Estatistikan,aldagai kualitatiboa edoaldagai kategorikoa,datu kualitatiboak edodatu kategorikoak ere deituak, kualitate edo nolakotasun huts bat, eta ez kopuru bat, adierazten duten aldagaiak dira, elementuakkategoria ezberdinetan sailkatuz. Adibidez, "sexua" (gizon, emakume) eta "egindako kalteak" (arinak, ertainak, larriak) aldagai kualitatiboak dira.
Aldagai kualitatiboaknominalak edoordinalak izan daitezke, kategoriak ordenatu daitezkeen edo ez. Horrela, sexua aldagai kualitatibo nominala da, bi sexuak ezberdinak soilik baitira. "Egindako kalteak" (arinak, ertainak, larriak) aldagaia, berriz, aldagai kualitatibo ordinala da, kategoria ezberdinetan ordena edo mailakatze bat definitzen delako.
Langileei egindako inkesta batean egindako galderetan, aldagai kualitatiboak nominalak edo ordinalak diren sailkatu dira:
| Aldagai nominalak | Aldagai ordinalak |
|---|---|
| Joera politikoa (eskubi, ezker, zentro) | Ikasketa maila (behe, ertain, goi) |
| Enpresako saila | Zuzendaritzaren balorazioa (eskasa, ertaina, ona) |
| Lanpostu mota (zuzendaritza, staff, ofiziala, peoia) | Soldata (txikia, handia) |