OUN estis fondita enVieno enjanuaro de1929. Ĝi ligis krom alia al tradicio de legio de Ukrainaj Siĉaj Pafistoj (USP), kiu estiĝis en la jaro1914 enkadre deaŭstria armeo. La unua reprezentanto de OUN estisJevhen Konovalec, la dua ekde la jaro1938Andrij Melnik, nur en la jaro1941 la ĉefa gvidanto de OUN fariĝis Stepan Bandera.
Antaŭe Bandera enviciĝis en gvidantaron de OUN kaj li komandis al la tuta branĉo en okcidenta Ukrainio. En la jaroj1932 –1934 li komencis en tiu ĉi teritorio batalagadon. Dum Konovalec rifuzis politikan teroron, en la teritorio, en kiu komandis Bandera,terorismo fariĝis la ĉefa rimedo de la batalo sub moto de liberigado de Ukrainio en tiama Polujo. Escepto estis eĉ ne murdoj de anoj de mala tendaro – de direktoro de lernejo enLvivo, pola ministro de internaj aferoj Bronisław Pieracki.
Sed en la jaro1944 germanoj intencis la soldatojn de Bandera eluzi. Ili tralasis ilian komandanton el la malliberejo esperante, ke helpe de liaj armitoj ili pli facile sukcesos rekonkeri jam unufoje perditajn teritoriojn. Fakto estas, ke Bandera mem neniam kunlaboris kun nazioj (diference de kelkaj komandantoj en liaj taĉmentoj). Li retiriĝis enMunkenon, de kie li gvidis politikan (ne militan) sekcion de OUN.
Post la okupado de Okcidenta Ukrainio fare de bolŝevistoj, Stepan Bandera loĝis do en la ĉefurbo deBavario. Lia vivo pli malfrue, la15-an de oktobro en la jaro1959, finiĝis sur ŝtuparoj de munkena domo.KGB-agentoBohdan Staŝinski mortigis lin pervaporoj dehidrogena cianido. Poste Staŝinski estis kaptita en Germanio kaj, post juĝo, malliberigita por 8 jaroj. Tamen multaj agnoskis, ke la ĉefa kulpanto pri morto de Bandera - Rusiaj sekretaj servoj - ne estas punita.
Ĉiam senpruve nomo de S. Bandera vekis multajn disputojn. Fare de ukrainoj lia nomo prave estis listigita kiel nacia heroo pro lia sindona lukto por Ukrainia sendependeco. Komunistoj opinias male.
La 20-an de januaro2010 la ukraina prezidantoViktor Juŝĉenko, pro senrompeco de spirito kaj heroeco, titoligis Stepan Bandera-n Heroo de Ukrainio. Tio estas la plej grava ukrainia premio. La premion ricevis nepo de la titolito, kiu havas la saman personan nomon Stepan.
Kelkaj landoj, kiel Rusio, kaj organizaĵoj, kiel komunistoj, protestis tiun decidon de ukraina prezidento.
EnRusio: dumo de RF nomis la decidon agnoski Bandera kiel heroo "malnobla kaj hontiga"[1].
En Pollando: Iom pli poste prezidento dePollandoLech Kaczyński ankaŭ sendis protestnoton[2]. En ĝi li diris:
„ La pritrakto de agado de Bandera en Pollando estas unuvoĉe negativa... [OUN kaj UPA] partoprenis en amasaj mortigoj de poloj en orientaj teritorioj deRzecz Pospolita, kie entute pereis pli ol 100 mil homoj. Poloj estas mortigitaj nur pro tio, ke ili estis poloj ”
.
EnĈeĥio, tamen, la reago al decido de Juŝĉenko ne estas tiom unuvoĉa. Kelkaj ĉeĥaj politikistoj apogas la decidon kaj kelkaj eĉ komparis Bandera kun fama ĉeĥa ribeluloJan Žižka[3].
Kontraŭ la decido ankaŭ forte protestisCentro de Simon Wiesenthal, la plej grandajuda rajtodefenda organizaĵo[4]. La 30-an de januaro 2010 ĝi sendis leteron alambasadejo de Ukrainio enUsono, kiu esprimis "profundan abomenon pro la honoroj, kiujn ricevis Bandera, kiu kunlaboris kunnazioj dum komenco de laDua Mondmilito kaj kies sekvantoj respondecas pri mortigoj de miloj de judoj kaj homoj de aliaj naciecoj".
En Ukrainio mem la decidon forte apogis patriotoj, sed ĝi ankaŭ vokis nemultajn protestojn, aparte inter judaj organizaĵoj kajmaldekstraj pro-Rusiaj politikaj partioj. La ĉefarabeno de Ukrainio Moŝe Reŭven Asman, kiu antaŭe ricevis ordenon "Por meritoj de 3-a grado" de Ukrainio, decidis redoni la dekoracion post premiado de Bandera[5], kaj unu el membroj deProgresa Socialista Partio de Ukrainio Konstantin Zarudnev publike bruligis sian ukrainan pasporton por esprimi proteston[6].
Post elekto deViktor Janukoviĉ kiel nova prezidento de Ukrainio, Stepan Bandera (la nepo) proponis al li, ke li redonos la dekoracion, tiom damaĝan por reputacio de Ukrainio, se Janukoviĉ rifuzos sian multekostegan rezidencon "Meĵihirja".[7] Reago de Janukoviĉ ankoraŭ ne estas sciata.
