Ĝi estasvalorega flava metalo konata ekde laprahistorio. Simile al aliaj metaloj, ĝi estasmaleebla,duktila, kajbrila. Pura orofandiĝas je 1063 °C, kajbolas je 2966 °C. Sed ofte oro estas en formo dealojo. Pura oro (je 24karatoj) estas tro mola por produkti uzeblajn objektojn. Oro de 18 karatoj havas 18 partojn de pura oro kaj 6 partojn de alojaĵo.
Laŭ la prezoj de2002 la valoro de unugramo da oro estis ĉirkaŭ dekusonaj dolaroj aŭ dek unueŭroj, kio estas 12-oble la historia valoro de oro antaŭ1900. Depost 1900, la monda ekonomio kreskis multe pli rapide ol la novaj eltrovoj de oro.
Kutime, oni trovas oron en formo de buletoj en iujriveretoj. Ekzemple tio okazis ofte en lausona ŝtato deKalifornio kaj enJukonio enKanado. Oni ankaŭ minas oron en orminejoj, kie oro estas enerco. Estas ankaŭ 64,8miligramoj da oro en unutuno damarakvo ($ 0,66 da oro en 2002).
Oro estas grava porelektroniko, ĉarelektro fluas tra oro tre libere kaj rapide:drato de oro estas pli bonakonduktaĵo ol drato dekupro, sed ankaŭ multe pli altekosta. Tial oro ja ekzistas en elektronikaĵoj, sed en malgrandaj kvantoj.
Oro estas la plejduktila el ĉiuj metaloj; ununuragramo povas esti batita enlamenon de 1kvadrata metro, aŭunco en 300 kvadratfutojn. Orfolio povas esti batita sufiĉe maldika ĝis igi ĝintravidebla. La elsendita lumo prezentiĝas verdete blua, ĉar oro fortereflektiĝas flave kaj ruĝe.[3] Tiaj duontravideblaj lamenoj ankaŭ forte reflektasinfraruĝan lumon, igante ilin utilaj kiel infraruĝaj (radivarmeco) ŝildoj en vidiloj de varmeltenaj procesoj, kaj en sunŝirmiloj porkosmovestoj.[4] Oro estas bonavarmokonduktilo kajelektrokonduktilo kaj respegulas forteinfraruĝan radiadon.
Krome, oro estas tre densa:kuba metro havasmason de 19,300 kg. Kompare, ladenseco deplumbo estas 11,340 kg/ m³, kaj tio de la plej densaelemento,osmio, estas 22,588 ± 15 kg/ m³.[5]
Oro troviĝas en multaj landoj de laTero, sed en tre malsamaj kvantoj. Altaj kvantoj povas konsistigi konsiderindan ekonomian faktoron. La apuda mapo montras la ĉefajn landojn, kie oro estas nature trovebla.
Laŭ taksoj ĝis 2011 estis minitaj 171.300tunoj da oro[6]; tio estas kubo ĉirkaŭ 20,7 metrojn longa. Oni supozas, ke ankoraŭ 51.000 tunoj estas mineblaj je la nuna prezo[7].
Ora kolringo de la kulturoMoĉe kiu priskribas felisedajn kapojn.Muzeo Larco. Lima, Peruo.
Pli detalaj informoj troveblas en artikoloJuvelarto.
