Santomeo kaj Principeo[1] aŭSao-Tomeo kaj Principeo[2] (Portugale:São Tomé e Príncipe, laŭvorte:Sankta Tomaso kaj Princo) estas lando en Centra Afriko, en laGolfo de Gvineo, formita ĉefe de du insuloj, kies nomojn ĝi portas -Santomeo (insulo) - kun samnoma ĉefurboSantomeo - kajPrincipeo.
- Landkodo: ST.
- E-nomo: Demokrata Respubliko de Santomeo kaj Principeo.
- Nacia nomo: República Democrática de São Tome e Príncipe.
- Areo: 964 km², inter ili insuloSantomeo - 836, kaj insuloPrincipeo - 128.
- Politika sistemo:respubliko.
- Ŝtatestro: prezidentoCarlos Vila Nova
- Ĉefministro:Tomé Vera Cruz
- Ĉefurbo:Santomeo (35 mil).
- Loĝantaro: 129 mil (1995).
- Ŝtatlingvo:portugala.
- Pokapa GNP: 350 $.
- Eksporto:kakao,kafo,bananoj,palmoleo.
La insuloj estis malkovritaj de laportugalaj navigantojJoão de Santarém kajPedro Escobar inter1469 kaj1472, samtempe kielAnobono. La unua kolonigado de Santomeo sukcesis en1493 fare deAlvaro Caminha, kiu ricevis la teron danke al la havigo de la portugala krono. Principeo estis kolonigita en1500. Meze de la16-a jarcento, kun helpo desklavoj, la insulo estis la ĉefa produktanto desukero deAfriko.
La sklaveco estis abolita en1876, sed plu ekzistis deviga laborado. Okazis diversaj protestoj, kaj en1953 pluraj centoj de afrikaj laboristoj mortis sekve de ribelo; la afero estas konata kiel "Masakro de Batepa".
Post laRevolucio de la Diantoj en Portugalio, Santomeo kaj Principeo akiris la sendependecon je la12-a de julio de1975. La unua prezidento estis la ĝenerala sekretario de la "Movado por la Liberigo de Santomeo kaj Principeo",Manuel Pinto da Costa.
En1990, post demokrataj elektoj, estis elektita prezidentoMiguel Trovoada, reelektita en1996. En julio de2001 fariĝis prezidentoFradique de Menezes, inter 2011 kaj 2016 denove oficisManuel Pinto da Costa kaj de 2016 ĝis 2021Evaristo Carvalho.
La lando estas dividita en du provincojn, koincidaj kun la du ĉefaj insuloj. Principeo havas memregadon de post1995).
Ekzistas sepdistriktoj, ses en Santomeo kaj unu en Principeo.
La loĝantaro de la arkipelago estas ĉirkaŭ 165.000 homoj, el kiuj proksimume 88% estas negruloj kaj 10% mestizoj. Ĉiuj estas idoj de enmigrintoj post la unua kolonigado en1485.Preskaŭ ĉiuj loĝas en la ĉefa insulo Santomeo.
La ĉefurbo havas ĉirkaŭ 53.300 loĝantojn.
Malgraŭ la malgrandeco, oni parolas kvar naciajn lingvojn: laportugala, kaj la portugalajkreoloj:forra (85%),angolara (3%) kajprincipeakreola (0,1%).
Santomeo kaj Principeo apartenas al laAKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionojAfriko,Karibio kaj laPacifika Oceano.
.jpg)
