Malneta versio
publikigita versio estispatrolita je28 jun. 2024. Estaskontrolendaj ŝanĝoj de ŝablonoj/dosieroj.
Ŝanĝoj al ŝablonoj aŭ dosieroj en ĉi tiu versio estaskontrolendaj.Lastabila versio estispatrolita je28 jun. 2024.
Splugo | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
vilaĝo • former municipality of Switzerland • Ortschaft | |
Kantono | Grizono |
Distrikto | Malantaŭa Rejno |
Komunumaro | Rheinwald |
Koordinatoj | 46° 33′ 11″ N9° 19′ 24″ O / 46.55306 °N, 9.32333 °O /46.55306; 9.32333(mapo)Koordinatoj:46° 33′ 11″ N9° 19′ 24″ O / 46.55306 °N, 9.32333 °O /46.55306; 9.32333(mapo) |
Nombro de loĝantoj | 414 |
Areo | 60,49 km² |
Alteco | 1475 msuper marnivelo |
Poŝtkodo | 7435 Splugo 3436 Medels en Rejnarbaro |
Komunumkodo | 3694 |
![]() | |
Splugo (en lagermana lingvoSplügen, en laromanĉa lingvoSpleia, en la itala lingvoSpluga) estas komunumo de lakomunumaro Rheinwald kaj ladistrikto Malantaŭa Rejno enKantono Grizono,Svislando. Ĝi havis 414 loĝantojn je la 31-a de decembro2009.
Splugo situas ĉe la bordo deMalantaŭa Rejno ĉe la disbranĉiĝo de la vojoj alSplugopasejo kajSan-Bernardino-Pasejo. La komunumo konsistas el la vilaĝoj Splugo kajMedels en Rejnarbaro.
La komunumo Splugo limas en nordo alSafien, en oriento alSufers, en sudo alMadesimo (Italio).
Tra la komunumo pasas la kantona ĉefvojo n-ro 13 al San-Bernardino-Pasejo, de kiu deflankiĝas la kantona vojo n-ro 567 tra Splugopasejo alComo enItalio. Perpoŝtaŭtolinioj sur tiu vojo la komunumo estas konektita al la publika transportreto. Paralele al la kantona ĉefvojo nr-0 13 tra la komunumo pasas ankaŭ lasvisa aŭtovojo A13, al kiu la komunumo posedas alveturejon. Pro la vartransporto trans la montopasejo ekde la15-a jarcento Splugo akiris signifon. Post la malfermo de laGotardofervojo fine de la19-a jarcento la vartransporto trans la du montopasejoj kolapsis, kaj multaj laborlokoj en Splugo perdiĝis, kio kaŭzis amasan formigron el la vilaĝo.
La unua dokumenta mencio de Splugo datiĝas el la jaro1831 kielCella en Speluca. La mencio en la imperia urbaro aludas al filio de laMonaĥejo Pfäfers. Enfrua mezepokoromanĉlingvanoj uzis Splugon kielalpopaŝtejo. En la jaro1290valzoj fondis en Splugo tutjaran setlejon kaj germanigis la regionon. En tiu kunteksto la Senjoroj de Vaz konstruis la burgon okcidente de la vilaĝo. En la jaro1443 laGrafoj de Werdenberg, kiuj intertempe fariĝis la landaj mastroj, permesis kreon de semajna kaj jara merkato en Splugo. En la jaro1818 ĝis1823 estis konstruita la komerca varvojo trans Splugopasejo, kiu konektisPiemonton kun Grizono. En la jaro1944 la loĝantaro sukcesis malebligi la projekton de la baraĵlago Rheinwald, kiu minacis la pluekziston de la vilaĝo.[1]