| Arthur Conan Doyle |
|---|
|
| Bizitza |
|---|
| Jaiotzako izen-deiturak | Arthur Ignatius Conan Doyle |
|---|
| Jaiotza | Edinburgo, 1859komaiatzaren 22a |
|---|
| Herrialdea |  Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua (1859komaiatzaren 22a - 1922)
Erresuma Batua (1922 - 1930ekouztailaren 7a) |
|---|
| Lehen hizkuntza | ingelesa |
|---|
| Heriotza | Windlesham Manor(en) etaCrowborough, 1930ekouztailaren 7a (71 urte) |
|---|
| Hobiratze lekua | Church of All Saints cemetery(en)
Windlesham Manor(en) |
|---|
| Heriotza modua | berezko heriotza:bihotz-biriketako geldialdia |
|---|
| Familia |
|---|
| Aita | Charles Altamont Doyle |
|---|
| Ama | Mary Foley |
|---|
| Ezkontidea(k) | Louisa Hawkins (1885ekoabuztuaren 6a - 1906kouztailaren 4a)
Jean Leckie (1907koirailaren 18a - 1930ekouztailaren 7a) |
|---|
| Seme-alabak | |
|---|
| Haurrideak | |
|---|
| Familia | |
|---|
| Hezkuntza |
|---|
| Heziketa | Stonyhurst Saint Mary's Hall(en)
(1868 -1870)
Stonyhurst College(en)
(1870 -1875)
Stella Matutina(en)
(1875 -1876)
University of Edinburgh Medical School(en)
(1876 -1881) |
|---|
| Hezkuntza-maila | Bachelor of Medicine(en)
Master of Surgery(en) |
|---|
| Hizkuntzak | ingelesa |
|---|
| Jarduerak |
|---|
| Jarduerak | medikua,mediku idazlea,eleberrigilea,saiakeragilea,antzerkigilea,gidoilaria,zientzia-fikzio idazlea,haur literaturaren idazlea,polizia generoko idazlea,ipuingilea,historialaria etaidazlea |
|---|
| Lan nabarmenak | |
|---|
| Jasotako sariak | |
|---|
| Influentziak | Robert Louis Stevenson |
|---|
| Genero artistikoa | crime fiction(en)
zientzia-fikzioa
historical prose literature(en) |
|---|
| Sinesmenak eta ideologia |
|---|
| Erlijioa | katoliko ez-elizkoia
Espiritismoa |
|---|
| Alderdi politikoa | Liberal Unionist Party(en) |
|---|
|
| conandoyleestate.com etasirconandoyle.com |
       
      |
 |
SirArthur Ignatius Conan Doyle (1859komaiatzaren 22a -1930ekouztailaren 7a)Edinburghen jaiotako idazle eskoziar ezaguna,Sherlock Holmes fikziozko detektibe ospetsuaren sortzailea izan zen. Idazle emankorra izan zen: detektibe istorioez gain, zientzia-fikzioa, eleberri historikoa, antzertia eta olertia ere landu zituen.
Medikuntza-karrera ikasita bere kontsulta irekitzea erabaki zuen, baina paziente gutxi biltzen ziren eta, beraz, denbora librea istorio laburrak idazteko erabiltzen hasi zen. Horrela jaio zen Sherlock Holmes ospea emango zion pertsonaia ospetsua. Haren arrakasta azkarrak medikuntzaren praktika uztera eraman zuen, literaturan bakarrik aritzeko. Conan Doylek bibliografia zabala du, HolmesEstudio en escarlata,El signo de los cuatro,Las aventuras de Sherlock Holmes,Las memorias de Sherlock Holmes,El regreso de Sherlock Holmes,El perro de los Baskerville,El valle del miedo,[1]
DoyleEdinburghen1859komaiatzaren 22an jaio zen. Aita, Charles Altmont Doyle, estatuko funtzionarioa zen, baita margolaria ere noizean behin; amak, berriz, etxean lan egiten zuen baina literatura asko gustatzen zitzaion, eta horregatik oso eragina handia izan zuen Doylerengan.
Edinburgh-eko Unibertsitatean ikasi zuenMedikuntza. Bertan zegoela,Joseph Bell irakaslea ezagutu zuen. Irakasle horrek joko analitikoak praktikatzen zituen bere ikasle eta pazienteen artean. Lehenengoz gaixoaren gaixotasuna esaten zuen igarpen hurbilduarekin eta ondoren, bere jatorria, familia, gustuak eta manerak: hark ere berebiziko eragina izan zuen Doylerengan eta,Sherlock Holmesen sorkuntzari bidea eman zion.
