| Aranera | |
|---|---|
| aranés | |
 Aranera hitz egiten den eremua biribil gorriz adierazita. | |
| Datu orokorrak | |
| Lurralde eremua |  Katalunia |
| Hiztunak | 4.700 |
| Rankinga | Ez 100 mintzatuenen artean |
| Ofizialtasuna | Katalunia |
| Eskualdea | Arango harana |
| Araugilea | Conselh Generau d'Aran |
| Hizkuntza sailkapena | |
| giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza italikoak hizkuntza erromantzeak mendebaldeko hizkuntza erromantzeak hizkuntza galo-iberiarrak hizkuntza galo-erromantzeak hizkuntza okzitano-erromantzeak okzitaniera gaskoi | |
| Informazio filologikoa | |
| Hizkuntza-tipologia | subjektu aditza objektua etasilabadun hizkuntza |
| Genero gramatikalak | genero maskulinoa etagenero femeninoa |
| Alfabetoa | latindar alfabetoa |
| Hizkuntza kodeak | |
| Glottolog | aran1260 |
| Linguasphere | 51-AAA-ff |
| Linguist List | oci-ara |
| IETF | oc-aranes |
Aranera[1]okzitanieraren dialektoa dengaskoiaren aldaera bat da.Arango haranean (Katalunia) mintzatzen da.2006koabuztuaren 9tik —lege bidez2010ean egikaritua— Kataluniako autonomia erkidego osoan hizkuntza ofizial izaera du,katalana etagaztelaniarekin batera, Kataluniako estatutu berrian hala jasota.[2]1984an aranera Arango haraneko hezkuntza sisteman erabiltzeko hizkuntza izendatu zen.
Aranerak berezko idaztarauak ditu, eta gaskoiaren gainerako aldaeretatik bereizita dago, berezko dituen ezaugarriak kontuan hartzen dira idazteko garaian. Adibidez, emakumezkoentzako pluralak-es bukaera da (es hemnes araneses, 'emakume arandarrak'), gizonentzako pluralen -i (es aranesi) eta artikulu piriniotarrak (eth,era,es).
Aranerak inguruko hizkuntza ofizialen eragina jaso du historikoki (gaztelaniarena lehendabizi,katalanarena ondoren), eta egun gaskoitik bereizten dituen ezaugarriak ditu. Horrela, azken hamarkadetan neologismo "hispaniar" ugari gehitu zaizkio araneraren lexikoari. Esaterako,actuar (okzitanierazko "agir"-en ordez),empresa (vs. "entrepresa"),foment,impartir,increment (vs. "aumentacion"),laborau,matrícula (vs. "inscripcion"),oficina (vs. "burèu"), etab.
| Kopuruak | Ehunekoak | |
|---|---|---|
| Ulertzen dute | 6.712 | % 88,88 |
| Hitz egiteko gai dira | 4.700 | % 62,24 |
| Irakurtzeko gai dira | 4.413 | % 58,44 |
| Idazteko gai dira | 2.016 | % 26,69 |
| Iturria: IDESCAT, 2001eko hizkuntz neurketa | ||
2019anCorsa Aran per sa lengua izeneko lasterketa aldarrikatzailearen 26. edizioa ospatu zuten,Korrikaren ereduari jarraituz.[3] Hurrengo urtean,COVID-19 zela eta, bertan behera geratu zen.
Datuak:Q10196
Multimedia:Aranese dialect /Q10196