LaRespublikana Partio estas unu el la du ĉefajusonajpolitikaj partioj.
La Respublikana Partio estas konata ankaŭ kiel la"Grand Old Party" (la"Granda Malnova Partio") kaj per ties sigloj (GOP). La maskotbesto de la Respublikana Partio estaselefanto. EnIndianao ĝi ankoraŭ uzas sian malnovan emblemon,aglon. Oni konvencie ankaŭ uzas la koloron ruĝan kiel simbolon de la partio. La nuntempa Respublikana Partio estas plej apogata dekamparanoj,evangeliaj kristanoj,viroj,maljunuloj, kajblankuloj senuniversitata diplomo.[1]
La Respublikana Partio estis fondita je la20-a de marto de1854 en la urboRipon de la subŝtatoViskonsino. Ĝi baziĝis sur la anoj de la malnovaWhig Partio, malaperinta nemulte antaŭe. La partio prenis la nomonrespublikana, honore alThomas Jefferson, kiu estis la fondinto de la usonaPartio Demokrata-Respublikana.
La partio grupigis en la komenco la sektorojn kontraŭ-sklavismaj kaj ekonomie merkatprotektismaj de la nordaj ŝtatoj de Usono.
Jam en la jaro1856 ĝia kandidato por prezidentecoJohn C. Frémont estis la dua (la venkinto estisJames Buchanan de laDemokrata Partio.
En la balotoj de la6-a de novembro de1860 la reprezentanto de la partio estisAbraham Lincoln, kiu venkis en tre dispartigita elektoj. Lia sinteno kontraŭsklavista kondukis al la komenco de laUsona Intercivitana Milito.
Post la milito la Respublikana Partio konservis la bazan povon dum tre longa periodo, preskaŭ ĝis1933. Tiu povo baziĝis sur ĝia granda plimulto en la nordo kaj en la okcidento, dum ĝi apenaŭ ekzistis en la sudo.
Inter1869 kaj1933 ĉiuj usonaj usonaj prezidentoj estis respublikanaj, kun nur du esceptoj: la demokratajGrover Cleveland (el1885 ĝis1889 kaj el1893 ĝis1897), kajWoodrow Wilson (1913 ĝis1921). Do, dum 48 jaroj la rego estis respublikana, kun preskaŭ seninterrompa plimulto en la Kongreso).
En la elektoj de1932, pro laGranda Depresio, la venkinto estis la demokrataFranklin Delano Roosevelt. Tiam komenciĝis periodo de rego de tiu ĉi partio, kiu daŭris ĝis1953, kiam la respublikanos revenis al la povo kunDwight Eisenhower.
Dum la sesdekaj jaroj de la20-a jarcento, la demokrataj intensigis sian reprezentadon de la pli subaj tavoloj, kaj la respublikanoj montris sian ligitecon kun pli dekstraj politikaj, sed sen grandaj diferencoj kun la demokrataj.
En la elektoj de1980 alvenis nova periodo al la Respublikana Partio, kiam venkisRonald Reagan kaj instaliĝis politiko de redukto deimpostoj, kaj forigo de la sociaj helpoj. Ĝi estis konata kiel laKonservativa Revolucio.
Nuntempe la Respublikana Partio estas la politika opcio pli favora al la libera merkato, kaj pli konservativa politike.
- Abraham Lincoln (1861-1865)
- Ulysses Grant (1869-1877)
- Rutherford Hayes (1877-1881)
- James Garfield (1881)
- Chester Arthur (1881-1885)
- Benjamin Harrison (1889-1893)
- William McKinley (1897-1901)
- Theodore Roosevelt (1901-1909)
- William Taft (1909-1913)
- Warren Harding (1921-1923)
- Calvin Coolidge (1923-1929)
- Herbert C. Hoover (1929-1933)
- Dwight Eisenhower (1953-1961)
- Richard Nixon (1969-1974)
- Gerald Ford (1974-1977)
- Ronald Reagan (1981-1989)
- George Bush (1989-1993)
- George W. Bush (2001-2009)
- Donald Trump (2017-2021,2025-)
LaRespublikana Nacia Komitato (angleRepublican National Committee; akronime RNC ) estas usona politika komitato kiu funkcias kiel la nacia gvidado de la Respublikana Partio de Usono. La komitato respondecas pri evoluigado kaj promocio de la respublikana politika platformo, same kiel kunordigado de monkolektado kaj elektostrategio.
- ↑ Polarized by Degrees: How the Diploma Divide and the Culture War Transformed American Politics. Alirita 23-a de majo 2024 .
.svg)
