Kvankam uranio ne havas stabilajn izotopojn,ĝi ekzistas nature sur la tero.Ĝiaj du plej stabilaj izotopoj havasduoniĝtempon de resp. preskaŭ aŭ pli ol unu miliardo da jaroj:
235U: 7,038 · 108 jaroj
238U: 4,468 · 109 jaroj
Tial inter la pezaj elementoj surteraj,iam produktitajn desupernovao,ankoraŭ restas multe da uranio.Uranio estas trovata ĉiam enerco deplumbo,elemento al kiu transformiĝis ĝia pliparto.
Urania metalo ekzistas laŭ trialotropaj formoj[1]:
Uranio estis malkovrita, en1789, de la prusa kemiistoMartin Heinrich Klaproth, kiu ekzamenis pecon de roko. Tiu roko estisuraninito (ĉefe UO2), uranio-erco. Klaproth donis la nomon deuranium aŭuranit al la komponaĵo, kiun li agnoskis, reference al la malkovro de la planedoUrano fare deWilliam Herschel, 8 jarojn antaŭe (1781).
Nur en1841, la franca kemiistoEugène-Melchior Péligot establis, ke lauranit estis formita de du atomoj de oksigeno kaj metalo, kiun li izolis kaj nomisuranium, esperanteuranio.
La ekspluatado de uranio kaŭzas mediajn poluojn, ĉar ĝi estas ne nur radioaktiva sed ankaŭ venena, pro tioindiĝenoj enKanado,Niĝero kajAŭstralio protestas.
Minaj laboristoj malsaniĝas prokancero pli ol aliaj. Suplementa risko de pulma kancero rilatante alnavahaj ministoj estis, ekzemple, registrita kaj ligita al ilia laboro[3]. LaRadiation Exposure Compensation Act, leĝo de1990, postulis monon da $100,000 kiel "kompatopagon" favore al ministoj de uranio diagnozitaj viktimoj de kancero aŭ aliaj spiraj malsanoj[4].
Ĉar uranio havas grandan specifan mason (pli ol 19 g/cm³),ĝi estas milite uzata por kirasoj kaj por kugloj.Por tio oni uzas malriĉigitan uranion,kiu konsistas preskaŭ nur el laizotopo238U.Ĉar eĉ tiu plej stabila izotopo estasradioaktiva,urania municio povas veneni batalejojn kaj la homojn tie loĝantajn – pro lapolvo.Tio okazis ekz-e en la duIrakaj Militoj de la usonaj prezidentojBush "la pli maljuna" (en1991) kaj "la pli juna" (en2003).
↑(angle) (2002) “The History of Uranium Mining and the Navajo People (Historio de urania minado kaj Navahoj)”,American Journal of Public Health92 (9),p. 1410–9.doi:10.2105/AJPH.92.9.1410. Alirita 2010-05-24..
