Wayback Machine (angleway back signifasantaŭ longa tempo kajmachine estas simplemaŝino) estas cifereca arkivo de la Tutmonda Interreto, fondita de laInterreta Arkivo,neprofitcela organizaĵo bazita en San-Francisko. Ĝi permesas al la uzanto iri "en la tempo" kaj vidi kiel aspektis retejoj en la pasinteco. Ĝiaj fondintoj,Brewster Kahle kaj Bruce Gilliat, disvolvis la servonWayback Machine kun la intenco provizi "universalan aliron al ĉiuj scioj" konservante arkivajn kopiojn de retpaĝoj (ankaŭ malfunkciaj, malaperintaj) kiel ekzemple laDeklaracio de Manilo (1980) de laMonda Organizaĵo pri Turismo en kiu estas referenco alEsperanto[1]. Ekde ĝia lanĉo en 2001, pli ol 452 miliardoj da paĝoj estis aldonitaj al la arkivejo.
Wayback Machine uzas faktotaksadojn ('factchecks') deFactCheck.org, Check Your Fact, Lead Stories, Politifact,Washington Post Fact-Checker, AP News Fact Check,USA Today Fact Check, Graphika, Stanford Internet Observatory kajOur.news.
La fondintoj deInterreta ArkivoBrewster Kahle kaj Bruce Gilliat lanĉis Wayback Machine en 2001 por trakti la problemon de la enhavo de retejo malaperante kiam ajn ĝi ŝanĝiĝos aŭ malŝaltos.[2] La servo ebligas al uzantoj vidi arkivitajn versiojn de retpaĝoj tra la tempo, kiujn la ar archiveivo nomas "tridimensia indekso". Kahle kaj Gilliat kreis la servon kun la espero arkivi la tutan Interreton kaj provizi "universalan aliron al ĉiuj scioj."
La servo ankaŭ estigis polemikon pri tio, ĉu krei aŭ ne arkivitajn paĝojn sen la permeso de la posedanto konsistigas malobservon de kopirajto en iuj jurisdikcioj.
La Interreta Arkivo estis membro de laOpen Content Alliance (Alianco por malferma enhavo) dum ties aktiva tempo ekde 2005. Tiu Alianco estis inter la plej akraj kritikantoj de laGoogle Books Search Settelment Agreement. LaInterreta Arkivo rekomendas alternativan ciferecan bibliotekan projekton.
