Burgue | |
---|---|
![]() | |
![]() Purguko baserria | |
![]() | |
Kokapena | |
Herrialdea | ![]() |
Eskualdea | Agaramont |
Udalerria | Burgue-Erreiti |
Administrazioa | |
Mota | herri |
Izen ofiziala | ![]() |
Posta kodea | 64270 |
Herritarra | burguetar |
Geografia | |
Koordenatuak | 43°25′26″N1°03′19″W / 43.4239°N 1.0553°W /43.4239; -1.0553 |
Azalera | 10,38 km² |
Garaiera | 68 metro |
Distantzia | 46,1 km (Donibane Garazitik) |
Burgue[a]Euskal Herriko udalerri zaharra eta herri bat da,Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta.Agaramont eskualdean dago,Donibane Garazi hiriburutik 46,1 kilometrora. Purgua itsas mailatik 68 metrora dago, eta 10,38 km²-ko azalera hartzen du. biztanle zituen.
1977koazaroaren 15tikBurgue-Erreiti udalerrian dago, ondokoErreiti herriarekin batera. Ordura arte udalerri independentea izan zen, data horren eta1973kourtarrilaren 1aren arteko denbora izan ezik, orduanBurgue-Erango-Erreiti udalerriaren parte izan baitzen.Biduze ibaiaren eskuinaldean dago,Oloroeko Uhaitzako haranerako bidean,Bearnon. Hori dela eta, tokiko kulturak eragin handia du biarnesen etagaskoien artean.
Bertako biztanleakburguetarrak dira.
Burgue beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
Gainera, toponimoa modu bakarran agertu da historian zehar:[1]
Jean-Baptiste Orpustanentzat, formna zaharrenen-u- fonema diptongatu egin zen-ue- forman, amaierako-i soinuaren eraginez. Orpustanekibar +goi eraikuntza proposatzen du,Erango izenaren antzekoa (aran +goien), eta bi kasuetan bat dator lurraren topografiarekin (Burgue ibarraren goialdean dago, etaErreiti, berriz, ibaiaren ertzean, behealdean):ibargoi >bargui >burgue. Hasierakoi- aren galera ez da berria etaBaiona etaBaigorri izenetan ere ikus daiteke.
Bénédicte Boyrie-Fénié bat dator Orpustanen bilakaeran, baina adierazten duGaskoinian badela antzeko izena duen beste herri bat,Vergüei, toponimoaren forma gaskoian bat datorrena hasierako fonemaren aldaketa txiki baten salbuespenarekin (b/v), eta pentsatzen du jatorri erromantze posible bat izan daitekeela "vergan" (adar malgua), "bergo" edo "bergu" (saskiak egiteko adarra) euskararen jatorritik abiatuta.[2]
Nafarroa Behereko iparraldean dago.Biduze ibaiak berarekin udalerria osatzen duenErreititik bereizten du, baitaAmikuzekoSarrikotatik ere; iparralderantz "Burgueko zubia" delakoa pasatutaErangoko lurrak hasten dira, betiereAgaramont eskualdean; udalerrien arteko mugaXuhukoa (okzitanierazLauhirassa) errekak markatzen du. EkialderantzLauhira (frantsesezLauhire) baso zabalakBearnokoBastidaxarreko lurrekin alde batetik banandu eta bestetik lotu (historiko eta kulturalki harreman estuak izan dituztelako) egiten du. Hegoaldean, aldiz,AmikuzekoBizkai etaIlharre daude; denbora luzez hauxe izan da hizkuntza-muga,Burgue gehienbatgaskoieradun etaAmikuze euskaldunaren artekoa.
Altuera apaleko lurrak dira: tontorrik garaiena 166 mkoa da, herritik hego-ekialdera etaLauhirakoa iragartzen duenGalingo basoaren ateetan. BaxuenaBiduzeren ertzean,Sarrikotarekin mugan.
|
Oharra: 2005eko biztanleria,INSEEk emaniko behin-behineko datua da.1975ekoaBurgue-Erango-Erreitiri dagokio eta hortik aurrerakoakBurgue-Erreitiri.
D 321 errepideak herria hegoaldearekin,Amikuzerekin, lotzen du;D 256k iparralderantz jotzen du,Erango eta eskualde nahizKantonamendu buru denBidaxunerantz.
Erdi AroanAgaramonteko dukearen menpeko baroierria izan zen.
1973 arte udalerri propioa izan zuen. Urte horretan beste bi auzo-herrirekinBurgue-Erango-Erreiti izenekoa osatu zuen. Honek, ordea, ez zuen luze iraun eta1977anErango bereizi eta gainontzeko biek egungoBurgue-Erreiti eratu zuten.
Kasu guztietanBurgue izan da udalburua.
Herriko jaia abuztuaren 15ean izaten da.