Doylek1885ean doktoratu zen eta, urte berean,Louise Hawkinsekin ezkondu, baina emazteatuberkulosiak jota hil zen,1906kouztailaren 4an.
Bere kontsultak ez zion ematen ondo bizitzeko adina diru, eta noizean behin eleberri txikiak idazten zituen.1886an, izugarrizko eskaria izan zuen,Word & Lock etxeak 25 libera eskaini zizkion “A Study in Scarlet” izenburuko liburu bat idazten bazuen. Nahiz eta eskaintza dohakabea izan, Doylek onartu egin zuen eta horrela hasi zen Sherlock Holmes sorrera.
Jakin beharra dago ezSherlock Holmesek ezta Dr. John H. Watsonek ere ez zutela hasiera batean horrelako izenik: ikerlaria Sherrinford zen, eta laguntzailea, berriz, Ormond Sacker, baina azken unean aldatu egin zituen. Gainera, ez ziren221B Baker Street helbidean bizi, baizik eta 221B Upper Baker Street-en.
Liburuen kontalaria Watson doktorea da, baina askoren ustez, Doyle bera da, hau da, Watsonenalter egoa da; Sherlock, berriz, Joseph Bellen-ena da.
Sherlock Holmesen fama ez zen bat-batean gauzatu, bi urte pasa behar ziren hartarako. Hortik aurrerako abenturak “Strand Magazine”an argitaratu zituen.
1893an, Sherlock Holmes hiltzea erabaki zuen, “hedadura handiko lanak” egiteko asmoz. Erabaki horrek ondorio latzak sortarazi zituen: bere amak hitz egiteari uko egin zion, irakasleak bere etxea eta “Strand Magazine”ko bulegoak setiatu zituzten, mehatxatuak jaso zituen, eta munduan zehar Sherlock Holmesen aldeko erakundeak sortu egin ziren. Arthur ahaztu egin zitzaion: “heroi bat hiltzen baduzu, mito bati bizia ematen buruzko”. Horrexegatik bere sorkaria berpiztea erabaki zuen eta berari buruzko istorioak idazten segitu zuen.1907an, Jean Leckierekin ezkondu zen.
Haren azken urteak gizon nekatu eta mindu batenak izan ziren: ideia enpiristei jarraitu zien eta haren munduan sinesten hasi zen eta horregatik “The Coming of the Fairies” liburua idatzi zuen.1930ekouztailaren 7an, bihotzeko batez hil zenSussex-eko bere etxean, emazte Jeani «guztien artean abenturarik handien eta loriatsuenerantz noa» esanez.
- Martin Booth (2000). The Doctor and the Detective: A Biography of Sir Arthur Conan Doyle. Minotaur Books. {{ISBN|0-312-24251-4}}
- John Dickson Carr (2003 edition, originally published in 1949). The Life of Sir Arthur Conan Doyle. Carroll and Graf Publishers.
- Michael Dirda (2014). On Conan Doyle: or, The Whole Art of Storytelling. Princeton University Press. {{ISBN|978-0691164120}}
- Arthur Conan Doyle, Joseph McCabe (1920). Debate on Spiritualism: Between Arthur Conan Doyle and Joseph McCabe. The Appeal's Pocket Series.
- Bernard M. L. Ernst, Hereward Carrington (1932). Houdini and Conan Doyle: The Story of a Strange Friendship. Albert and Charles Boni, Inc.
- Margalit Fox (2018). Conan Doyle for the Defense. Random House.
- Kelvin Jones (1989). Conan Doyle and the Spirits: The Spiritualist Career of Sir Arthur Conan Doyle. Aquarian Press.
- Jon Lellenberg, Daniel Stashower, Charles Foley (2007). Arthur Conan Doyle: A Life in Letters. HarperPress. {{ISBN|978-0-00-724759-2}}
- Andrew Lycett (2008). The Man Who Created Sherlock Holmes: The Life and Times of Sir Arthur Conan Doyle. Free Press. {{ISBN|0-7432-7523-3}}
- Russell Miller (2008). The Adventures of Arthur Conan Doyle: A Biography. Thomas Dunne Books.
- Pierre Nordon (1967). Conan Doyle: A Biography. Holt, Rinehart and Winston.
- Ronald Pearsall (1977). Conan Doyle: A Biographical Solution. Littlehampton Book Services Ltd.
- Massimo Polidoro (2001). Final Séance: The Strange Friendship Between Houdini and Conan Doyle. Prometheus Books. {{ISBN|978-1-57392-896-0}}
- Daniel Stashower (2000). Teller of Tales: The Life of Arthur Conan Doyle. Penguin Books.ISBN 0-8050-5074-4
_ribbon_-vector.svg)
.svg)