Pro la moleco de pura (24k) oro, ĝi estas kutimealojita kunbazmetaloj por uzo en juvelarto, ŝanĝante ĝian malmolecon kajmuldeblecon,frostopunkton,koloron kaj aliajn trajtojn. Alojoj kun pli malalta karatrangigo, tipe 22k, 18k, 14k aŭ 10k, enhavas pli altajn procentojn dekupro, aŭ de aliaj bazmetaloj, aŭarĝento, aŭpaladio en la alojo. Kupro estas la plej ofte uzita bazmetalo, kiu donas pli ruĝetan koloron.[9]
Dekok-karata oro enhavanta 25% da kupro estas trovita enantikvaĵoj kaj rusa juvelarto kaj havas klaran, kvankam ne domine, kupronuancon, kreanterozkoloran oron. Dek kvar-karata oro-kupra alojo estas preskaŭ identa en koloro al kelkaj bronzalojoj, kaj ambaŭ povas esti uzataj por produkti policajn kaj aliajninsignojn. Blua oro povas esti farita per alojado kunfero kaj purpura oro povas esti farita per alojado kunaluminio, kvankam malofte farite krom en specialeca juvelarto. Blua oro estas pli fragila kaj tial pli malfacile plilaborebla dum farado de juvelarto.[9]
Dekkvar- kaj dekok-karataj oralojoj kunarĝento sole prezentiĝas verdflavaj kaj estas rilatitaj kiel verda oro. Blank-or-alojoj povas esti faritaj kunpaladio aŭnikelo. Blanka 18-karatoro enhavanta 17.3% da nikelo, 5.5% dazinko kaj 2.2% da kupro estas arĝente brilaj en aspekto. Nikelo estas toksa, aliflanke, kaj ĝia liberigo de nikela blankoro estas kontrolita per leĝaro en Eŭropo.[9]
Alternativaj blankaj or-alojoj estas haveblaj surbaze de paladio, arĝento kaj aliaj blankarĝentoj,[9] sed la paladi-alojoj estas pli multekostaj ol tiuj uzantaj nikelon. Alt-karataj blank-or-alojoj estas multe pli rezistemaj alkorodo ol estas ĉu pura arĝento aŭ sterling-arĝento. La japana metimetodoMokume-gane ekspluatas la kolorkontrastojn inter lamenigitaj koloraj oralojoj por produkti dekoraciajn lignoteksturajn efikojn.
Antaŭ 2014 la orjuvela industrioeskaladis malgraŭ malaltiĝo en orprezoj. Postulo de la unua jarkvarono de 2014 puŝis spezon al 23.7 miliardoj da usonaj dolaroj laŭ informo de la Monda Orkonsilio.
Modernaj or-etalonoj porinvestadaj aŭ kolektadaj celoj ne postulas bonajn mekanikajn eluziĝotrajtojn; ili estas de tipe bona oro de 24k, kvankam laUsona Oraglo kaj la britaorsuvereno daŭre estas stampitaj en 22k (0.92) metalo en historia tradicio, kaj lasudafrikaKrugerrando, unue eldonita en 1967, ankaŭ estas 22k (0.92).[12] La ekstra eldono de laKanada Acerfolio enhavas la plej altan puroron de iu oretalono, ĉe 99.999% aŭ 0.99999, dum la populara eldono de la Kanada Acerfolio havas purecon de 99.99%.
Pluraj aliaj 99.99% puraj oretalonoj estas haveblaj. En 2006, la UsonaStampejo komencis produkti la ormoneron de la usonaBizono kun pureco de 99.99%. La aŭstraliaj Orkanguruoj unue estis kreitaj en 1986 kiel la aŭstraliajnugget (or-grajno) sed ili ŝanĝis la reversdezajnon en 1989. Aliaj modernaj moneroj estas la aŭstriaVienaFilharmonio kaj la ĉina Or-Pando.
Diversaj poŝtelefonoj. Tipapoŝtelefono povas enhavi 50 mg de oro.Orero de 5 mm en diametro (fundo) povas esti vastigita tra martelado en ortavoleton de proksimume 0.5 kvadrataj metroj. Toi Ormuzeo,Japanio.
Nur 10% el la tutmonda konsumo de nova oro produktita iras al industrio,[13] sed klare la plej grava industria uzado por nova oro estas en la fabrikado de kontraŭkorodajkonektiloj enkomputiloj kaj aliaj elektraj aparatoj. Por ekzemplo, laŭ la Monda Orkonsilio, tipapoŝtelefono povas enhavi 50 mg de oro, valora ĉirkaŭ 50 dolarcentonoj. Sed ĉar oni produktas unu milon da milionoj da poŝtelefonoj ĉiujare, la ora valoro de 50 centonoj en ĉiu telefono faras 500 milionoj da usonaj dolaroj en oro el nur tiu aplikaĵo.[14]
Kvankam oro estas atakita per liberakloro, ĝia bona kondukteco kaj ĝenerala rezisto aloksigenado kajkorodo en aliaj medioj (inkluzive de rezisto al ne-klorumitajacidoj) kaŭzis ĝian ĝeneraligitan industrian uzon en la elektronika epoko kiel maldiktavola ŝirmilo en konektiloj, tiel certigante bonan konekton. Ekzemple, oro estas uzita en la konektiloj de la pli multekostaj elektronikajkabloj, kiel ekzemple poraŭdio,vidbendo kajUSB. La avantaĝo de uzado de oro super aliaj konektilaj metaloj kiel ekzemplestano en tiuj aplikoj estis diskutita; orkonektiloj ofte estas kritikitaj fare deaŭdvidaj ekspertoj kiel nenecesaj por la plej multaj konsumantoj kaj viditaj kiel simplesurmerkatiga ruzaĵo. Tamen, la uzado de oro en aliaj aplikoj en elektronikaj glitaj kontaktoj en tre humidaj aŭ korodaj atmosferoj, kaj en uzado por kontaktoj kun tre alta fiaskokosto (certaj komputiloj, komunika ekipaĵo,kosmoŝipoj,motoroj porreagaviadiloj) restas tre ofta.[15]
Krom glitaj elektraj kontaktiloj, oro ankaŭ estas uzita enelektraj kontaktiloj pro sia rezisto alkorodo,elektra rezistivo,duktileco kaj manko detokseco.[16] Ŝaltilkontaktoj estas ĝenerale submetitaj al pli intensa korodstreso ol glitaj elektraj kontaktiloj. Bonaj oraj fadenoj estas utiligitaj por ligiduonkonduktilojn al siaj pakaĵoj tra proceso konata kiel dratligado.
La koncentriĝo de liberajelektronoj en ormetalo estas 5.90 × 10²² cm −³. Oro estas tre kondukta alelektro, kaj estis uzita por elektra drataro en kelkaj alt-energiaj aplikoj (nur arĝento kaj kupro estas pli kondukta per volumeno, sed oro havas la avantaĝon de korodrezisto). Ekzemple, eloraj elektraj dratoj estis utiligitaj dum kelkaj el la atomeksperimentoj de laProjekto Manhattan, sed grandaj altaj nunaj arĝentfadenoj estis utiligitaj en la kalutrajizotopajapartigilmagnetoj en la projekto.
Spegulo por la estontaKosmoteleskopo James Webb kovrita per oro por reflekti infraruĝan lumon.La plej granda oringoto de la mondo havas mason de 250 kg. Toi Ormuzeo,Japanio.
Orlutaĵo estas uzita por interligado de la komponentoj de orjuvelarto per alt-temperatura batlutado aŭ batsoldado. Se la laboro devas esti de markostampada kvalito, orlutaĵo devas egali la karatpezon de la laboro, kaj alojformuloj estas produktitaj en la plej multaj industrinormaj karatpezoj al kolorkongruo de flava kaj blanka oroj. Orlutaĵo estas kutime farita en almenaŭ tri frostopunktaj intervaloj rilatitaj kiel Facila, Meza kaj Malmola. Per uzado de la malmola punktolutaĵo unue, sekvita de lutado kun laŭstadie pli malaltaj frostopunktoj,oraĵistoj povas kunigi kompleksajn erojn kun pluraj apartaj lutligiloj.
Oro povas esti transformita enfadenon kaj uzita enbrodaĵo.
Oro produktas profundan, intensan ruĝan koloron kiam utiligite kiel koloriga agento enrubenoravitro.
Enfotarto, orfarbajpulvoroj kutimas ŝanĝi la koloron dearĝentobromido de nigrablankaj presaĵoj rekte al brunaj aŭ bluaj nuancoj, aŭ por pliigi sian stabilecon. Uzita en sepi-kolorigitaj presaĵoj, orfarbaj pulvoroj produktas ruĝajn nuancojn.Kodak publikigis formulojn por pluraj specoj de orfarbaj pulvoroj, kiuj utiligas oron kiel lakloridon.[17]
Oro estas utiligita kiel la reflekta tavolo sur kelkaj lukskvalitajKDoj.
Aŭtoj povas uzi oron por varmecŝirmado.McLaren uzas ortavoleton en la motorsekcio de sia modelo F1.[18]
Oro povas esti produktita tiel maldika ke ĝi prezentiĝas travidebla. Ĝi estas uzita en kelkaj aviadilaj pilotejfenestroj por senglaciigado aŭ kontraŭ-glazuro pasanteelektron tra ĝi. La varmeco produktita fare de la rezisto de oro estas sufiĉe por eviti formadon deglacio.[19]
Metalaj kaj oraj komponaĵoj estis uzataj por medicinaj celoj historie kaj ankoraŭe. La ŝajnaparadokso de la faktaveneneco de la substanco sugestas la eblo de gravaj truoj en la kompreno de la agado de oro enfiziologio.[21]
Virino kun oraj dentoj elTaĝikio — kie ili estas konsiderataj simbolo de riĉo.
Oralojoj estas uzitaj en plifortigadentokuracado, precipe endentrestaŭrigoj, kiel ekzemplekronoj kaj permanentajpontoj. La iometa maleebleco de la oralojoj faciligas la kreadon de supramolara surfaco kun aliajdentoj kaj produktas rezultojn kiuj estas ĝenerale pli kontentigaj ol tiuj produktitaj per la kreado deporcelanaj kronoj. La uzado de orkronoj en pli protrudaj dentoj kiel ekzempleincizivoj estas preferita en kelkaj kulturoj kaj malinstigita en aliaj.
Koloidaj or-preparoj (suspendoj de nanaj or-partikloj) en akvo estas intense ruĝkoloraj, kaj povas esti faritaj kun malloze kontrolitaj partiklograndecoj supren al kelkaj dekoj denanometroj laŭlarĝe per redukto de orklorido kunjonoj decitrato aŭaskorbato. Koloida oro estas uzita en esploraplikoj enmedicino,biologio kajmateriala scienco. La tekniko deimuna or-etikedado ekspluatas la kapablon de la orpartikloj por absorbiproteinajnmolekulojn sur iliaj surfacoj. Koloidaj orpartikloj kovritaj per specifajantikorpoj povas esti utiligitaj kiel enketoj por la ĉeesto kaj pozicio deantigenoj sur la surfacoj deĉeloj.[28] En ultrafajnaj sekcioj dehistoj rigarditaj perelektrona mikroskopo, la imunaj or-etikedoj prezentiĝas kiel ekstreme densaj rondaj punktoj ĉe la pozicio de la antigeno.[29]
Oro, aŭ alojoj de oro kajpaladio, estas aplikitaj kiel kondukta ŝirmaĵo al biologiaj specimenoj kaj aliaj izolivaj materialoj kiel ekzempleplastoj kajvitro por esti rigarditaj enskanaelektrona mikroskopo. La ŝirmaĵo, kiu estas kutime uzita per ŝprucetado perargonaplasmo, havas trioblan rolon en tiu aplikaĵo. La tre alta elektra konduktivo de orodrenaselektran ŝargon al tero, kaj ĝia tre alta denseco disponigas ĉesantan potencon por elektronoj en laelektronradio, helpante limigi la profundon al kiu la elektronradio penetras la specimenon. Tio plibonigas difinon de la pozicio kajtopografion de la specimena surfaco kaj pliigas la spacanrezolucion de la bildo. Oro ankaŭ produktas altan produktadon de sekundaraj elektronoj kiam surradiite per elektronradio, kaj tiuj malaltenergiaj elektronoj estas la plej ofte uzita signalfonto utiligita en la skana elektrona mikroskopo.[30]
Oro povas esti uzita en manĝado kaj havas laE-numeron 175.[33]
Orfolio, enfloko aŭ polvo estas utiligitaj sur kaj en kelkaj frandaĵaj manĝaĵoj, precipedolĉaĵoj kajtrinkaĵoj kiel dekoraciaingredienco.[34] Orflokoj estis utiligitaj fare de lanobelaro enmezepoka Eŭropo kiel ornamado en manĝaĵoj kaj trinkaĵoj, en la formo defolio, flokoj aŭ polvo, aŭ por montri la mastro-riĉaĵon aŭ en la kredo ke io kiu estas valoraĵo kaj rara devas esti utila por onia sano.
Danziger Goldwasser (en germana: ora akvo de Danzig) aŭ simpleGoldwasser estas tradicia germana herbalikvoro[35] produktita en kio hodiaŭ estasGdańsk,Pollando, kajSchwabach,Germanio, kaj enhavas flokojn deorfolio. Ekzistas ankaŭ kelkaj multekostaj (US$ 1000)kokteloj kiuj enhavas flokojn de orfolio.[36] Tamen, ĉar metala oro estas inerta al ĉiu korpkemio, ĝi havas neniunguston, ĝi disponigas neniunnutradon, kaj ĝi lasas la korpon senŝanĝa.[37]
Egiptaj hieroglifoj tiom fruaj kiom el 2600 a.K. priskribas oron, kiu laŭ reĝo Tuŝrata deMitano estus "pli abunda olrubaĵo" en Egiptujo.[40]Egiptujo kaj aparteNubio havis la resursojn por igi ilin gravaj oro-produktantaj areoj por multo de la historio. La plej frue konata mapo estas konata kiel laTorina Papirusmapo kaj montras la planon de orminejo en Nubio kune kun indikoj de la lokageologio. La primitivaj labormetodoj estis priskribitaj fare de kajStrabo kajDiodoro Sicilia, kaj inkluzivisfajrmetadon. Grandaj minejoj troviĝis ankaŭ transRuĝa Maro en kio nun estasSaud-Arabio.
Enromiametalurgio, novaj metodoj por ekstraktado de oro je granda skalo estis evoluigitaj metantehidraŭlikajn minadmetodojn, precipe enHispania de 25 a.K. pluen kaj enDakio de 106 p.K. pluen. Unu el iliaj plej grandaj minoj estis enLas Medulas enLeono (Hispanio), kie sep longajakveduktoj ebligis ilin lavi la plej grandan parton de grandajaluviajdeponejoj. Ankaŭ la minoj enRoşia Montană enTranssilvanio estis tre grandaj, kaj ĝis tre lastatempe, daŭre minizitaj per surfacminaj metodoj. Ili ankaŭ ekspluatis pli malgrandajn orejojn enBritio, kiel ekzemple placerejoj kajdurrokejoj ĉeDolaucothi. La diversaj metodoj kiujn ili uzis estis bone priskribitaj fare dePlinio la Maljuna en liaenciklopedioNaturalis Historia verkita ĉirkaŭ la fino de la1-a jarcento p.K.
Dum lahaĝo de la regantoMansa Musa (de laImperio Malio de 1312 ĝis 1337) alMekao en 1324, li pasis traKairo en julio 1324, kaj estis laŭdire akompanita dekamelkaravano kiu inkludis milojn da homoj kaj preskaŭ cent kamelojn kiu kunportis tiom multe da oro ke ĝi deprimis la prezon en Egiptujo por pli ol unu jardeko.[42] Tiutempa araba historiisto rimarkis:
„ Oro estis ĉe alta prezo en Egiptujo ĝis ili venis en tiu jaro. Lamitqal ne iris sub 25dirhamojn kaj estis ĝenerale suprea, sed de tiu tempo ĝia valoro falis kaj ĝi malmultekostiĝis en prezo kaj restis malmultekosta ĝis nun. Lamitqal ne superas 22 dirhamojn aŭ malpli. Tio estis la stato de aferoj dum proksimume dek du jaroj ĝis tiu tago kiale de la granda kvanto de oro kiun ili alportis en Egiptujon kaj elspezis tie [...]. - Ĉihab Al-Umari,Regno Malio[43]”
La portugala transoceana ekspedicio komencis en 1415 kun la konkero deCeŭto, por kontroli la orkomercon trapasantan ladezerton. Kvankam la karavanaj komercvojoj tiam estis deturnitaj, la portugaloj daŭrigis ekspansii suden laŭ la marbordo kaj poste aĉetante oron rekte (aŭ malpli nerekte) de la afrikanoj en laGvinea Golfo.
La eŭropa esplorado de Ameriko estis instigita en granda parto per raportoj de la orornamaĵoj montritaj en granda abundego fare deindianoj, ĉefe enMezameriko,Peruo,Ekvadoro kajKolombio. Laaztekoj rigardis oron kiel laŭlitere la produkton de la dioj, vokante ĝin "diofeko" (teokuitlatl en lanaŭatla), kaj post kiamMoktezumo la 2-a estis mortigita, la plej granda parto de tiu oro estis ekspedita al Hispanio.[44] Tamen, por laindiĝenaj popoloj de ameriko oro estis konsiderita senutila kaj ili vidis multe pli grandan valoron en aliajmineraloj kiuj estis rekte rilatitaj al sia neceso, kiel ekzempleobsidiano,siliko, kajardezo.[45] Onidiroj de grandurboj plenigitaj je oro instigis legendojn deEldorado.
Oro ludis rolon enokcidenta kulturo, kiel kialo por deziro kaj dekorupto, kiel rakontite en lafabloj de infanoj kielRumpelstilzchen, kie la filino de la kamparano igasfojnon oro, kontraŭ prirezignado de sia infano kiam ŝi iĝis princino, kaj ŝtelado de la kokino kiu demetas orajn ovojn en Jack kaj la fabtigo.
Ĉirkaŭ 75% de la tuta oro iam produktitaj estis elfositaj ekde 1910.[46] Estis ĉirkaŭkalkulite ke la tuta oro iam rafinita formus ununuran kubon de 20 m (66 ft) sur ĉiu flanko (ekvivalenta al 8,000 m³).
Unu ĉefa celo de laalkemiistoj estas produkti oron el aliaj substancoj, kiel ekzempleplumbo - supozeble per la interagado kun mita substanco nomita laŝtono de la saĝuloj. Kvankam ili neniam sukcesis pri tiu provo, la alkemiistoj reklamis intereson en kio povas esti farita el substancoj, kaj tio bazigis fundamenton por lakemio de hodiaŭ. Ilia simbolo por oro estis lacirklo kun punkto en ĝia centro (☉), kio ankaŭ estis laastrologiasimbolo kaj la antikvaĉina karaktro por lasuno.
Orajtrezoroj estis disvastigitaj kiel trovitaj ĉe diversaj lokoj, posttragedioj kiel ekzemple la judaj templotrezoroj en laVatikano, sekve de la detruo de la templo en 70 p.K., oro konservita ene de laTitanic, lanaziorantrajnon - sekve de laDua Mondmilito.
LaKupolo de la Roko sur la Jerusalemamonto de la templo estas kovrita per maldikega ora lameno. LasikaOra templo, nome laHarmandir Sahib, estas konstruaĵo kovrita per oro. Simile lasmeralda budha temploWat Phra Kaew enTajlando havas ornamajn orajn statuomurojn kaj tegmentojn. La kronoj de kelkaj eŭropaj gereĝoj estis faritaj el oro, kaj oro estis uzita por lanupta krono ekde antikvo. Antikvatalmuda teksto de ĉirkaŭ 100 p.K. priskribas Rakel, la edzino de Rabi Akiba petanta "Jerusalemon de Oro" (krono). Greka tombokrono farita el oro estis trovita en tombo de ĉirkaŭ 370 a.K.
Orkoloro aŭOra koloro estas gamo dekoloroj inter flava kaj oranĝa, samkolora kiel oro kiam ĝi estas preskaŭ pura kaj proksima ankaŭ alsukceno, (nur uzata en kelkaj cirkonstancoj: pri ornamoj, haroj, poezie pricitronoj, ktp.).
Ekzistas antikva tradicio de acerba oro por testi sian aŭtentecon. Kvankam tio estas certe ne profesia maniero ekzameni oron, la mordotesto celis kontroli ĉu la monero estas oro (90%-oretalonoj estas sufiĉe fortaj) sed por vidi ĉu la monero estas oro oni plektis plumbon. Plumbomonero estus tre mola kaj tiel dentmarkoj rezultus. Falsaj oretalonoj estis ofta problemo antaŭ 1932 tiel pesi moneron kaj ankaŭ turniĝi iom post iom en tra "imitita detektilo" fendeto estis oftaj (igante plumbomoneron pli dika aldonante pezon tiel kiel turniĝas iom post iom en tra laŭmezura fendeto). La plej multaj establadoj (aparte usonokcidentajdrinkejoj) neniam akceptus ormoneron de alta valoro antaŭ pesado de tia objekto.
Ĝanakoĉo estas ormino en laDepartemento Kaĥamarkio de Nordaj Altaj Teroj, nome la plej malriĉa provinco dePeruo. Konsiderita la kvara plej granda ormino en la mondo, ĝi produktas 0.97 milionojn da uncojn de oro en 2014.
Marjorie Boulton, en sia mikspota libroFaktoj kaj fantazioj, dediĉas eseeton en ties 18an ĉapitro al komentoj pri oro; nome pri ties historio, utiloj, valoro, abundo, trovejoj ktp.[47]
↑Soos, Andy (6-a de Januaro 2011). "Gold Mining Boom Increasing Mercury Pollution Risk". Advanced Media Solutions, Inc. (Oilprice.com).[1] Alirita la 26-an de Marto 2011.
↑Soos, Andy (6-a de januaro 2011). "Gold Mining Boom Increasing Mercury Pollution Risk". Advanced Media Solutions, Inc. (Oilprice.com).[2] Alirita la 26-an de marto 2011.
↑Douglas G. Richards (January 2002). “Gold and its relationship to neurological/glandular conditions”,The International journal of neuroscience112 (1),p. 31–53.doi:10.1080/00207450212018.
↑Gopher, A. (August–October 1990). “Earliest Gold Artifacts in the Levant”,Current Anthropology31 (4),p. 436–443.doi:10.1086/203868.
↑La Niece, Susan (senior metallurgist in the British Museum Department of Conservation and Scientific Research). (15-a de Decembro 2009)Gold. Harvard University Press, p. 10.ISBN 0-674-03590-9.
