Rato (genroRattus) - mamulo parenca almuso, sed pli granda (malofte pli ol 500 gramoj) kun longa vosto.Ĝi estas ronĝulo preskaŭĉionvora.Ratoj venis el Azio.
Ratoj apudvivas homojn, kaj atingis la preskaŭ tutan mondon sekvante ilin.En urboj ili vivas kutime en kanaloj kajkloakoj.Ili estas ankaŭbredataj kielesplorbestoj kajkaresbestoj.Ratoj ja ĉerpas el homa nutraĵaro.La estimoj varias, sed probable inter unu kvinono kaj unutriono el la monda produktado estas manĝita, difektita aŭ detruita de ratoj kaj aliaj ronĝuloj.
Ratoj estas ĉiomanĝantoj. Ili manĝas grenon, viandon, fruktojn, legomojn, lakton kaj laktaĵojn. Ekvilibra manĝo estas por ratoj plej bona. Ili estas ŝatataj por ilia inteligenteco kaj samtempe timataj kaj malamegataj pro sia malbeleco. Ratoj estas trejneblaj.
rato kiel karesbesto sur ŝuldro de sia posedantonigra rato
Norvega rato aŭbruna rato (Rattus norvegicus), aperis en ĉiniaj herbejoj kaj dismigirs ĝis Eŭropo kaj, en1775, Ameriko. Blankaj varioj estas la laborejaj ratoj de scienca esploro. Ankaŭ estaskaresratoj.
Kioreo (Rattus exulans), disvastiĝis el sudorientaAzio sur laOceanian insularon.
Tradicie, oni klarigasNigran Peston kiel kaŭzita de mikroboYersinia pestis, portata deratopuloXenopsilia cheopis, kiu infektis nigrajn ratojn en tiamaj eŭropaj urboj.Tamen, laŭ iuj modernaj proponoj, nek ratoj nek malsanigaj puloj dismigrus sufiĉe rapide.Modernaj sovaĝaj ratoj povas malofte portileptospirozon kaj aliajn plurspeciajn malsanojn.Sovaĝaj ratoj en bona medio estas tipe sanaj kaj fortikaj.Urbaj sovaĝaj ratoj povas suferi malbonan nutradon kaj parazitojn sed ne multe malsanigas homojn.
