidearekin bat egiten du.

Garraio publikoari dagokionez,Durango eta Izurtza artekoBizkaibus zerbitzua bada, eta horrez gain, ALSAContinental autobus konpainiarenDurango etaGasteiz arteko zerbitzuak geltokia dauka herrian. Batez beste sei-zortzi autobus daude egunean.

Kultura

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Euskara

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Izurtzako Jesus Uriarte[5] (Ahotsak[6] proiekturako)

Euskaldunen kopurua oso handia da, %90 ingurukoa. HerriaUEMAko kide da.

Jaiak eta ospakizunak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Izurtzako jaiakirailaren 8an ospatzen dira, Ama Birjinaren omenez.

Ondasun nabarmenak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Izurtzak duela mende batzuetako baserriak eta dorretxeak ditu, lau baseliza eta eliza nagusi bat.

  • Etxaburu dorretxea; jatorri ezezagunekoa,Bizkaiko dorretxeen ezaugarri tipikoak ditu eta aditu batzuen ustetanerromatarren garaikoa izan liteke. Haitz huts baten gainean eraikiaGaztelako Enrique IV.a erregeak eraisteko agindua eman zuen bandoen gerratearen baitan.XVI. mendean berreraiki zuten.
  • Izurtza dorretxea edoBekotorrea: hirigunean kokatua,Bizkaiko biartzapezetako baten auzitegia izan zen.
  • Bariko San Nikolasen eliza;XVI. mende hasieran eraikitzen hasi zen Izurtza eta Etxaburuko jaunen aginduz. Estilo mudejarreko egurrezko korua dauka barruan. Gotikoko eta Errenazimenduko elementuak ditu.
  • Erdoitzako baseliza: hego-ekialdeari eta ipar-mendebaldeari begira dago, Bitaño auzora doan errepidearen ertzean, Bitañotik 500 bat metrora. Izurtzarrek Erdoitzako Ama Birjina deitzen diote, etairailaren 8an jaia antolatzen da bertan.
  • Santo Tomas baseliza: hego-ekialde, ipar-mendebalderako orientazioa dauka, eta Etxano auzoan dago, urruneko gune batean. Laukizuzen itxurako nabe bakarreko eraikina da.
  • Arana jauregia:XIX. mendekoa da.

Izurtzar ospetsuak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
  1. abcdef Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
  3. «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  5. «Uriarte Barrutia, Jesus - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).
  6. «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Herriko Wikiatlasa
Autoritate kontrola


Durangaldekoudalerri aurkibidea

AbadiñoAtxondoBerrizDurangoElorrioErmuaGaraiIurretaIzurtzaMallabiaMañariaOtxandioZaldibarZornotza

AbadiñoAbantoAjangizAlonsotegiAmorotoArakaldoArantzazuAreatzaArrankudiagaArratzuArrietaArrigorriagaArteagaArtzentalesAtxondoAulestiBakioBalmasedaBarakaldoBarrikaBasauriBediaBerangoBermeoBerriatuaBerrizBilboBusturiaDerioDimaDurangoEaElantxobeElorrioErandioEreñoErmuaErrigoitiEtxebarriEtxebarriaForuaFruizGaldakaoGaldamesGamiz-FikaGaraiGatikaGautegiz ArteagaGernika-LumoGetxoGizaburuagaGordexolaGorlizGueñesIbarrangeluIgorreIspasterIurretaIzurtzaJatabeKarrantzaKortezubiLanestosaLarrabetzuLaukizLeioaLekeitioLemoaLemoizLezamaLoiuMallabiaMañariaMarkina-XemeinMeñakaMendataMendexaMorgaMundakaMungiaMunitibarMuruetaMuskizMuxikaNabarnizOndarroaOrozkoOrtuellaOtxandioPlentziaPortugaleteSanturtziSestaoSondikaSopelaSopuertaSukarrietaTrapagaranTurtziozUbideUgaoUrdulizUrduñaZaldibarZallaZamudioZaratamoZeanuriZeberioZierbenaZiortza-BolibarZornotza
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Izurtza&oldid=9383859"(e)tik eskuratuta
Kategoriak:
Ezkutuko kategoriak:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp