Movatterモバイル変換

2006

Wikipedia, Entziklopedia askea

2006. urtea
Kronologia
Mendeak	XX.a •XXI.a •XXII.a
Hamarkadak	1980(e)koa•1990(e)koa •2000(e)koa •2010(e)koa •2020(e)koa
Urteak	2003 • 2004 • 2005 •2006 •2007 • 2008 • 2009
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	2006 MMVI
Ab urbe condita	2759
Armeniar egutegia	1455 ԹՎ ՌՆԾԵ
Bahá'í egutegia	162 – 163
Bengaliar egutegia	1413
Berber egutegia	2956
Egutegi budista	2550
Myanmarko egutegia	1368
Bizantziar egutegia	7514 – 7515
Koptoen egutegia	1722 – 1723
Etiopiar egutegia	1998 – 1999
Hebrear egutegia	5766 – 5767
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2062 – 2063
Shaka Samvat	1928 – 1929
Kali Yuga	5107 – 5108

Iraniar egutegia	1384 – 1385
Islamiar egutegia	1426 – 1427
Korear egutegia	4339
Thailandiar eguzki egutegia	2549
Unix denbora	1136073600 – 1167609599
Holozeniar egutegia	12006

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Euskal Herria

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 1a – Tabakoaren aurkako legea indarrean jarri zenEspainia etaHego Euskal Herrian.
Urtarrilaren 3a – Lau eta zazpi urteko bi haur hil zirenBilboko Basurtu auzoan, kotxe batek harrapatu eta gero.
Urtarrilaren 4a – Bere senarrak jipoituta emakume bat hil zenDonostian.
Urtarrilaren 18a – Umeen pornografia erabili eta banatzeagatik, hiru atxilotuEuskal Herrian,Espainia mailan poliziak eginiko operazioan.
Urtarrilaren 20a – Emakumeek lehen aldiz,Donostiako Danborradan parte hartu zuten.

Otsaila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Otsailaren 3a – Gizon bat hilik aurkitu zutenMuskizeko Garbigunetik hurbil.
Otsailaren 10a –Fernando Grande Marlaska epaileakUsurbilgo herriko tabernaren ixteko agindu zuen.
Otsailaren 14a –ETAk bonba bat jarri zuenUrdazubiko diskoteka batean.
Otsailaren 19a –Iruñeako laku baten aurkitutako hegazti hilak,Hegazti gripearen beldurra ekarri zuenEuskal Herrira. Geroago gaixotasun honekin zerikusirik ez zuela frogatu zen.
Otsailaren 22a –ETAk bonba bat jarri zuenBoluetako lantegi batean.
Otsailaren 26a – Hiru gazte hil zirenLarrabetzun gertaturiko auto istripuan.
Otsailaren 27a –Cuencako kartzela bateanIgor Angulo ETA kidearen gorpua hilik aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin ondoren.

Martxoa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 3a – Lluís Llach abeslari katalanak "Campanades a Morts" abestia GasteizkoFernando Buesa Arena pabiloian interpretatu zuen Gasteizkosarraskiaren 30. urteurrena oroitzeko.
Martxoaren 4a – Lau hildakoBilboko San Frantzisko auzoko pentsio baten egondako sutean.
Martxoaren 7a –Noaingo aireportura zihoan abioi batIruñeatik gertu erori zen, bi hildako eraginez.
Martxoaren 9a – Preso bilbotar batek bere buruaz beste egin zuenLangraitzeko kartzelan, 15 hilabeteetan zazpigarren kasua.
Martxoaren 22a –ETAk su-eten iraunkorra abiatzeko asmoa azaldu zuen,martxoak 24ean indarrean jarriko zena.
Martxoaren 29a –Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleek deituriko greba izan zen.

Apirila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Apirilaren 5a – Espainiako ejerzitoaren hegazkin baten hegaldi oker batek elektrizitate gabe utzi zituenNafarroa hegoaldeko 4.500 pertsona.
Apirilaren 22a – UstezkoKale borroka erasoaldiaBarañainen UPN alderdiko zinegotzi baten negozioaren aurka.ETAren su-etenetik lehen kale borroka erasoa izan zen.
Apirilaren 24a –Euskal Y eraikitzeko akordioa sinatu zutenEuskal Autonomia Erkidegoko etaEspainiako administrazioek.

Maiatza

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Maiatzaren 5a –Zamudioko Herriko Taberna itxi egin zuten, epaile baten aginduaren ondoren.

Maiatzaren 15a –Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleek deituriko greba izan zen.
Maiatzaren 28a – Bikote bat agertu zen tiroz hildaBarakaldoko Basatxu gunean. Senarrak emaztea hil eta gero bere buruaz beste egin zuen.

Ekaina

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Ekainaren 3a –Legionella kasuakIruñean. Ustez zabalguneko hiru enpresatako aire girotu aparailuetan agerturiko bakteriek, 130 pertsonaren ospitalaratzea eragin zuten.
Ekainaren 7a – Polizia NazionalakBatasunaren ekitaldi bat bertan behera utzi zuenIruñean.
Ekainaren 9a –Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak onartu egin zuenErmuko Foroak Juan Jose Ibarretxeren aurka aurkezturiko salaketa, IbarretxekBatasunarekin bilera egin zuela eta.
Ekainaren 23a –Fernando Grande Marlaska epaileak bi enpresaburu nafarren atxiloketa agindu zuen, ustezETAri ordainketak egin izanagatik.
Ekainaren 28a –Fernando Grande Marlaska epaileakGorka Agirre EAJko kideari galdeketa egin zion, ustezETAri ordainketak egiteagatik.

Uztaila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Uztailaren 1a – Puntukako kotxe karneta indarrean jarri zen.
Uztailaren 3a –Emakumeen aurkako indarkeria Basaurin, 21 urteko neska errumaniar bat erail zuen bere mutil lagun ohiak.
Uztailaren 6a –Patxi Lopez etaArnaldo Otegi, Donostian bildu ziren.
Uztailaren 7a –Gasteizko Salburuan aurkituriko hegazti bati eginiko analisiek,Hegaztien gripea zuela erakutsi zuten.
Uztailaren 11 –Pablo Muñoz,Diario de Noticiaseko zuzendaria, atxilotu zuten, ustezETAko finantziazio sarearekin harremana izateagatik.
Uztailaren 12a – Euskal Herritik joandakoJudimendiko joaldunak etaIsraelgo armada aurrez aurre izan ziren Bl'in-en,Ramallah ondoan. Armadak tiroka amaitu zuen.

Uztailaren 15a –Pablo Muñoz, libre utzi zuten kargurik gabe, 4.000 euroko fidantza ordaindu eta gero.
Uztailaren 27a – Pertsona bat hilikDeban hegazkin arin batek lur jo ondoren.
Uztailaren 30a – IstiluakAlgortako jaietan, bi koadrillen arteko liskarrean, kalte material handiak izan zirenAlgortako metro geltokian.

Abuztua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 10a – BehinBaionako jaiak amaituta Emakumeen Elkarteek bost emakume bortxatu zituztela argitara eman zuen, aurreko urtean baino gehiago.
Abuztuaren 13a – Ezker abertzaleak manifestazioa antolatu zuenDonostian, epaitegiek manifestazioa legezkoa zela esan eta gero.
Abuztuaren 16a –Laredoko gas leherketaren ostean larri zaurituriko emakumegetxotarra ospitalean hil zen.
Abuztuaren 20a –Kongora umeak adoptatzera joandako bi familiek, handik atera ezinean aurkitu ziren, burokrazia eta bertako gerra egoeragatik.
Abuztuaren 23a – Lau polizoi ailegatu zirenBilboko portura,Rotterdamera zihoan itsasontzi batean.
Abuztuaren 26a –Iruñea gartzelan 21 urteko preso bat hilik aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin eta gero.
Abuztuaren 27a –Zornotzako txatartegi batean egondako suak, ke hodei handia sortu zuen,AP-8 autobidea ixteko zorian egon zen.
Abuztuaren 31 –Eusko Alkartasunak EAJrekin koalizioan ez joatea erabaki zuen, barne bozketa baten ondoren.

Iraila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Irailaren 2a –Gasteizko 13 urteko gazte bat hil zenGorbeia mendian, harri batek jo eta gero.
Irailaren 5a – Gerra ZibileanEuskal Herritik ihes egin behar izan zuten haurrei omenaldia egin zitzaienGasteizen.
Irailaren 10a – UdaEuskal Herrian igaro eta gero euren herrira itzultzera zihoazen 238 haur SaharauiarLoiu etaGetxoko kiroldegietan pasa behar izan zuten gaua,Argeliara eraman behar zien hegazkina ailegatu ez zelako.
Irailaren 15a –Iruñako San Kristobalen fusilaturiko 203 pertsonen gorpuak identifikatu zituzten.
Irailaren 21a –Gordon urakana izandakoaren arrastoek uholdeak eragin zituztenKaparroson eta haize bolada bortitzakEuskal Herrian.
Irailaren 27a –Espainiar estatuko ejerzitoak maniobrak egin zituenEuskal Herrian, besteak beste,Muxika,Getxo,Durango etaElorrioko herrietan, jende askoren haserrea sorraraziz.
Irailaren 28a –Europar Parlamentuak babesa eskaini zionEuskal Herrian zabalduriko bake-prozesuari. Parlamentuko talde politiko guztiek aldeko botua eman zutenPPk izan ezik.
Irailaren 29a – Iruzurra egitearen susmoagatik, hamazortzi pertsona atxilotu zituztenBilboko portuan.

Urria

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urriaren 4a -
- Miguel Sanz,Nafarroako lehendakariak Nafarroako Unibertsitatean elebitasun osoa ezartzearen aurka agertu zen.
- Emakumeen prostituzio sare bateko kideak atxilotu zituenErtzaintzak Bilboko Maria Diaz de Haro kalean.
Urriaren 5a –Plazida Insausti,Euskal Herriko emakumerik nagusienak, 110 urte bete zituen.
Urriaren 8a –18/98 sumarioan inputaturiko pertsonei laguntza ematekoAltsasun "Bat egin eguna" antolatu zen.
Urriaren 9a –Norbegiako gobernuak,ETA etaEspainiako gobernua,Oslon bildu zirela argitara eman zuen.
Urriaren 12a – IstiluakIruñean eskuin muturreko manifestazio falangista bati erantzuteko zenbait pertsonek kontramanifestazioa antolatu zutenean.
Urriaren 17a – Hirualemaniar hilik euren hegazkin txikiaLagranen erori eta gero.
Urriaren 22a –Baltasar Garzon epaileakEuskal Herriko hainbatHerriko Tabernen miaketa agindu zuen.
Urriaren 25a -
- AP-1 autobidearen mantenuan zebiltzan bi langile hil ziren, kotxe batek harrapatu ondoren.
- ETAk ustez hirurehun pistolatik gora lapurtu zituenFrantzian.
Urriaren 30a – 70 eta 74 urteko bi anai-arrebahilik agertu ziren euren etxean,Nafarroako Uterga herrian.

Azaroa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Azaroaren 8a –Iñaki de Juana Chaos ETAkideak gose greba hasi zuen.
Azaroaren 10a -
- Nafarroako familia medikuek greba egin zuten.
- Ezker abertzaleko manifestazio baten ostean egondako istilu larrietan zabor kontainerrak eta kutxazainak erre zituzten. Horrez gain, polizia munizipal bati gasolina bota ziotenBilbon.

Azaroaren 14a –Eusko Jaurlaritzak Babes Ofizialeko 8 etxebizitza desjabetu zituela jakitera eman zuen, okerreko erabilpenagatik.
Azaroaren 15a – FiskaltzakSegi erakundea 18/98 auzian sartzea eskatu zuen, ustezETArekin zerikusia izateagatik.
Azaroaren 16a -
- Eustat erakunde estatistikoak 20 urte bete zituen.
- Haize indartsuak suteak piztu zituenZalduondon (Araba) etaAzpeitian (Gipuzkoa). Zalduondoko udaletxea eta Azpeitiko baserri bat erre ziren.
Azaroaren 18a -
- Euromillones lehiaketak 9,6 milioi utzi zituenZumaiako herrian.
- Hiru mila bat pertsonekEuskal Yaren aurka manifestazioa egin zutenGasteizen.
Azaroaren 29a –Euskal Autonomia Erkidegoako lehen hezkuntzako irakasleek greba egin zuten.
Azaroaren 30a – Ustezko hiruetakide atxilotu zituztenFrantzian.

Abendua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Abenduaren 6a –Osakidetzak inoiz antolaturiko lan-eskaintzarik handienerako probak hasiko dira. Guztira 2.700 lanpostu berrietarako plazak eskainiko direlarik.
Abenduaren 7a – 86 urteko emakume bat hil zenArtziniegan, bere etxeak su hartu eta gero.
Abenduaren 28a –Eusko Legebiltzarrak 2007rako aurrekontuak onartu zituenPSE-EE,EAJ,EA etaEzker Batuaren aldeko botuekin.PPk,EHAKk etaAralarrek ezetz bozkatu zuten.

Espainia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 27a –LaSexta telebista kate berriaren emisioak hasi ziren.
Apirilaren 5a –Greba,RTVEn, gobernuak aurrera eraman nahi izan zuen gastu murrizketengatik, 2.000 lanpostutik gora murrizteko asmoarekin.
Maiatzaren 9a –Kataluniako gobernuaren hirukoaren apurketa,PSCk,ERC gobernutik kanporatzerakoan.
Maiatzaren 14a – Immigranteen etorrera masiboaKanarietara, Afrikatik txalupetan ehundaka kilometro egin eta gero. Egun bakarren 900 afrikar iritsi ziren.
Ekainaren 10a –Terrorismoaren Biktimen Elkarteak polemika ugari sortu zuen manifestaldia egin zuenMadrilen,Espainiako gobernuakETArekin hitz egitearen aurka.
Ekainaren 15a –Meteotsunami batekCiutadellako portua jo zuen. Itsas maila 4 metro igo eta kalte materialak utzi zituen.
Ekainaren 18a –Kataluniako estatutu proposamen berria onartzea erabakiko zen erreferendum bidez.
Uztailaren 3a –Metro istripua Valentzian, tren bat errailetatik atera eta beste tren batek jo zuen. 43 hildako eta 47 zauritu gertatu ziren.
Uztailaren 27a – Gas leherketaKantabriako Laredo herrian. Bost hildako, euretatik lauBizkaitarrak.
Abuztuaren 8a –Galizia osoan zehar suteak, ezezagunek pizturiko suek 80.000 hektarea erre zituzten bi astetan, lau hildako eraginez. Poliziak 41 pertsona atxilotu zituen, ustez suteak eragiteagatik.
Abuztuaren 13a – Mediterraneo itsasoaren ezohiko tenperatura igoerak, Marmoka izurria eragin zuen, etaKatalunia,Valentzia etaMurtziako hondartza asko itxiarazi.
Abuztuaren 20a – Etorkinen etorrera masiboaKanariar uharteetan. Guztira 2.000 etorkinetik gora ailegatu zen Kanarietako hondartzetara egun gutxitan.
Abuztuaren 21a – Tren istripuaPalentziako Villada herrian. Sei hildako egon ziren,TALGO tren batek, gehiegizko abiaduragatik bere bidetik irten eta gero. Hildakoen arteanPasaiako bikote bat egon zen.
Abuztuaren 27a – Gizon batek bere emaztea eta haurdun zegoen bere alaba erail zituenSevillako Osuna herrian. Emazteak askotan denuntziatu zuen jipoitu eta tratu txarrak emateagatik.
Irailaren 1a –Espainiako gobernuakLibanora 1.100 soldatu bidaltzea erabaki zuen,Nazio Batuen misioaren barnean.
Irailaren 3a – 2.000 etorkinetik gora ailegatu ziren Kanarietara asteburu bakar batean, inoizko kopururik handiena.
Irailaren 8a –Joan Clos Bartzelonako alkate ohiak,Jose Montilla ordezkatu zuen, Industria Ministrari moduan.
Irailaren 11 – 736 etorkin ailegatu ziren Kanarietara Mauritaniatik itsasoz etorriak.
Irailaren 13a –Marbellako alkate ohia fidantzapean libre utzi zuten.
Irailaren 17a –Espainiako gobernuakGaroñako zentral nuklearraren itxiera2009. urtean egingo zela adierazi zuen.
Irailaren 20a –Murtziara patera bat ailegatu zen,Gibraltarreko itsasarteko polizi kontrolak saihestu nahian.
Irailaren 29a –Baltasar Garzón epaileak2004ko maiatzaren 11ean gertaturiko atentatuaren ikerketan azido borikoaETArekin erlazionatu zuten bi ikerlari deklaratzera deitu zituen. Ustez euren txostenean iruzurra egiteagatik,ETA aipatuzAl Qaedaren ordez.
Urriaren 17a – Bi hildakoSan Fernando de Henareseko plastiko lantegi batean egondako leherketan.
Urriaren 22a – Eurite indartsuek haziarazitako ibai baten urek bi emakume zihoazen autoa eraman eta hil egin zituenHuelvan.
Urriaren 29a – Edanda zegoen gidari batek, hiru pertsona harrapatu zituenTenerife, hirurak hil zirelarik.
Azaroaren 1a – Parlamenturako hauteskundeakKatalunian.CIUk hauteskundeak irabazi zituen 48 parlamentari lortuz.
Azaroaren 8a – Eurite indartsuek emakume bat hil zutenValentziako Alzira herrian, hazitako ibaia batek bere kotxea eraman eta gero.
Azaroaren 14a – Ustelkeri urbanistikoaren aurkako operazioaMarbellan, hamaika pertsona gehiago atxilotu zituzten, horien artean Mayte Zaldivar,Marbellako alkate ohiaren emazte izandakoa.
Azaroaren 16a – 300 bat etorkin ailegatu ziren pateretanKanariar uharteetara.
Azaroaren 17a – 50 pertsona atxilotu zituzten, ustez etorkinei iruzur egiten zien sare bateko kideak izateagatik, paper eta lan-eskaintza faltsuak eskaintzen zizkieten.
Azaroaren 24a –Jose Montilla Kataluniako presidente bihurtu zen,PSC,ERC etaICVren aldeko botua eman ostean.
Azaroaren 25a –AVTak ETArekin negoziatzearen aurkako manifestaldia egin zuenMadrilen.
Azaroaren 27a –PSOEk 1998an ETAk egindako su-eteneanPPk negoziatzearen alde izandako jarrera biltzen zuen bideo bat kaleratu zuen.
Abenduaren 20a –Recreativo de Huelva futbol taldearen zaletuakMadrila zeramatzan autobus batek istripua izan zuenSevilla parean. Lau hildako.
Abenduaren 29a – 67 urteko emakume bateak, bikiak erditu zituenBartzelonako Sant Pau ospitalean.
Abenduaren 30a –ETAk bonba-auto batjarri zuen MadrilgoBarajasko aireportuko T-4 terminalean.

Mundua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 2a – Bost hildakoAlemanian, izotz pista bat behera etorri eta gero.
Urtarrilaren 4a -
- Hamabi meatzari hilikAmeriketako Estatu Batuetako Virginiako meategi batean.
- Ariel Sharon,Israelgo lehen ministroa, boterea uztera beharturik egon zen osasun arazoengatik.
Urtarrilaren 5a -
- Hegazti gripeak hiru hildako eragin zituenTurkian.
- Bi eraso bortitzek 110 hildako eragin zituztenIraken.
Urtarrilaren 12a –Saudi Arabiako Meka hirian 362 hildako, jende pilaketa baten ondorioz.
Urtarrilaren 15a –Michelle Bachelet,Txileko presidente aukeratu zuten.
Urtarrilaren 22a –Evo Morales Boliviako etaAmerika osoko lehen presidente indigena bihurtu zen.
Martxoaren 11 –Michelle Bachelet aukeratu zutenTxileko presidente.
Apirilaren 6a – Alerta egoeraAlemania iparrean,Elba ibaiak eragindako uholdeak direla eta.
Apirilaren 9a –Peruko hauteskundeen lehen itzulianOllanta Humala hautagai populistak garaipena lortu zuen.
Apirilaren 10a –Romano Prodik Italiako hauteskundeak irabazi zituen.
Apirilaren 17a – AtentatuaTel Aviven, hamar hildako.
Apirilaren 24a –Egiptoko Dahab herrian egondako hiru leherketek 30 hildako eragin zituzten.
Maiatzaren 1a –Boliviako petrolio eta gasa nazionalizatu zituenEvo Morales presidenteak.
Maiatzaren 4a –2001eko Irailaren 11ko atentatuen ondorioz auzipetutakoZacarias Moussaoui Al Qaedako ustezko partaidea, bizi osorako kartzela zigorrera kondenatu zuten.
Maiatzaren 20a –Txinako Hiru Eztarrien Urtegia inauguratu zuten.
Maiatzaren 21a –Montenegrok Serbiatik banatzea bozkatu zuen erreferendum baten bitartez; baiezko botuak %55,4 izan ziren.
Maiatzaren 26a – Europako tren geltokirik handiena inauguratu zutenBerlinen,Berlin Hauptbahnhof delakoa.
Maiatzaren 27a – 6,2 graduko lurrikaraJava uhartean, 5.000 hildakotik gora.
Maiatzaren 28a –Alvaro Uribe Kolonbiako presidente aukeratu zuten bigarren aldiz jarraian, botuen %62arekin.
Ekainaren 4a –Alan Garciak Peruko hauteskundeen bigarren itzulia irabazi zuen.
Ekainaren 10a –Israelgo ejerzitoak zazpi pertsona hil zituenGazako hondartza baten.
Ekainaren 15a – 65 hildakoSri Lankan egondako atentatu odoltsu baten ondoren.
Ekainaren 25a –Israelgo soldatu batGazan bahitu ondoren,Israelek Gazaren aurkako eraso militarra hasi zuen.
Uztailaren 2a –Felipe Calderon, Mexikoko presidente aukeratu zuten botuen %35,88 eskuratu ostean.
Uztailaren 5a –Ipar Koreak bost misil jaurtiki zituen Japoniako itsasoan, nazioartean iskanbila handia sortuz.
Uztailaren 8a –Benedikto XVI.a aita santuak,Valentziara iritsi zen.
Uztailaren 9a – Hegazkin istripuaSiberian, 122 hildako, Airbus hegazkin batIrkutsken lurrera erori eta gero.
Uztailaren 11 – Atentatu odoltsuaMumbain (India), 190 hildako eta 600 zauritu baino gehiago.
Uztailaren 12a –Hezbollah taldeakIsraelgo bi soldatu bahitu zituen, gertaera hau2006ko Libanoko gerraren hasiera izango zelarik.
Uztailaren 13a – Soldaduen bahiketari erantzunez,Israelek Beiruteko aireportua bonbardatu zuen 47 hildako eraginez. Blokeoa ezarri zutenLibanoren aurka, airez eta itsasoz.
Uztailaren 15a – 18 hildakoLibanon Israelen bonbardaketen ostean, euren artean 9 ume.
Uztailaren 16a –Hezbollah talde terroristak jaurtitako misilek zortzi hildako eragin zituztenHaifan (Israel).
Uztailaren 17a – 7,2 graduko lurrikara Java uhartean. Lurrikarak 2-3 metro bitarteko tsunamia sortu eta 350 pertsona hil zituen.
Uztailaren 18a – 40 hildakoLibanon Israelen bonbardaketen indiskriminatuen ostean. Milaka atzerritarrek euren enbaxaden bitartezBeirutetik ihes egin zuten.
Uztailaren 19a – 50 hildakoLibanon Israelen bonbardaketa indiskriminatuen ostean.
Uztailaren 26a –Israelen bonbardaketekNazio Batuen Erakundearen lau ikuskatzaile erail zituzten.
Uztailaren 30a –Israelgo ejerzitoakLibanoko etxebizitza bloke bat bonbardatu zuen, 55 hildako, euren artean 21 haur.
Abuztuaren 1a –Fidel Castrok gaixotasunagatik boterea bere anaiaRaul Castrori laga zion.
Abuztuaren 10a –Londresko poliziak atentatuak egiteko zorian zeuden 21 pertsona atxilotu zituen. UstezIngalaterra etaAEBen artean hegaldia egitera zihoazen hamar hegazkin leherarazi nahi izan zuten.
Abuztuaren 14a –Nazio Batuen Erakundeak Libanorako harturiko su eten akordioa indarrean jarri zen, 1.200 hildako Libandar eta 150 hildako Israeldarren ostean.
Abuztuaren 18a –HIESaren aurkako nazioarteko konferentzia ospatu zenTorontoko hiri Kanadiarrean.
Abuztuaren 22a – Hegazkin Errusiar bat erori zenUkraina etaErrusiako mugan. 171 hildako, horien artean 45 haur.
Abuztuaren 24a –Natasha Kampusch, zortzi urteetan zehar bahiturik egondako neskaAustriarra, bere bahitzailearengandik ihes egitea lortu zuen. Ordu batzuk lehenago, bahitzaileak bere buruaz beste egin zuen.
Abuztuaren 26a – Asteetako eurite gogorrek 1.000 hildakotik gora eragin zituztenEtiopian.
Abuztuaren 27a –Kanariar uharteetara zihoazen hamabost etorkinen gorpuak aurkitu zituztenMauritaniako hondartzetan.
Irailaren 6a – Bahiturik egondakoNatasha Kampusch neskaAustriarrari eginiko elkarrizketa bat eman zuen herri horretako telebista batek.
Irailaren 12a –Benedikto XVI.a aita santuakIslamari buruz egindako hitzaldi batek haserrea eta indarkeria sorrarazi zuten herrialde musulmanetan.
Irailaren 19a – Estatu kolpeaThailandian, militarrekThaksin Shinawatra lehen ministroa kargutik kendu eta salbuespen egoera ezarri zuten.
Irailaren 22a – 25 hildakoAlemanian egondakoMaglev tren istripu batean.
Irailaren 25a – Autobus istripuaEkuadorren, 47 hildako, euretarik 20 haur.
Irailaren 26a –Shinzo Abek Junichiro Koizumi ordezkatu zuenJaponiako lehen ministro moduan.
Irailaren 29a – Xangsane tifoiak, 94 hildako eragin zituenFilipinetan.
Irailaren 30a – 155 hildakoManausetik Rio de Janeirora zihoan hegazkin batek istripua izan eta gero.
Urriaren 2a –Amishak bizi ziren herrixka batenCharles Carl Roberts izeneko gizon batek bost emakume gazte erail zituen.
Urriaren 5a –Errusia etaGeorgiarraren arteko gatazka, polizia georgiarrak espioi errusiarrakGeorgian atzeman ondoren.
Urriaren 6a –Evo Moralesek aginduriko nazionalizazioak istiluak eragin zituenBoliviako mehategi batean, mehategiko jabeen eta mehategiaren jabetza bereganatu nahi zuten pertsonen arteko liskarrak, 12 hildako eragin zituen.
Urriaren 7a –Vladimir Putinekin etaTxetxeniako gerratearekin kritika ugari egindakoAnna Politkovskaia kazetaria erail zuten bere etxean.
Urriaren 8a –Belgikako udal hauteskundeetan, eskuin muturrekoVlaams Belang alderdi politikoak, uste baino botu gutxiago lortu zituen.
Urriaren 9a –Ipar Koreak proba nuklearra egin zuen.
Urriaren 11 -
- Bi trenek elkar jo zutenLuxenburgo etaFrantziako mugan, bost hildako.
- Hegazkin txiki bat 50 solairuko Belair dorrearen kontra jo zuen, bi hildako eraginez.
Urriaren 17a – Hildako batErromako metroko bi bagoiek elkar jo eta gero.
Urriaren 22a –Panamako Kanala handitzea erabaki zutenPanamako biztanleek, %78k baiezko botua eman ondoren.
Urriaren 23a – Hamazortzi hildakoPanama Hirian autobus batek arazo mekanikoengatik sute bat izan eta gero.
Urriaren 25a –Europako parlamentuak,Euskal Herriko bake prozesuari buruzko erresoluzioa bozkatu zuen, baiezkoa irabaziz, 321 botu alde eta 311 botu aurka.
Urriaren 26a –Hiru hildako Oaxacan (Mexiko), irakasleen grebaren ondorioz egondako liskarretan.
Urriaren 28a – 100 hildakotik goraErrusian, aizunduriko alkohola edan eta gero.
Urriaren 29a -
- 104 hildakoNigerian, hegazkin batLagoseko aireportutik hurbil istripua izan eta gero.
- Lula da Silva Brasilgo presidente beraukeratu zuten, hauteskundeak bigarren itzulian irabazi ondoren.
Urriaren 31 –Pakistango armadak ustez terroristak hezteko erabiltzen zen eskola koraniko bat bonbardatu zuenAfganistango mugatik gertu, 80 lagun hil zirelarik.
Azaroaren 1a –Somalian bake negoziazioak eten ziren.
Azaroaren 4a –Alemaniako zentral elektriko bateko matxurak, argia joatea ekarri zuenAlemania,Frantzia,Italia etaEspainiako gune batzuetan.
Azaroaren 5a –Sadam Husseinen aurkako lehen epaiketaren epaia argitara eman zuen epaileak, heriotza zigorrera kondenatu zuten,1980ko hamarkadako sarraskiengatik.
Azaroaren 6a –Hokkaido uhartean (Japonia) egondako tornado batek bederatzi hildako eragin zituen.
Azaroaren 7a – Kongresurako eta Senaturako hauteskundeakAmeriketako Estatu Batuetan.Alderdi Demokratak gehiengoa eskuratu zuen bi kameretan.
Azaroaren 8a -
- Donald Rumsfeldek dimisioa aurkeztu zuenAmeriketako Estatu Batuetako defentsa idazkari moduan.
- Israelgo ejerzitoak 24palestinar hil zituenGazan etaZisjordanian.
Azaroaren 12a – 35 hildakoBagdaden poliziak kontratatzeko postu baten aurkako atentatuan.
Azaroaren 15a –Al Jazeera telebista kateak, bereingelesezko kate berria aurkeztu zuen, Al Jazeera English.
Azaroaren 16a –Joseph Kabila Kongoko Errepublika Demokratikoko hauteskunde presidentzialak irabazi zituen, behin botu kontaketa amaituta.
Azaroaren 17a –Segolene Royal Frantziako Alderdi Solialistako hautagai aukeratu zuten, alderdiko hauteskunde primarioak irabazi eta gero.
Azaroaren 18a –Irakeko hainbat puntutan egindako atentatuetan 50 hildako.
Azaroaren 21a –Libanoko industria ministraria Pierre Amine Gemayel, hil zutenBeiruten.
Azaroaren 22a –Alexander Litvinenko,Anna Politkovskaiaren erailketa ikertzen zebilenKGBko espioi ohia,gai nuklearrak erabilita hil zuten.
Azaroaren 23a – Egun odoltsuan 202 hildako egon zirenIraken egindako atentatu ezberdinetan.
Azaroaren 25 –Michael Stone atxilotu zuten,Ipar Irlandako parlamentuan sartu etaSinn Feingo presidentea hiltzen saiatu ondoren.
Azaroaren 27a –Rafael Correa ezkertiarraEkuadorreko presidente bilakatu zen hauteskundeetako bigarren itzulian botuen gehiena lortu eta gero.
Azaroaren 28a –Kanadako parlamentuakQuebec,Kanada barruko nazio bezala onartu zuen.
Azaroaren 29a –Benedikto XVI.ak Turkiarako bidaia hasi zuen, mehatxu eta kritika askoren artean, hilabete batzuk lehenago islameko buruzagiak irain moduan hartu zuten hitzaldiaren ondoren.
Abenduaren 1a – Ia 1.400 hildakoFilipinetan Durian tifoiaren euriek eragindako uholde eta lubiziengatik.
Abenduaren 2a –Romano Prodiren gobernuaren aurkako manifestaldia antolatu zuenItaliako eskuinak,Forza Italia alderdiak antolaturik.
Abenduaren 3a –Hugo Chavezek Venezuelako hauteskundeak irabazi zituen, botuen %61 eskuratu ostean.
Abenduaren 5a – Militarrek estatu kolpea eman zutenFijin, azken hogei urteetako laugarrena.
Abenduaren 8a –Ameriketako Estatu Batuetako ejerzitoak eginiko bonbardaketak hogei zibil hil zituenIraken.
Abenduaren 9a –Moskuko ospitale baten egondako sutean 45 hildako egon ziren.
Abenduaren 12a – Atentatu odoltsuaIrakeko hiriburuan, kotxe-bonba batek 60 hildako eragin zituen.
Abenduaren 14a –Kofi Annanek Nazio Batuen Erakundeko Idazkaritza Orokorra utzi zuen. Bere lekuaBan Ki-moon korearrak hartu zuen.
Abenduaren 15a –Ismail Haniyeh Palestinako lehen ministrioaren aurkako hilketa saiakerak, indarkeria areagotu zuenPalestinako fakzio ezberdinen artean.
Abenduaren 25a – Eurite indartsuek uholdeak eragin zituztenIndonesiako Aceh probintzian, 100 hildakotik gora eraginez.
Abenduaren 26a –Nigeriako oliobide batean egondako leherketan 500 hildako egon ziren, petrolioa lapurtzen zebiltzan pertsona batzuk eragin zuten leherketa.
Abenduaren 30a – 840 bidaiari zeramatzan ontzi bat hondoratu zenIndonesian.

Ekonomia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 15a –BBVA bankuak bere2005.eko emaitzak aurkeztu zituen, 3806 milioi euroko irabaziekin.
Otsailaren 17a –Ryanair konpainiaren lehen hegaldiaGasteiz etaLondres artean.
Otsailaren 21a –E.On konpainiakEndesa erosteko eskaintza egin zuen, aurretiazGas Naturalek eginikoan baino %29 gehiago ordainduz.
Martxoaren 6a –Makina-tresnaren 24. azoka hasi zenBilbao Exhibition Centrerren.
Martxoaren 27a –Roman Knörr,Arabako Merkataritza Ganberaren buru aukeratu zuten.
Apirilaren 25a –Gaztela Mantxako aurrezki kutxak,Gamesa enpresaren dibisio aeronautikoa erosi zuen 45 milioi eurorengatik.
Maiatzaren 6a –Mercedes-Benz automobilgintza enpresak bereGasteizko fabrikan 750 enplegu gutxitzeko asmoa erakutsi zuen.
Maiatzaren 24a – Urteko lehen hiruhilekoan Euskal ekonomiak %4,3 hazkundea izan zuela argitara eman zen.
Maiatzaren 25a –Enron enpresa estatubatuarraren bi buruzagi nagusien aurkako epaiketan, errudun jo zituzten eta 15 urteko kartzela zigorra jarri zieten.
Maiatzaren 26a –Arcelor etaSeverstal altzairuegileen arteko fusioa argitara eman zenMittal Steel enpresakArcelor erosteko zituen asmoak zapuzteko.
Ekainaren 5a –Cementos Portland Valderrivas zementuegile nafarrakUniland enpresa erosi zuen, 1.091 milioi eurorengatik.
Ekainaren 8a – Europako Banku Zentralak, interes tasak %2,75era igo zituen.
Ekainaren 9a –Zamakona Ontziolak,Pasaiako Ontziola erosi zuen.
Ekainaren 12a –BBVA bankuak, Texas Regional eta State National bankuak erosi zituenEstatu Batuetan.
Ekainaren 19a –Gasdour gasbidearen lehen fasea zabaldu zuten.
Ekainaren 25a –Mittal Steel etaArcelor enpresek akordioa sinatu zuten elkarrekin batzeko, 27.000 milioi euroko operazioan.
Uztailaren 1a –Europar Batasunak antxoa arrantzatzeko debekua ezarri zuen urte amaiera arte.
Uztailaren 5a –Iberdrola Gamesa enpresaren akziodun nagusia bilakatu zen, akzioen %11 erosi eta gero.
Uztailaren 10a –Petronor enpresak2005. urteko irabazien berri eman zuen, guztira 316 milioi euroko irabazia lortuz.
Uztailaren 13a – 55 urteko langile bat hilik,Ziordian egondakoLan istripu baten ondorioz.
Uztailaren 18a –Eustatek Euskal Autonomia Erkidegoko langabezi tasa %4,2era jaitsi zela argitara eman zuen.
Uztailaren 28a –Renfe enpresakCAFi 107 tren egiteko enkargua eman zion, 1.000 milioi eurotik gorako balioarekin.
Abuztuaren 6a –Euskal Autonomia Erkidegoko aurrezki kutxakSacyr Vallehermoso enpresarekin batu zirenEuropistas erosteko, 825 milioi eurogatik.
Abuztuaren 17a – nazioarteko bankuren batBBVA erostekotan zebilelako zurrumurrua zabaldu zen, eta BBVAren akzioak azken sei urteko mailarik altuenera iritsi ziren.
Irailaren 13a –Reckitt Benckiser enpresak,Gueñes herrian duen fabrika itxiko zuela esan zuen, produkzioaEuropa ekialdera eramateko. Guztira, 190 langile, kalean utziz.
Irailaren 25a –Acciona eraikuntza enpresakEndesa konpainia elektrikoaren %25a erosteko asmoa zeukala adierazi zuen.
Irailaren 26a –ACS eraikuntza enpresakIberdrola euskal konpainia elektrikoaren %10a erosteko asmoa zeukala adierazi zuen.
Irailaren 29a –Espainiako burtsako balorerik handienak biltzen dituenIbex 35 indizeak inoizko mailarik altuena eskuratu zuen 13.000 puntuko maila gainditu eta gero.
Irailaren 30a –Volkswagen automobilgintza enpresarenLandabengo lantegiak 40 urte bete zituela eta ospakizuna egin zen, langileak euren lan egoerari buruz kezkaturik, ez zuten parte hartu.
Urriaren 3a –Dow Jones indizeak inoizko mailarik altuena eskuratu zuen, 11.727,34 puntu,2000. urtean eskuraturiko maila gaindituz.
Urriaren 4a –Gamesak inoiz izandako aerosorgailuen eskaerarik handiena jaso zuenIberdrolaren bitartez. Guztira 3.000 milioi euroko balioarekin.
Urriaren 6a –BBVA bankuaren akzioek 20 euroko maila eskuratu zuten, nazioarteko bankuren batek erosiko zuela burtsan zabaldu eta gero.
Urriaren 9a –Googleek Youtube enpresa erosi zuen 1.300 milioi dolarreko prezioagatik.
Urriaren 16a -
- Sacyr Vallehermoso eraikuntza enpresak,Repsolen %9,23a erosi zuen 2.855 milioi eurorengatik.
- Euskal kutxek etaSacyr Vallehermosok Europistas erosteko enkatea irabazi zuten, akzioko 9,15 euro eskaini eta gero.
Urriaren 29a –Repsolek akordio bat sinatu zuenBoliviako gobernuarekin, zerga gehiago ordaintzearen truke herrialde hartan petrolioa ateratzen jarraitzeko.
Azaroaren 1a –Faes Farma Euskal Herriko enpresak eta Inspire Pharmaceuticals estatubatuar enpresak akordio bat sinatu zuten, Faesen botika bat Inspireek saltzeko, guztira 89 milioi dolarrengatik.
Azaroaren 2a – Iruzurraren aurkako operazioaEspainian.Goardia Zibilak,Banco Espirito Santo etaBNP bankuen egoitzak miatu zituen. Banku hauetako kontuak erabilita 1.500 milioi eurotako zerga iruzurra egin zela argitara eman zen.

Arte eta kultura

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Euskal Herria

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 21a –Der Fligende Hollander opera antzeztu zenBilboko Euskalduna Jauregian.
Urtarrilaren 26a – EuskarazkoWikipedia 5.000 artikulura heldu zen.
Otsailaren 18a –Madame Butterfly opera antzeztu zenBilboko Euskalduna Jauregian.
Apirilaren 1a –2006ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Xabier Silveirak jantzi zuen txapela laugarren aldiz.
Apirilaren 5a – KulturarenVianako Printzea Saria Javier Tejada fisikoari eman zitzaion.
Apirilaren 22a –Spencer Tunick argazkilariak ehundaka pertsona bildu zituenDonostiako Kursaalen, biluzik argazki bat egiteko.
Apirilaren 26a –Miren Azkarate sailburuakGuernica koadroaGuggenheim Bilbao Museora aldi baterako ekartzeko eskaera egin zuen.
Apirilaren 26a –Bernardo Atxaga idazleakNew Yorkeko nazioarteko literatura festibalean parte hartu zuen.
Maiatzaren 1a –Bilboko Koralak bira hasi zuenJaponian zehar.
Maiatzaren 6a –Les contes D’Hoffman opera antzeztu zenBilboko Euskalduna Jauregian
Maiatzaren 14a –Herri Urratsa ospatu zenSenpereko lakuan.
Maiatzaren 22a –Indiako Bollywood filme baten grabaketa hasi zenBilbon.
Maiatzaren 26a –Euskaltzaindiak 35 euskaltzain urgazle berri izendatu zituen, bereElantxobeko bileran.
Maiatzaren 27a –2006ko Arabako Bertsolari Txapelketaren finala jokatu zenGasteizen:Zigor Enbeita irabazlea izan zen, txapeldunordeaOihane Perea eta hirugarrenaAsier Otamendi.
Maiatzaren 28a -
- Ibilaldia ospatu zenElorrion.
- EuskarazkoWikipedia 10.000 artikulura heldu zen.
Ekainaren 8a –Aida opera antzeztu zen,Bilbao Exhibition Centrerreko Bizkaia Arenan.
Ekainaren 10a –AEK Eguna ospatu zenLarrabetzun.
Ekainaren 21a –Guernica koadroaEuskal Herrira ekartzearen aldeko eskakizunari ezetza eman zionReina Sofia Museoak.
Uztailaren 11 –Bob Dylanek kontzertua eskaini zuen bakearen aldeMikel Laboarekin batera,Donostiako Jazzaldian.
Uztailaren 13a -
- Bilbao Live Festivala hasi zen.
- UNESCOk Bizkaiko Zubia,Gizateriaren Ondare izendatu zuen.
Uztailaren 14a –Josu Zabala Iturraldek Inaxio Oliveri ordezkatu zuenMondragon Unibertsitateko errektoretzan.
Abuztuaren 31 – Hiru egun iraungo dituenAzkena Rock Festivala hasi zen.
Urriaren 1a –Kilometroak ospatu zenOiartzunen.
Urriaren 15a –Nafarroa Oinez ospatu zenBeran.
Azaroaren 23a –Ruper Ordorika abeslariak disko berria kaleratuko zuen, "Kantuok jartzen ditut" izeneko diskoa.
Abenduaren 16a –2006ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finalaXabier Payak irabazi zuen.
Abenduaren 17a –2006ko Lau eta erdiko Pilota Txapelketa:Martinez de Irujo txapeldun.

Mundua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 5a –Los Angelesen Oscar sariak eman ziren,Crash filmea garaile irten zelarik.
Maiatzaren 20a –Eurovision musika lehiaketa ospatu zenAtenasen.
Abuztuaren 1a –MTV musika kateak 25 urte bete zituen.
Abuztuaren 31 –Edvard Munch margolariaren "Oihua" eta "Madonna" koadro lapurtuak berreskuratu zituen poliziak.

Zientzia eta teknologia

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 6a –2005.eko urakan denboraldia amaitutzat eman zenZeta ekaitz tropikalak indarra galtzean.2005.ean inoiz egondako ekaitz eta urakan kopururik handiena izan eta gero.
Martxoaren 29a – Eguzkieklipse partzial bat ikusi ahal izan zen,Brasiletik Mongoliara doan tartean.
Apirilaren 8a – Internetetik musika eta filmeak doan bajatzeko aukera ematen zuten 18 web gune itxi zituen poliziak.
Maiatzaren 26a –Balear uharteetan munduko izaki bizidunik handiena topatu zuten. Alga Posidoniar bat, zortzi kilometroko zabalera, eta 100.000 urte inguru dituena.
Uztailaren 4a –Discovery espaziontziaren misioa hasi zen.
Abuztuaren 24a –Nazioarteko Astronomia Elkarteak Pragan eginiko bileranPlaneta bat zer den zehaztu zuen, urteetako eztabaidaren ostean. Definizio horren arabera,Pluton planeta izateari utzi zion.
Urriaren 5a –NASAk Martera bidalitakoOpportunity errobotak, planetako gainazalari eginiko irudiak argitaratu ziren.
Azaroaren 11 –Sonyk berePlayStation 3 joko kontsola berria jarri zuenJaponiako merkatuan.
Azaroaren 22a –Euskal Herriko lehen ama zelulen bankua zabaldu zutenDonostian.
Abenduaren 8a –Nintendo Wii bideokontsola kaleratu zuenNintendok.
Abenduaren 12a – Biomagune bioteknologia laborategia inauguratu zutenDonostiako Miramongo teknologi parkean.

Kirolak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

2006ko Neguko Olinpiar Jokoak (Turin,Italia;Otsailaren 10a –Otsailaren 26a).
- 3 Euskal herritarrek hartu zuten parte kirol bakarrean,Espainia etaFrantziako selekzioekin.
Martxoaren 1a –Donostiako Ibaeta auzoanLautximeneta pilotalekua inauguratu zen.
Martxoaren 18a –2006ko Sei Nazioen Txapelketa bukatu zen.Frantziak bere 15. txapelketa eskuratu zuen.
Apirilaren 6a –San Mames futbol zelai berria eraikitzeko proiektua aurkeztu zuenBilboko Athletic Klubak.
Apirilaren 8a –Jose Angel Gomez Marchantek Euskal Herriko Itzulia irabazi zuen.
Apirilaren 9a –2006ko Paris-Roubaix:Fabian Cancellara irabazle.
Maiatzaren 3a –F.C. Barcelona Espainiako futbol ligako txapelduna.
Maiatzaren 13a –Alaves futbol taldea Bigarren Mailara jaitsi zen, nahiz etaDeportivo taldeari 1-0 irabazi.
Maiatzaren 17a – Futboleko Txapeldunen Ligako finala ospatu zenArsenal F.C. etaF.C. Barcelona taldeen artean. Bigarrenak irabazi zuen.
Maiatzaren 20a – Europakoerrugbi txapelketaren finala: Munster talde irlandarrakBiarritz Olympique 23-19 menderatu zuen.
Maiatzaren 25a – Manolo Sainz eta Liberty Seguros txirrindulari taldeko kide batzuk atxilotu zituzten, ustez odol aldaketak egiteagatik.
Maiatzaren 28a -
- 2006ko Laudioko Sari Nagusia:Jaume Rovira Pous kataluniarra irabazle.
- 2006ko Nafarroako Itzulia: Jesús Tendero irabazle.
Ekainaren 4a -
- 2006ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia:Mtnez. de Irujo txapeldun.
- 2006ko Euskal Bizikleta:Koldo Gil irabazle.
Ekainaren 9a –Munduko Futbol Txapelketa hasi zenAlemanian.
Ekainaren 10a -
- Biarritz Olympique errugbi taldeaFrantziako txapelduna izan zen finala 40-13 irabaziz Stade Toulousain taldearen aurka.
- Iban Mayok Dauphiné Libéré lasterketako etapa bat irabazi zuen.
Ekainaren 11 -
- Rafael Nadal tenis jokalariakRoland Garros txapelketa irabazi zuen.
- Barañaingo Lagunak futbol taldeak Erreginaren Kopako finala galdu zuen.
Ekainaren 30a –Jan Ullrich,Joseba Beloki eta beste hogei bat txirrindulaririFrantziako Tourrean parte hartzea eragotzi zieten, Espainian agerturiko doping kasuekin zerikusia izatearen susmoagatik.
Uztailaren 4a –Javier Clemente,Athletic Futbol taldeko entrenatzaile kargutik kendu zuten.
Uztailaren 7a –2006ko Nafarroako lau eta erdiko txapelketa:Martinez de Irujo irabazle.
Uztailaren 9a –Italia,Munduko Futbol Txapelketa irabazi zuen,Frantziari penaltietan irabazi eta gero.
Uztailaren 11 –Julen Guerrero,Athletic Futbol taldeko jokalariak, futbola utziko zuela argitara eman zuen.
Uztailaren 12a –2006ko Frantziako Tourreko 10. etapa Kanbon hasi etaPauen amaitu zen. Etapak 190,5 kilometro zituen, etaJuan Miguel Mercado (Agritubel) espainiarrak irabazi zuen.
Uztailaren 13a –Iban Mayo txirrindulariaFrantziako Tourretik erretiratu zen.
Uztailaren 23a –Floyd Landis txirrindulariak,Frantziako Tourra irabazi zuen.
Uztailaren 25a –2006ko Ordiziako Klasika:Félix Cárdenas irabazle.
Uztailaren 27a –Floyd Landis txirrindulariak,Frantziako Tourreko 17. etapan positibo eman zuela argitara eman zuen bere taldeak.
Uztailaren 31 –2006ko Getxoko Zirkuitua:Mikel Gaztañaga gipuzkoarra irabazle.
Abuztuaren 12a –2006ko Donostia Klasikoa: Xavier Florencio irabazle.
Abuztuaren 31 – Astean zehar eztabaida handia izan ostean, eta bertan behera geratzeko arriskuan izan eta gero,Kontxako Ikurrinan parte hartzera sailkatzeko estropada jokatu zen. Astillerok parte hartu zuen.
Irailaren 10a -
- Castroko arraun elkarteakKontxako Ikurrina irabazi zuen, lasterketako errekorra hautsita.
- Michael Schumacher,Formula 1eko gidariak, denboraldia amaitzerakoan erretiratuko zela esan zuen.
Irailaren 17a –2006ko Espainiako Itzulia:Alexander Vinokurov irabazle.
Irailaren 22tik urriaren 1era Munduko XV. Pilota Txapelketa jokatu zenMexiko Hirian.
Irailaren 27a –Fernando Lamikiz,Athletic Klubeko presidenteak, dimisioa aurkeztu zuen,Ana Urkijok kargua eskuratu zuelarik.
Urriaren 8a -
- Euskadi etaKataluniako futbol selekzioek, partidua jokatu zutenBartzelonan, 2-2 emaitzararekin.
- Josu Ugarte pilotua,Urrakiko Igoeran parte hartzen zegoela istripua izan eta hil egin zen.
Urriaren 22a –Velux Five Oceans izeneko belauntzi lasterketa hasi zenBilbon.
Urriaren 26a –Jose Mari Bakero Real Sociedadeko entrenatzaile kargutik bota zuten.
Urriaren 27a –Miguel Angel Lotina Real Sociedadeko entrenatzaile moduan aurkeztu zuten.
Azaroaren 6a –Athletic Klubeko lehendariak, Ana Urkijok, taldeakReal Sociedad futbol taldearekin harremanak eten zituela argitara eman zuen.
Azaroaren 27a –Félix Sarriugarte Athletic Klubeko entrenatzaile kargutik bota zuten.
Azaroaren 28a –Jose Manuel Esnal Mane Athletic Klubeko entrenatzaile moduan aurkeztu zuten.

Jaiotzak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 3a -Tara Babulfath, suediar judoka.
Urtarrilaren 4a -Ibai Cabo, gipuzkoar futbolaria.
Urtarrilaren 15a –Ainhize Belar, bizkaitar eskalatzailea, Espainiako Estatuan 8c zailtasuneko bide bat eskalatu duen emakumerik gazteena.
Otsailaren 12a -Beñat Larrea, gipuzkoar futbolaria.
Otsailaren 18a –Paul Oiartzabal, gipuzkoar eskiatzaile akrobatikoa.
Otsailaren 28a -Claudia Fernández Sánchez, espainiar padel-jokalaria.
Apirilaren 5a -Ander Peciña, bizkaitar futbolaria.
Apirilaren 6a –Janna Jihad,palestinar gazte ekintzaile eta kazetari amateurra.
Apirilaren 7a -Lander Astiazaran, gipuzkoar futbolaria.
Apirilaren 7a -Xabi Zurutuza, gipuzkoar motoziklista.
Apirilaren 23a –Jon Martín, gipuzkoar futbolaria.
Apirilaren 26a –Kamila Valieva, errusiar patinatzaile-artistikoa.
Apirilaren 28a –Kiawentiio, kanadar aktore eta abeslaria.
Maiatzaren 13a -Gorka Gorosabel, gipuzkoar futbolaria.
Maiatzaren 19a -Aimar Bonel, nafar futbolaria.
Maiatzaren 19a -India Sardjoe, herbeheretar breakdancerra.
Ekainaren 1a -Iker Ropero, gipuzkoar futbolaria.
Ekainaren 6a -Angela Andreoli, italiar gimnasta artitikoa.
Ekainaren 11 –Elijah Gift, nafar futbolaria.
Ekainaren 12a –Francisca Aronsson, suediar-perutar aktorea, abeslaria eta modeloa.
Ekainaren 23a -Efe Korkut, turkiar-alemaniar jatorriko gipuzkoar futbolaria.
Ekainaren 26a -Asier Larrion, nafar futbolaria.
Uztailaren 3a -Jon Ander Barriga, arabar futbolaria.
Abuztuaren 1a -Hodei Muñoz Gabiña, arabar txirrindularia.
Abuztuaren 18a -Summer McIntosh, kanadar igerilaria.
Irailaren 11 -Rikuto Tamai, japoniar tranpolin jauzilaria.
Irailaren 27a -Mikel Gogorza, euskal jatorriko danimarkar futbolaria.
Urriaren 7a -Marcos Goñi, nafar futbolaria.
Urriaren 25a -Adrián Pérez Sordo, bizkaitar futbolaria.
Azaroaren 2a -Manila Esposito, italiar gimnastika artistikoa.
Azaroaren 4a -Darja Varfolomeev, alemaniar gimnasta erritmikoa.
Azaroaren 8a -Peio Huestamendia, bizkaitar futbolaria.
Azaroaren 15a –Izar Zubiaga, bizkaitar futbolaria.
Abenduaren 7a -Baptiste Addis, frantziar arkularia.
Abenduaren 30a -Kaylia Nemour, aljeriar-frantziar gimnasta artitstikoa.
Haira Aizpurua, lapurtar bertsolaria.
June Aiestaran, gipuzkoar bertsolaria.

Heriotzak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urtarrilaren 1a –Gudrun Corvinus, alemaniar geologoa, paleontologoa eta arkeologoa (j.1932).
Urtarrilaren 1a –Casiano Floristán, nafar teologo eta apaiza (j.1926).
Urtarrilaren 2a –Arlette Gruss, frantziar zirkuko-artista,lehoinabar hezle gisa nabarmena (j.1930).
Urtarrilaren 3a –Bill Skate,Papua Ginea Berriko lehen ministro eta gobernadore orokorra (j.1953).
Urtarrilaren 4a –Lourdes Van-Dúnem, angolar abeslaria (j.1935).
Urtarrilaren 6a –Ramona Komandantea,tzotzil herriko emakumea etaMexikoko Nazio Askapenerako Armada Zapatistaren burua (j.1959).
Urtarrilaren 7a –Heinrich Harrer, austriar mendizale, kirolari, geografo eta egilea (j.1912).
Urtarrilaren 13a –Märit Huldt, suediar idazlea, sukaldaritzako liburuen egilea (j.1912).
Urtarrilaren 13a –Mary Kenner, estatubatuar asmatzailea (j.1912).
Urtarrilaren 14a –Shelley Winters, estatubatuar aktorea (j.1920).
Urtarrilaren 15a –Jaber Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah,Kuwaiteko emirra (j.1926).
Urtarrilaren 16a –Pilar Arostegi, gasteiztar agirizaina, Gasteizko Udal Artxiboko lehenengo emakumezko artxibozaina (j.1944).
Urtarrilaren 17a –Alberto Bacigalupe, bizkaitar kazetaria (j.1946).
Urtarrilaren 18a –Pedro Ortuzar,Iturri, bizkaitar bertsolaria (j.1932).
Urtarrilaren 19a –Wilson Pickett, estatubatuar abeslaria (j.1941).
Urtarrilaren 20a –Patxi Altuna, gipuzkoareuskalaria, idazlea etajesulaguna (j.1927).
Urtarrilaren 20a –Manolita del Arco, bizkaitar politikaria,PCEko kidea (j.1920).
Urtarrilaren 21a –Ibrahim Rugova,Kosovoko presidentea (j.1944).
Urtarrilaren 24a –Chris Penn, estatubatuar aktorea (j.1965).
Urtarrilaren 24a –Schafik Handal, salvadortar politikaria, El Salvadorreko ezkerreko lider garrantzitsua (j.1930).
Urtarrilaren 25a –Maurice Plantier, lapurtar politikaria (j.1921).
Urtarrilaren 26 –Jean-Christophe Lafaille, frantziar alpinista eta mendi-gidaria (j.1965).
Urtarrilaren 27a –Chris Heunis,Hegoafrikako jarduneko presidentea (j.1927).
Urtarrilaren 27a –Johannes Rau,Alemaniako presidentea (j.1931).
Urtarrilaren 29a –Margaluz, espainiar aktore, abeslari eta dantzaria (j.1939).
Urtarrilaren 29a –Nam June Paik, korear-estatubatuar artista (j.1932).
Urtarrilaren 30a –
- Lola Cardona, espainiar aktorea (j.1936).
- Coretta Scott King, eskubide zibilen aldeko borrokalaria,Martin Luther Kingen emaztea (j.1927).
Urtarrilaren 31 –Ruairí Brugha, irlandar politikaria (j.1917).
Urtarrilaren 31 –Jason Sears,Rich kids on lsd taldeko abeslari originala (j.1968).
Urtarrilaren 31 –Moira Shearer, eskoziar dantzaria eta antzezlea (j.1926).

Otsaila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Otsailaren 1a –Guy Basquet, frantziar errugbilaria (j.1921).
Otsailaren 3a –Ants Ilus, Estoniako Independentzia Gerran borrokatu zuen azken soldadua (j.1901).
Otsailaren 3a –Romano Mussolini, italiar jazz pianista eta margolaria (j.1927).
Otsailaren 4a –Betty Friedan, estatubatuar idazle feminista (j.1921).
Otsailaren 8a –Jean-Robert Ipoustéguy, frantziar pintore eta eskultorea (j.1920).
Otsailaren 9a –Phil Brown, estatubatuar aktorea (j.1916).
Otsailaren 13a –Peter Frederick Strawson, ingeles filosofoa (j.1919).
Otsailaren 14a –Shoshana Damari,hebrear musikaren erregina, yemendar-israeldar abeslaria (j.1923).
Otsailaren 19a –Isidoro Urra, euskal herritar futbolaria (j.1916).
Otsailaren 22a –Said Mohamed Djohar,Komoreetako presidentea (j.1918).
Otsailaren 22a –Gisberta Salce Júnior, brasildar emakume transgeneroa, diskriminazio anitzaren ikurra (j.1960).
Otsailaren 23a –Benno Besson, suitzar antzerki zuzendari eta antzezlea (j.1922).
Otsailaren 23a –Telmo Zarraonandia,Zarra,Bilboko Athletic Klubeko futbolaria, bere garaian eta luzaroanEspainiako ligako goleatzailerik handiena (j.1921).
Otsailaren 24a –Octavia E. Butler, zientzia fikzioko estatubatuar idazlea (j.1947).
Otsailaren 24a –Don Knotts, estatubatuar aktore eta umorista (j.1924).
Otsailaren 24a –Dennis Weaver, estatubatuar aktorea (j.1924).
Otsailaren 25a –Darren McGavin, estatubatuar aktorea (j.1922).
Otsailaren 25a –Xanti Vicente Altxu,Madelon, LGBTI pertsonen eskubideen aldeko gipuzkoar ekintzailea (j.1959).
Otsailaren 27a –Igor Angulo Iturrate, bizkaitarETAkidea,Cuencako espetxean (j.1973).
Otsailaren 28a –Owen Chamberlain, estatubatuar fisikaria, 1959koFisikako Nobel Saria (j.1920).

Martxoa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Martxoaren 1a –José Luis Castejón, nafar sindikalista eta politikaria (j.1950).
Martxoaren 3a –Roberto Sainz del Olmo,LAB sindikatuko ordezkaria,Aranjuezeko espetxean (j.1965).
Martxoaren 4a –Felix Aranzabal,Angiozarko Itsua, gipuzkoar soinujolea (j.1919).
Martxoaren 5a –Richard Kuklinski, soldatapeko estatubatuar hiltzailea (j.1935).
Martxoaren 6a –Pedro Maria Iturriaga, bizkaitar futbolaria (j.1939).
Martxoaren 7a –Ali Farka Touré, maliar abeslari eta gitarra-jotzailea (j.1939).
Martxoaren 11 –Juani Mendiola, euskal antzezlea (j.1924).
Martxoaren 11 –Slobodan Milošević,Serbiako presidentea etaJugoslaviakoa (j.1941).
Martxoaren 13a –Jimmy Johnstone, eskoziar futbolaria (j.1944).
Martxoaren 13a –Maureen Stapleton, estatubatuar aktorea (j.1925).
Martxoaren 14a –Lennart Meri, estoniar idazle, zinemagile eta politikaria (j.1929).
Martxoaren 15a –Georgios Rallis,Greziako lehen ministroa (j.1918).
Martxoaren 16a –René Lasserre, lapurtar sukaldaria (j.1912).
Martxoaren 23a –Sarah Caldwell, estatubatuar antzerki enpresaburua, orkestra zuzendaria eta musikaria (j.1924).
Martxoaren 23a –Desmond Doss,AEBko Ohore domina eskuratu zuen lehen kontzientzia eragozlea (j.1919).
Martxoaren 23a –Eloy de la Iglesia,zarauztar zine zuzendaria (j.1944).
Martxoaren 24a –Antonio Fernández de Trocóniz, euskal herritar matematikari, ingeniari, irakasle eta katedraduna (j.1916).
Martxoaren 25a –Rocío Dúrcal, espainiar aktorea eta abeslaria (j.1944).
Martxoaren 25a –Richard Fleischer, estatubatuar zinema-zuzendaria (j.1916).
Martxoaren 27a –Stanisław Lem, zientzia fikzioko poloniar idazlea (j.1921).
Martxoaren 28a –Proinsias Ó Maonaigh, irlandar biolinjolea eta irlandar musika eta kulturaren bultzatzailea (j.1922).
Martxoaren 28a –Charles Schepens, belgikar-estubatuar oftalmologoa,kirurgia erretiniko modernoaren aitatzat hartua (j.1912).

Apirila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Apirilaren 3a –Adanech Kidanemariam, etiopiar erizain eta politikaria (j.1942).
Apirilaren 9a –Vilgot Sjöman, suediar zinema-zuzendaria eta aktorea (j.1924).
Apirilaren 12a –José Manuel Martín, espainiar aktore eta irrati-esataria (j.1924).
Apirilaren 13a –Muriel Spark, ingelesezko eskoziar idazlea (j.1918).
Apirilaren 14a –Miguel Reale, brasildar filosofo eta legelaria (j.1910).
Apirilaren 15a –José Méndez, espainiar artzapezpikua,Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (j.1921).
Apirilaren 19a –Ellen Kuzwayo,Hegoafrikako emakumeen eskubideen aldeko militantea eta politikaria (j.1914).
Apirilaren 20a –Kathleen Antonelli,ENIACen sei programatzaile originaletako bat (j.1921).
Apirilaren 20a –Paul Moritz Cohn, alemaniar matematikaria (j.1924).
Apirilaren 21a –Joxe Mari Urbieta,Egañazpi, gipuzkoar panderojotzailea eta abeslaria (j.1920).
Apirilaren 22a –Henriette Avram, estatubatuar informatikari, programatzaile eta liburuzaina (j.1919).
Apirilaren 22a –Alida Valli, italiar antzezlea (j.1921).
Apirilaren 23a –William P. Gottlieb, estatubatuar kazetaria eta argazkilaria, jazzaren «Urrezko Garaiaren» irudiegatik ezaguna (j.1917).
Apirilaren 25a –Jokin Gorostidi, euskal politikaria (j.1944).
Apirilaren 25a –Jane Jacobs, estatubatuar-kanadiar zientzia dibulgatzailea, hirigintzaren teorikoa eta ekintzaile soziopolitikoa (j.1916).
Apirilaren 28a –Mari Jose Urruzola, gipuzkoar pedagogoa, feminista eta gaztelaniazko idazlea (j.1940).
Apirilaren 29a –Juantxo Boriko, Ginean jaiotako Gasteiztar abeslaria (j.1957).
Apirilaren 29a –John Kenneth Galbraith, kanadar-estatubatuar ekonomialaria eta diplomatikoa (j.1908).
Apirilaren 30a –Jean-François Revel, frantziar kazetari, filosofo eta idazlea (j.1924).
Apirilaren 30a –Pramoedya Ananta Toer, indonesiar idazlea, herrialde horretako garrantzitsuenetako bat (j.1925).

Maiatza

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Maiatzaren 3a –Karel Appel, herbeheretar margolaria (j.1921).
Maiatzaren 11 –Floyd Patterson, estatubatuar boxeolaria (j.1935).
Maiatzaren 12a –Miguel Fisac,Ciudad Realdar arkitektoa (j.1913).
Maiatzaren 14a –Stanley Kunitz, estatubatuar poeta (j.1905).
Maiatzaren 14a –Robert Bruce Merrifield, estatubatuar kimikaria, 1984koKimikako Nobel Saria (j.1921).
Maiatzaren 16a –André Labarrère, frantziar politikaria,Akitaniako Eskualde Kontseiluko presidentea (j.1928).
Maiatzaren 21a –Julián Gállego, espainiar arte-kritikari eta historialaria (j.1919).
Maiatzaren 25a –Desmond Dekker, jamaikar ska eta reggae musika abeslari eta musikagilea (j.1941).
Maiatzaren 26a –Carlos Etaio,Capitán Etayo, euskal itsasgizon eta esploratzailea (j.1921).
Maiatzaren 27a -Carmen Caamaño Díaz, espainiar historialari eta ekintzaile politikoa, PCEko buruzagia (j.1909).
Maiatzaren 27a –Alfonso Lusson, euskal aktore eta umorista (j.1941).
Maiatzaren 30a –Shohei Imamura, japoniar zinegilea (j.1926).
Maiatzaren 31 –Raymond Davis, estatubatuar kimikari eta fisikaria, 2002koFisikako Nobel Saria (j.1914).
Maiatzaren 31 –Miguel Ortiz Berrocal, espainiar eskultorea (j.1933).

Ekaina

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Ekainaren 1a –Rocío Jurado, espainiar abeslari eta aktorea, andaluziar koplan eta flamenkoan espezializatua (j.1943).
Ekainaren 6a –Billy Preston, estatubatuar musikaria (j.1946).
Ekainaren 7a -Jaione Murelaga Izagirre,Lekeitioko alkatea, herriko lehenengo emakumezko alkatea (j.1959).
Ekainaren 12a –György Ligeti, hungariar-austriar musikagilea (j.1923).
Ekainaren 13a –Charles Haughey, IrlandakoTaoiseacha (j.1925).
Ekainaren 14a –Angelina Acuña, guatemaldar prosa eta poesia idazlea (j.1905).
Ekainaren 19a –Jose Luis Lekuona,Lexoti, gipuzkoar bertsolaria (j.1925).
Ekainaren 22a –Asun Balzola, bizkaitar ilustratzaile, idazle eta itzultzailea (j.1942).
Ekainaren 23a –Aaron Spelling, estatubatuar telebista ekoizle eta idazlea (j.1923).
Ekainaren 25a –Kenneth Griffith, galestar aktorea (j.1921).
Ekainaren 27a –Marta Mata Garriga, kataluniar politikari eta pedagogoa, Trantsizioan eskola publikoen berritzearen sustatzailea (j.1926).
Ekainaren 29a –Tadao Onishi, japoniar futbolaria (j.1943).

Uztaila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Uztailaren 1a –Ryutaro Hashimoto,Japoniako Lehen Ministroa (j.1937).
Uztailaren 4a –Lars Korvald,Norvegiako lehen ministroa (j.1916).
Uztailaren 7a –Syd Barrett, ingeles abeslari, egile abeslari eta musikaria,Pink Floyd taldeko kide sortzailea (j.1946).
Uztailaren 7 –José Glaria,Glaria I, nafar futbolaria (j.1929).
Uztailaren 8a –June Allyson, estatubatuar antzezlea, dantzaria eta abeslaria (j.1917).
Uztailaren 8a -Catherine Leroy, frantziar gerra-fotokazetaria (j.1944).
Uztailaren 8a –Fernando Muniozguren, gipuzkoar pentsalaria eta euskalgintzako eragilea (j.1950).
Uztailaren 10a –Xamil Basaiev,txetxeniar gerrillako liderra (j.1965).
Uztailaren 13a –Pirmin Aldabaldetreku, gipuzkoar dantzaria (j.1930).
Uztailaren 13a –Red Buttons, estatubatuar aktorea (j.1919).
Uztailaren 13a –Angel Sukia, gipuzkoar kardinal eta artzapezpikua (j.1916).
Uztailaren 17a –Mickey Spillane, estatubatuar idazlea (j.1918).
Uztailaren 19a –Juan María Benegas, gipuzkoar futbolaria (j.1934).
Uztailaren 19a –Jack Warden, estatubatuar aktorea (j.1920).
Uztailaren 20a –Angela Arregi, bizkaitar moda-diseinatzailea (j.1939).
Uztailaren 20a –Gaizka Barandiaran, gipuzkoar idazle eta musikagilea (j.1916).
Uztailaren 21a –Juliana Zubizarreta, trikiti musikako panderojole eta abeslari gipuzkoarra (j.1910).
Uztailaren 25a –Pura Vázquez, galizierazko eta espainierazko poeta (j.1918).
Uztailaren 30a –Murray Bookchin, estatubatuar historialaria, irakaslea, ikertzailea, ideologoa eta ekintzailea, ekoanarkismoaren fundatzailea eta mugimendu ekologistaren aitzindaria (j.1921).

Abuztua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 3a –Arthur Lee, estatubatuar abeslaria,Love taldeko kidea (j.1945).
Abuztuaren 3a –Elisabeth Schwarzkopf, alemaniar-britainiar sopranoa (j.1915).
Abuztuaren 9a –James Alfred Van Allen, estatubatuar fisikaria,Van Allenen gerrikoen aurkitzailea (j.1914).
Abuztuaren 11 –Mazisi Kunene,zuluerazko hegoafrikar poeta (j.1930).
Abuztuaren 11 –Salma Kuzbari, libanoar idazlea, poeta, eta itzultzailea (j.1923).
Abuztuaren 13a –Xosé Henrique Rodríguez Peña, galiziar politikari eta arkitektoa (j.1942).
Abuztuaren 15a –Te Atairangikaahu, maori erregina (j.1931).
Abuztuaren 16a –Alfredo Stroessner,Paraguaiko presidente eta diktadorea (j.1912).
Abuztuaren 20a –Joe Rosenthal, estatubatuar argazkilaria,Bandera goratuz Iwo Jiman argazkiaren egilea (j.1911).
Abuztuaren 23a –Maynard Ferguson, kanadar jazz tronpeta-jotzailea (j.1928).
Abuztuaren 23a –Francisco Peralta, espainiar apezpikua,Gasteizko gotzaina izandakoa (j.1911).
Abuztuaren 23a –Marie Tharp, estatubatuar geologoa eta itsas kartografoa, itsas ondoaren lehen mapa zientifikoaren sortzailea (j.1920).
Abuztuaren 24a –Fernanda de Utrera, andaluziar flamenko-kantaria (j.1923).
Abuztuaren 27a –María Capovilla, 116 urte eta 347 egun bizi izandako ekuadortarra, heriotza momentuan munduanbizirik irauten zuen pertsona zaharrena (j.1889).
Abuztuaren 28a –Melvin Schwartz, estatubatuar fisikaria, 1988koFisikako Nobel Saria (j.1932).
Abuztuaren 29a –Youenn Gwernig, bretoi idazle eta abeslaria (j.1925).
Abuztuaren 30a –Glenn Ford, estatubatuar aktorea (j.1916).
Abuztuaren 30a –Nagib Mahfuz, arabierazko egiptoar idazlea, 1988koLiteraturako Nobel Saria (j.1911).

Iraila

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Irailaren 4a –Giacinto Facchetti, italiar futbolaria (j.1942).
Irailaren 4a –Steve Irwin,Krokodilo-ehiztaria, australiar naturalista eta telebistako aurkezlea (j.1962).
Irailaren 10a –Juan Garate AlkortaMaltzeta, gipuzkoar trikitilaria (j.1924).
Irailaren 10a –Taufa'ahau Tupou IV.a,Tongako erregea (j.1918).
Irailaren 11 –Solange Fernex, frantziar ekintzaile politiko eta bakezalea, Europako mugimendu ekologistaren aitzindarietako bat (j.1934).
Irailaren 11 –Joachim Fest, alemaniar historialari, kazetari, kritikari eta argitaratzailea (j.1926).
Irailaren 12a –Dionisio Txoperena,Dio, Estatu Batuetara emigratutako euskaldun artzaina,AT&T konpainiaren iragarki-kanpaina batean parte hartzeagatik ospetsua (j.1954).
Irailaren 14a –José Antonio Nieves Conde, espainiar kazetari eta zinema zuzendaria (j.1915).
Irailaren 14a –Ogulsapar Muradova, turkmenistandar kazetaria (j.1948).
Irailaren 15a –Oriana Fallaci, italiar kazetaria eta idazlea (j.1929).
Irailaren 16a –Rob Levin,Lilo, estatubatuar programatzailea (j.1955).
Irailaren 17a –José Gallego, gipuzkoar futbolaria, Ingalaterran aritutakoa (j.1923).
Irailaren 20a –Sven Nykvist, suediar zinema argazki-zuzendaria (j.1922).
Irailaren 22a –Enrique Gorriarán, argentinar iraultzailea (j.1941).
Irailaren 23a –Malcolm Arnold, britainiar konpositorerik garrantzitsuenetakoa, bai zinemarako musikan baita musika formalean (j.1921).
Irailaren 26 –Byron Nelson, estatubatuar golfaría (j.1912).
Irailaren 27a –Luis Goya, euskal zinema ekoizle eta zuzendaria (j.1951).

Urria

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Urriaren 2a –Paul Halmos, hungariar-estatubatuar matematikaria (j.1916).
Urriaren 3a –John Crank, ingeles matematikaria (j.1916).
Urriaren 5a –Maria Bengoetxea,Maria Txindurri, bizkaitar euskaltzalea (j.1906).
Urriaren 6a –José María Galardi,Real Sociedadeko gipuzkoar futbolaria (j.1931).
Urriaren 7a –Julen Goikoetxea, bizkaitar txirrindulari amateurra (j.1985).
Urriaren 7a –Anna Politkovskaia, errusiar kazetaria (j.1958).
Urriaren 12a –Gillo Pontecorvo, italiar zinema zuzendaria (j.1919).
Urriaren 16a –Valentín Paniagua,Peruko presidentea (j.1936).
Urriaren 18a –Pedro Antonio Gainzarain, arabar apaiz, unibertsitate irakasle eta idazlea (j.1928).
Urriaren 18a –Fermin Gordejuela, nafar futbolaria (j.1933).
Urriaren 18a –Xosé Quiroga Suárez,Galiziako Xuntako bigarren presidentea (j.1920).
Urriaren 21a –Urien Wiliam, galestar idazle eta antzerkigilea (j.1929).
Urriaren 22a –Choi Kyu-hah,Hego Koreako presidentea (j.1919).
Urriaren 25a –Luisa Alberca, eleberri eta gidoi erradiofonikoen espainiar idazlea (j.1920).
Urriaren 25a –Emilio Vedova, italiar margolaria (j.1919).
Urriaren 27a –Brad Will, estatubatuar dokumentalista independente eta militante anarkista (j.1970).
Urriaren 30a –Pedro Alonso, euskal herritar saskibaloi jokalaria (j.1910).
Urriaren 31 –Pieter Willem Botha,Hegoafrikako azken lehen ministroa eta lehendabiziko estatu presidentea,apartheid sistemaren sustatzailea (j.1916).

Azaroa

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Azaroaren 1a –William Styron, estatubatuar eleberrigilea (j.1925).
Azaroaren 4a –Alaíde Lisboa, brasildar irakasle, kazetari, idazle eta politikaria (j.1904).
Azaroaren 5a –Bülent Ecevit,Turkiako presidentea (j.1925).
Azaroaren 6a –Francisco Fernández Ochoa, espainiar eskiatzaile alpinoa (j.1950).
Azaroaren 6a –Mara Goyanes, espainiar vedette eta aktorea (j.1942).
Azaroaren 10a –Vera Atseva, mazedoniar politikari komunista eta jugoslaviar partisanoen kidea (j.1919).
Azaroaren 10a –Jack Palance, estatubatuar aktorea (j.1919).
Azaroaren 11 –Esther Lederberg, estatubatuar mikrobiologoa izan zen, bakterioen genetikan aitzindaria (j.1922).
Azaroaren 12a –Adam Schaff, poloniar filosofoa eta soziologoa (j.1913).
Azaroaren 15a –Adelaida Las Santas, espainiar kazetari eta poeta (j.1918).
Azaroaren 16a –Milton Friedman, estatubatuar ekonomialari eta intelektuala, 1976koEkonomiako Nobel Saria (j.1912).
Azaroaren 16a –Jordi Sarsanedas, kataluniar idazlea (j.1924).
Azaroaren 17a –Ruth Brown, estatubatuarrhythm and blues abeslaria (j.1928).
Azaroaren 17a –Ferenc Puskás, hungariar futbolaria, historiako jokalari onentsuenetako bat (j.1927).
Azaroaren 20a –Robert Altman, estatubatuar zinema zuzendaria (j.1925).
Azaroaren 21a –Hassan Gouled Aptidon,Djibutiko lehenbiziko presidentea (j.1916).
Azaroaren 23a –Philippe Noiret, frantziar aktorea (j.1930).
Azaroaren 23a –Anita O'Day, estatubatuar jazz-abeslaria, jazzaren emakumezko ahots garrantzitsuenetakoa (j.1919).
Azaroaren 24a –Juice Leskinen, finlandiar kantautore, olerkari eta konpositorea (j.1950).
Azaroaren 25a –Valentín Elizalde,El Gallo de Oro,norteño estiloko mexikar abeslari eta abestigilea, erahila (j.1979).
Azaroaren 26a –Mário Cesariny de Vasconcelos, portugaldar idazlea eta margolaria (j.1923).

Abendua

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Abenduaren 1a –Claude Jade, frantziar aktorea (j.1948).
Abenduaren 4a -Henri Lenaerts, belgikar-nafar artista (j.1923).
Abenduaren 10a –Augusto Pinochet,Txileko diktadorea (j.1915).
Abenduaren 12a –Peter Boyle, estatubatuar aktorea (j.1935).
Abenduaren 13a –Loyola de Palacio,Europako Batzordeko lehendakariorde eta jatorri euskalduneko espainiar politikaria (j.1950).
Abenduaren 15a –Clay Regazzoni, suitzar1 Formulako gidaria (j.1939).
Abenduaren 18a –Joseph Barbera, estatubatuar animatzaile, zuzendari eta ekoizlea,Hanna-Barbera estudioaren sortzailea (j.1911).
Abenduaren 20a –Jozef Abasq, bretainiar idazlea (j.1923).
Abenduaren 21a –Étienne Camy-Peyret, zuberotar sindikalista,CGTkoa (j.1922).
Abenduaren 21a –Saparmurat Nijazov,Turkmenistango diktadorea (j.1940).
Abenduaren 23a –Milagros Bidegain, gipuzkoar irakaslea, liburuzaina, hizkuntzalaria eta artxibozaina (j.1922).
Abenduaren 25a –James Brown, estatubatuar soul eta funk abeslari, konposatzaile, musikari eta ekoizlea (j.1933).
Abenduaren 25a –Francisco Salinas, nafar legelaria (j.1915).
Abenduaren 26a –Manuel Quintas de Almeida,Sao Tome eta Principeko bitarteko presidentea (j.1957).
Abenduaren 26a –Gerald Ford,Ameriketako Estatu Batuetako 38. Presidentea (j.1913).
Abenduaren 28a –Jose Maria Etxaburu,Kamiñazpi, euskal idazlea etaeuskaltzain urgazlea (j.1913).
Abenduaren 28a –Ramón Reparaz, euskal aktorea (j.1931).
Abenduaren 30a –Saddam Hussein,Irakeko diktadorea (j.1937).
Abenduaren 31 –Seymour Martin Lipset, estatubatuar soziologo politikoa (j.1922).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Andoni Sarasola Martínez, gipuzkoar ingeniaria (j.1917).
Erramun Gametxo, euskal pentsalari eta idazlea (j.c. 1914).
Ignacio González Bastida, gipuzkoar musikaria (j.1913).
Isaias Albistegi, gipuzkoar erbesteratua, hegazkinlaria Sobietar Batasunean II. Mundu Gerran (j.1924).
Iñaki Zubiri, euskal idazlea (j.1913).

Nobel saridunak:

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Fisika:John C. Mather,George F. Smoot
Kimika:Roger D. Kornberg
Literatura:Orhan Pamuk
Medikuntza:Andrew Fire,Craig Mello
Ekonomia:Edmund Phelps
Bakea:Muhammad Yunus eta Grameen Bankua.

Kanpo estekak

[aldatu |aldatu iturburu kodea]

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak:Q2021 Multimedia:2006 /Q2021 Identifikadoreak LCCN:sh2010010159 NKC:ch969049

Datuak:Q2021
Multimedia:2006 /Q2021

Denbora unitateak
attosegundo •femtosegundo •pikosegundo •nanosegundo •mikrosegundo •milisegundo •segundo minutu •ordu •egun •aste •hil •urte •bosturteko •hamarkada •mende •milurteko •gigaurte

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2006&oldid=10458636"(e)tik eskuratuta

Kategoria:

2006

Ezkutuko kategoria:

Wikipedia:LCCN identifikatzailea duten artikuluak

[8]ページ先頭