Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltu al enhavo
Vikipedio
Serĉi

Protono

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Lakvarkoj en protono.

Protono (masero) estassubatoma partiklo kun pozitivaelektra ŝargo el la grupo de labarionoj. Laŭ laatoma modelo deNiels Bohr, la protonoj kaj laneŭtronoj estas la dunukleonoj aŭ eroj en laatomkerno. Ĝiamaso estas 1836-oble pli granda ol tiu deelektrono.

Lanukleo de la plej oftaizotopo dehidrogeno konsistas el unu protono. La nukleoj de aliajatomoj konsistas el protonoj kajneŭtronoj ligataj de laforta nuklea forto (Vd prideŭterio kajtricio).

Ekzemploj:

  • Neŭtra atomo dehidrogeno havas unu protonon en sia atomkerno plus unu negativan elektronon orbitantan ĉirkaŭe. Ĝiaatommaso estas preskaŭ 1amu.
  • Neŭtra atomo dekarbono havas ses protonojn, ses neŭtronojn en sia atomkerno. Estas ankaŭ seselektronoj orbitantaj tian nukleon. Ĝiaatommaso estas precize 12amu (pro la difino deamu).

Fizikaj proprecoj

[redakti |redakti fonton]

Protonoj estas enfakitaj kielbarionoj

La protonaŝargo estas sama kiel tiu deelektrono, sed en mala signo, tie estas + 1,6022 × 10−19kulomboj, ofte notatae .

La protona maso estas 938,272 029MeV/c2(tio estas: 1,672 623 × 10−27 kg). Ĝia radiuso estas ĉirkaŭ 0,8 × 10−15 metro[1] sed pli precizaj rezultoj malsimilas laŭ la mezurmetodoj.

Laangula movokvanto estas ligita al laspino, kies valoro estas 1/2.

Interna strukturo

[redakti |redakti fonton]

Ĝis 2003 oni vidis la protonon kiel sferon.Gerald A. Miller[2] demonstris, ke ĝi povas esti ovoforma, simili fadenbulo da lano, aŭ ringo.[3]. Fakte, la protono ne estas simpla partiklo, sed kunmetitaĵo de trikvarkoj, pli precize : dukvarkojUp (aŭu-kvarkoj) kaj unukvarkoDown (aŭd-kvarko), kunligataj de laforta nuklea forto. La agentoj de tiu forto estas lagluonoj.

Ŝargo de u-kvarko estas + 2e/3, tiu de d-kvarko estas -e/3.
2e/3 + 2e/3 - e/3 = 3e/3 = +e

Stabileco

[redakti |redakti fonton]

Laŭ nuna scio, protono povas malintegriĝi nur ene de atoma kerno, per ago demalforta nuklea forto. Ĝi donas tri partiklojn :pozitronon,neŭtronon kajneŭtrinon, en laBeta-radiado. Ekstere de kerno, la protono ne povas malintegriĝi donante neŭtronon, ĉar la neŭtrono estas pli peza ol la protono.

Sed laŭ laGranda Unuigita Teorio, unu el la kvarkoj en la protono povas aliformiĝi alleptono[4] estigante malintegriĝon de la protono kun duona vivo de 1031 ĝis 1036 jaroj. Se tio verus, la materio iom post iom malaperos kaj la universo iĝos vakua.[mankas fonto]

Referencoj

[redakti |redakti fonton]
  1. La unuo 10−15 metro estis iama nomata "fermi", memorante la fizikistonEnrico Fermi
  2. Arkivita kopio. Arkivita ella originalo je 2009-12-07. Alirita 2009-06-17 .
  3. http://uwnews.org/article.asp?articleID=3366[rompita ligilo]
  4. http://www.astronomes.com/c7_bigbang/p713_grandeunif.html[rompita ligilo]

Vidu ankaŭ

[redakti |redakti fonton]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Protono&oldid=9046026"
Kategorioj:
Kaŝitaj kategorioj:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp