Diana Krall jazz pianista kontzertu batean Kolonian, Alemanian, 2009.10.18
Diana Jean Krall (Nanaimo,Kanada,1964koazaroaren 16a) kanadar piano-jotzailea, konpositorea, jazz-abeslaria eta ekoizlea da.[1][2] Gutxienez biGrammy sari eta hamar Juno sari irabazi ditu, urrezko bederatzi disko, platinozko hiru eta platinozko zazpi.[3] Zortzi albumekinBillboardeko jazz albumen top-ean debuta egin zuten Jazz abeslari bakarra da.[4][5]
6 milioi diskotik gora saldu dituEstatu Batuetan eta 15 milioi mundu osoan. Guztira, beste edozein jazz artistek baino disko gehiago saldu zituen 1990eko eta 2000ko hamarkadetan. Mundu mailako ospea lortu zuen 2004. urtean eta 2009ko abenduaren 11n, Billboard aldizkariak 2000-2009 hamarkadakojazz artista izendatu zuen.[6]
2023ko abenduan iragarri zen 2024koDonostiako Jazzaldiko artistetako bat izango zela.[7] Sarrera guztiak agortu ziren Donostiako 48. Jazzaldiaren Diana Krallen uztailaren 28ko emanaldirako.[8]
Diana Krall musikari familia batean jaio zen Nanaimo herrian, KanadakoColumbia BritainiarrekoVancouver uharteko arrantzale herri txiki batean. Michelle ahizparekin hazi zen musika giroan: amonajazz abeslaria zen, eta gurasoek, Adellak eta Jimek,pianoa jotzen zuten. Aitak biltzen zituenFats Wallerren dozenaka diskoak, lau urte zituenetik, piano eskolak hartzen hasi zenetik, notaz nota erreproduzitzen saiatzen zen. Horiexek izan zen bere lehen eragin musikal kontzientea. Oso gazterik joan zen familiarekinVancouver hirira, eta han bere goi eskolakojazz bandarekin bat egin zuen. Hamabost urte zituela, Vancouverreko hainbat jatetxetan jotzen zuen. Adin horretan, instrumentista gisa oso eroso sentitzen zen arren, musikariaren eta pianistaren rola gero eta gehiago erakartzen zuen,Roberta Flack edoNina Simone, garai hartako artista miretsien modura.
Hamazazpi urterekin, 1981ean, Vancouverreko Nazioarteko Jazz Jaialdiko beka bat irabazi zuenBostongoBerklee College of Music entzutetsuan ikasteko. Bertan, hiru urtez ikasi eta bizi izan zen, eta ondoren jaioterrira itzuli zen.[9] Nanaimon, bere gau-aurkezpenetako batean,Ray Brown (Ella Fitzgeralden senar ohia) kontrabaxu-jotzaile ospetsuaren arreta erakarri zuen, zeinak, bere talentuaz txundituta, kamerinoan agertu eta bere mentore eta managerra izatea proposatu baitzion. Diana Krallek onartu egin zuen proposamena, eta 2004ko uztailera arte, Brown hil arte, iraun zuen harreman profesionala hasi zen. Azken horrekLos Angelesera bizitzera joateko konbentzitu zuen, eta han, Kanadako gobernuaren beka bati esker,Jimmy Rowles piano-jotzailearen babespean jarraitu zuen ikasten,Hollywood Bowl kontzertu-areto mitikoaren zuzendaria. Irakasle eta ekoizle ezagunak ezagutu zituen han, eta kantuan ere hasi zen. 1990ean,Toronton denboraldi bat eman ondoren, berriroNew Yorkera joan zen bizitzera, eta bertan bere hirukotea osatu etaStepping Out lehen diskoa argitaratu zuen Justin Time zigilu diskografiko txikiarekin. 1994anOnly Trust Your Heart albuma atera zuen Tommy LiPumaren ekoizpenarekin. 1996an ekin zion lehen nazioarteko birari,Ameriketako Estatu Batuetan, Kanadan,Europan etaJaponian, etaAll for You: A Ofertation to the Nat King Cole Trio lana aurkeztu zuen,Nat King Coleren omenez. Bere hurrengo lanak, 1997koLove Scenes albumak, garai guztietakojazz izarren artean kokatu zuen. 1999an platinozko lehen diskoa lortu zuen,When I Look in Your Eyes albumaren milioi askoko salmentengatik eta bere lehenGrammy saria.
Diana Krallen musika telesailetanSex and the City esaterako etaThe Score etaOtoño en Nueva York filmetan ere entzuten hasi zen. 2000. urtean, Britainiar Kolunbiaren Ordena jaso zuen, probintzia horren eta mundu osoan Kanadako kulturaren enbaxadore gisa egindako lanarengatik. 2001eanThe Look of Love albuma argitaratu zuen,Frank Sinatraren omenez eta Londresko Orkestra Sinfonikoaren laguntzarekin,Claus Ogerman musikari eta moldatzaile beteranoaren zuzendaritzapean, bere kutunetako bat. Arrakasta handia izan zuen album horrek, eta biGrammy sari eskuratu zituen. 2002an bere lehenzuzeneko diskoa argitaratu zuen,Live in Paris,Parisko Olympia aretoan errezitaldi batzuetan grabatua. Urte hartako maiatzean, bere ibilbide artistikoaren gorenean zegoenean, bere bizitzako kolperik gogorrena jaso zuen: Adelle amaren heriotza,minbizi batek jota. Familiako tragedia horrek 2004koThe Girl in the Other Room albumeko konposizio sentikorrak sortu zituen, eta Diana Krall minbiziaren aurkako borrokalari aktibo eta ezaguna bihurtu zuen. Album horretako sei doinuren letrakElvis Costello musikari britainiarraren laguntzarekin idatzi zituen; 2002an ezagutu zuen Costello, Grammy sarien banaketan. Harreman hori, hasieran profesionala eta gero sentimentala, funtsezkoa izan zen artistaren norabide aldaketan; izan ere, artistak ez zuen inoiz konposizio propiorik aurkeztu.
Diana Krall etaElvis Costello 2003ko abenduan ezkondu ziren. 2006ko abenduaren 6an izan zituzten lehen seme-alabakNew Yorken, Dexter Henry Lorcan eta Frank Harlan James bikiak. Haiekin bidaiatzen du bere bira guztietan, eta bere ardura nagusia dira, bere ibilbideari egindako aitortzetatik harago, Grammy sarietatik harago. Horren harira, hauxe esan zuen egindako elkarrizketa batean: "...ez dut Grammyaren arabera lan egiten, badakit jende askok egiten duela, baina gaur gauean geratzen naizen hotelean umeentzako igerilekurik ba ote dagoen pentsatzen pasatzen dut: hori da nire agendako jarduera nagusia". Senarrarekin duen harremanari dagokionez, Bogotako El Tiempo egunkariko Carlos Solanori eskainitako elkarrizketa berean honakoa aipatu zuen: "...berak ez du inolako eraginik nire musikan, baina etengabe inspiratzen nau. Egiten dugunaren zaleak gara biok, beraz, ezin dugu elkar askorik ikusi. Bera ere biran dabil, eta ni neurean nabil; beraz, bakoitza bere aldetik joatea erabaki dugu, minutuero ahalik eta gehien gozatzen saiatuz".