| Azido fumariko | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C4H4O4 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| SMILES isomerikoa | C(=C/C(=O)O)\C(=O)O |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno,karbono etahidrogeno |
| Base konjokatua | fumarate(1-)(en) |
| Mota | Gantz-azido |
| Ezaugarriak | |
| Fusio-puntua | 287 ℃ |
| Masa molekularra | 116,011 Da |
| Erabilera | |
| Rola | primary metabolite(en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  1 2 0 |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | VZCYOOQTPOCHFL-OWOJBTEDSA-N |
| CAS zenbakia | 110-17-8 |
| ChemSpider | 10197150 |
| PubChem | 444972 eta21883788 |
| Reaxys | 605763 |
| Gmelin | 18012 |
| ChEBI | 49855 |
| ChEMBL | CHEMBL503160 |
| ZVG | 33440 |
| EC zenbakia | 203-743-0 |
| ECHA | 100.003.404 |
| CosIng | 33964 |
| RxNorm | 25389 |
| Human Metabolome Database | HMDB0000134 |
| KNApSAcK | C00001183 |
| UNII | 88XHZ13131 |
| NDF-RT | N0000148126 |
| KEGG | D02308 etaC00122 |
| PDB Ligand | FUM |
Azido fumarikoa edoazidotrans-butenodioikoakonposatu organikoa da, HOOC—CH=CH—COOH formula duenaazido dikarboxilikoen klasekoa.Azido maleikoa berecisisomeroa da. Solido kristalino kolorgea da.Alkoholetandisolbagarria da.Narritagarria da[1].
Fumaratoioia azido fumarikoaren forma ionizatua da. Azido fumarikoarenesterrak eta gatzak furmarato ere deitzen dira, adibidezdimetil fumaratoa.
Azido fumarikoa naturalki sortzen daorganismoeukariotoetan. Halaber, azido fumarikoaFumaria generokolandareetan, hainbatonddotan (zehazkiBoletus fomentarius var. pseudo-igniarius delakoan),likenetan etaIslandiako goroldioan (Cetraria islandica) aurkitzen da.
Fumarato ioia tarteko produktua daKrebsen zikloan, zeinzelulek elikagaietatikadenosina trifosfato moduan (ATP) energia ekoizteko erabiltzen duten. Ioia sortzen dasukzinato deshidrogenasaentzimaren bidez suzinatoaren oxidazioaren ondorioz. Fumaratoafumarasa entzimakmalato bihurtzen du.
Gizalarruazalak modu naturalean azido fumarikoa sortzen du eguzkiaren argia jartzen duenean[2].
Bestetik fumarato ioiaurearen zikloaren produktua ere bada.
Erabilera komertzialetarako azido fumarikoa presta daitekeglukosaRhizopus nigricans onddoaren eraginaren bidez azido maleikoaren etaanhidrido ftalikoaren prestakuntzaren albo-produktu moduan. Dena dela, ohikoagoa da azido maleikoaisomerizatzea beroa edokatalizatzaile egoki bat usatuzazido klorhidrikoa edobromo/peroxido nahasteak esaterako[3].
Azido fumarikoaelikagai-gehigarri gisa erabiltzeko onartuta dagoEuropar Batasunean eta hainbat estatutan. Elikagai-gehigarri gisa,azidotasun-erregulatzaile moduan usatzen da etaE297 zenbakiarekin adierazten da.Edarietan etagozogintzakohauts altxagarrietan usatzen da bereziki[4].
Azido fumarikoardogintzan ere erabiltzen da:Ardoei gehitzen zaienean, azido fumarikoakhartzidura areagotzea eragozten,pH baxua mantentzen eta elementu metalikoen arrastoak ezabatzen laguntzen du. Modu honetan, ardoaren zaporea egonkortzen laguntzen du[5].
Farmakologian, dimetil fumaratoapsoriasia tratatzeko usatzen da[2].
Azido fumarikoa sintesi organikoan baliatzen dapoliester-erretxinak etaaldiolak sintetizatzeko. Halabertindu-finkatzaile moduan ere usatzen da.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak:Q139857
Multimedia:Fumaric acid /Q139857 | Artikulu haukimikari buruzkozirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukiaosatuz. |
