| Gorputz kailukara | |
|---|---|
 | |
| Xehetasunak | |
| Honen parte | burmuina |
| Identifikadoreak | |
| Latinez | corpus callosum |
| MeSH | A08.186.211.730.885.362 |
| TA | A14.1.09.241 |
| FMA | 86464 |
| Terminologia anatomikoa | |
Giza gorputzekogai zuriko egiturarik handiena da;nerbio-zuntzen sorta handi bat da, beraz.Burmuineko bihemisferioen arteko komunikazioa ezartzen du, bi hemisferio horiek aldi berean eta era koordinatu eta osagarrian lan egitea ahalbidetuz. Burmuinean dago, hemisferio arteko arrailduran, hain zuzen ere.[1]
Gorputz kailukara, albotik ikusita,arku bat bezala agertzen den egitura da, ahurra izanik behealdetik ikusita.7 zentimetro inguruko luzera dauka (aurretik atzera), eta200 milioiaxoiez osatuta dago.
Egitura bakartzat jo arren, hainbat atal dituela kontuan izan behar dugu. Zehazki,4 atal bereizi izan dira historian zehar gorputz kailukaran.
XX. mendean zehar gorputz kailukarakbi sexuetan tamaina desberdina daukan eztabaida mantendu zen, teknika desberdinekin hamaika ikerketa eta neurketa egin zirelarik. 90eko hamarkadako ikerketa batek sexu arteko desberdintasunakbenetakoak, baina guztiz zehaztu gabeak zirela erakutsi zuen, oraindik ezer argi utzi gabe.
Azkeneko ikerketek, berriz, aurrerapen nabarmenak ekarri dituzte: sagitalki erdialdean kokatzen den gorputz kailukararen eremua emakumeetan proportzionalki (burmuinaren tamaina osoarekin alderatuz) handiagoa dela ikusi da. Gainera, teknika aurreratuei esker (algoritmoak,erresonantzia magnetiko bereziak, eta abar), aldaketa garrantzitsuenak morfologian eta mikroegituran ematen direla ikusi da.
Gorputz kailukararen funtzio nagusia informazioa hemisferio batetik bestera bideratzea da. Horrela, funtzio desberdina daukaten bi hemisferio horiek erakoordinatu eta bateratuan lan egitea ahalbidetzen du; gizakia gai egiteko den prozesu konplexuak emaitzatzat lortuz.
Era berean, ikasketarekin eta lesioekin ere erlaziona dezakegu egitura hau. Informazioaren prozesamendua etaburmuineko nukleo ezberdinen arteko konexioa ahalbidetzen dituenez,ikasketa-prozesuetan ezinbestekoa da. Bestalde, hemisferio bat kaltetzen bada, hemisferio osasuntsuak, gorputz kailukararen bidez, kaltetuaren funtzioak bete ditzake.
Azkenik, zenbait ikerketekgorputz kailukarakikusmenean izan dezakeen eragina agerian utzi dute: begien mugimenduetan eragiten du hain zuzen ere, egitura honen bidez informazioa bidaltzen baita begietako muskuluetara, bi begien mugimendua koordinatuz.
Lesioak ematen direneanGorputz kailukaran mota askotako kalteak sortu daitezke. Kalte hauek funtzionamendu fisikoan zein garapen kognitibo, konduktual eta emozionalean emango dira.
Gaur egun, gorputz kailukara kaltetzen duten hainbat gaixotasun eta lesio ezagutzen dira; eta hauekberaien etiopatologiaren arabera sailkatzen dira:
Guzti hauek azkenean gorputz kailukararen funtzionamendua eta egitura kaltetu dezakete.
Gorputz Kailukararen Agenesia aipatutako lesio /gaixotasun guztien artean garrantzitsuena da. Izan ere, hau beste guztien arteanohikoena da, eta gehienetan agenesia da gorputz kailukararen akatsaren erantzulea.
Agenesia, enbrioi aldian zehar, organo baten (edozeinen) garapen eza ematean gertatzen da. Horregatik, Gorputz kailukararen agenesiangorputz kailukararen gabeziaren aurrean egongo gara. Gaixotasun hau daukagunean, ezin daiteke bi hemisferioen arteko komunikaziorik lortu eta arazoneuropsikologikoak ikusten dira. Burmuinak zatitua balego bezala egiten du lan, bi burmuin baleude bezala eta batek jasotzen duen informazioa ez da bestera pasatzen.
Horretaz gain, ikertzaileek frogatu dutenez:
Pertsona bakoitzarenohiturek eta ezaugarriek gorputz kailukararen tamainan eragin dezaketela agerian utzi dute zenbait ikerketek: musikariek (hezkuntza eta trebezia musikalak burmuineko atal honetako plastikotasuna handitzen du), ezkertiek eta bi eskuak trebetasunez erabiltzen dituztenek gorputz kailukara handiagoa daukatela ikusi da. Bestalde, egitura honentamainaren handitzea hitz-oroimenarekin eta gaitasun semantikoarekin ere erlazionatu da; izan ere,dislexia pairatzen duten umeetan gutxiago garatutako gorputz kailukara aurkitu da, beren adineko mintzaira-arazorik ez daukaten umeekin alderatuz.
 | Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak:Gorputz kailukara |
