Lamajtila lingvo (मैथिलीMaithilī) estas parolata en labarataŝtatoBiharo kaj en la orientaTerai regiono deNepalo.
Ĝi estas de la familio dehindo-arjaj lingvoj, kiu estas parto de lahindo-irana branĉo de lahindeŭropa lingvaro. Lingvistoj konsideras la majtilanorienta hindo-arja lingvo, kaj tial malsama lingvo de la hindia lingvo, kiu estascentra hindo-arja. La majtila estas konsiderata kiel dialekto kaj de la hindia lingvo kaj de la bengala, kaj fakte estis klasifikita kiel patrina lingvo (en:"mother tongue") de la hindia en lacenso de Barato.[Tiel en la angla originalo!]
La majtila estis tradicie skribata en la majitila skribsistemo (ankaŭ nomataTirhuta aŭMithilakshar), kiu havas ioman similecon al labengala skribsistemo. Ĝi estis ankaŭ skribataen laKaithi skribsistemo, sed lanagario estas la skribsistemo plej kutime uzata hodiaŭ por la majtila. Oni nun klopodadas konservi la majtilan skribsistemon kaj evoluigi ĝin por uzo en ciferecaj medioj per tio kodi la skribsistemon en laUnikoda normo, por kiu propono[1] asigni lokon por la skribsistemo en la unikoda skemo "Roadmap" jam estas submetita de Anshuman Pandey kiel la unua paŝo.
En 2003 la majtila gajnis la statuson sendependa lingvo en Barato. Movado por doni al la lingvo oficialan statuson per inkludo en laOka tabelo de laBarata Konstitucio tiel ke ĝi povas esti uzata en klerigadaj, registaraj, kaj aliaj oficialaj ĉirkaŭtekstoj, rezultigis, ke la majtila ricevis oficialan statuson en2003.
La nomomajtila estas derivita de la nomoMithila, antikva sendependa regno, kiun regis reĝoJanaka estis la registo (Vidu artikolonRamajano).Majtila estas ankaŭ unu el la nomoj de Sita, la edzino de reĝo Rama kaj filino de reĝoJanaka.
La majtila estas aparta lingvo, havanta grandan majtile parolantan komunumon (4.5 "krore", aŭ 45 miliono da homoj) kun riĉa literaturo. La plej fama literatura figuro en la majtila estas la poetoVidyapati. Li estas kreditita pri altigado de la graveco de 'popola lingvo', tio estas la majtila, en la oficiala laboro de la ŝtato per tio influi lamaharaĵon deDarbhanga per la kvalito de sia poezio. La ŝtata oficiala lingvo tiam estisSanskrito, kio distancigis la komunan popolon disde la ŝtato kaj ties funkcioj.
Estas fakto, ke erudiciuloj en la majtila uzis Sanskriton por sia literatura laboro, kaj la majtila estis la lingvo de la vulgara popola (Abahatta). La plej frua verkado en la majtila ŝajnas estiVarn Ratnakar far Jyotirishwar Thakur datita je ĉirkaŭ1224 p.K.
La mezepoka aĝo de la majtila ŝajnas esti dum la dinastioKarnat kiam la nomoj de jenaj erudiciuloj elstariĝis: Gangesh, Padmanabh, Chandeshwar, Vireshwar, Vidyapati, Vachaspati, Pakshadhar, Ayachi, Udayan, Shankar kaj tiel plu.
Vidyapati laŭdire vivis en la periodo1350 al1450. Vidyapati, kvankam sanskrita erudiciulo, verkis sennombrajn poemojn (kantojn) rilatajn alBhakti kajŜringar en la majtila. Kvankam egale akceptitaj en Bengalio kaj Majtila, lia kantoj estas la animo de la majtila kaj nenia festo estas kompleta sen liaj kantoj. Ne estos troigo diri, ke liaj kantoj travivadis en la gorĝoj de majtilaj virinoj. Strofoj de Vidhyapati estas donitaj religian gravecon en la kulturo de Maitilo.
Teatraj skribaĵoj en mezepoka epoko estas ne malpli gravaj. La jenaj meritas mencion: Umapati: (Parijat Haran), Jyotireeshwar: (Dhurt Samagam), Vidyapati: (Goraksha Vijay, Mani Manjari), Ramapati: (Rukmini Haran), Lal: (Gauri Swayambar), Manbodh: (Kriŝno Janma)
La majtila estas preferata de multaj aŭtoroj por skribi humuron kaj satiron. Skribistoj kiel d-ro Hari Mohan Jha prenis paŝojn por rezultigi fundamentajn ŝanĝojn en la jarcentojn malnova majtila kulturo. Liaj verkoj kiaKhatar Kaka Ke Tarang dekoras modernan majtilan literaturon.
La majtila nun estas listita en 8-a tabelo de la barata konstitucio kaj tial nun ĝi estas unu el la 22 naciaj lingvoj de Barato. La majtila estas akceptita de la akademio Sahitya kaj ekde ĝia inkludo gajnis premiojn preskaŭ ĉiujare. Nombro da akademiaj premioj estas gajnitaj pro tradukoj de aliaj lingvoj.
La moderna majtila gajnis prestiĝon post kiam sinjoroGeorgo Abraham Grierson, irlanda lingvisto kaj civila lakeo, senlace esploris la majtilan folkloron kaj skribis ĝian gramatikon.
- Parmeshwar Jha
- Sitaram Jha
- Kabishekhar Badrinath Jha
- Murali Jha
- Surendranath Jha Suman
- Kashikant Mishra Madhup
- Chandranath Mishra Amar
- Kanchinath Jha Kiran
- Prof. Hari Mohan Jha
- Ishnath Jha
- Brajkishore Verma "Manipadma"
- D-roBinod Bihari Verma
- Acharya Surendra Jha 'Suman'
- Baidyanath Mishra Yatri (Nagarĝunao)
- Sudhanshu Shekhar Choudhary
- Upendra Nath Jha Vyas
- Prof. Radhao Kant Jha
- Mahamahopadhyay Umesh Mishra
- D-ro JayKant Mishra
- Prof. Kriŝno Kant Mishra
- Kumar Ganganand Singh
- Dr Chandra Nath Jha(Mangarauni)
- Sri Gaya Nand Jha kaviji (Antour, Benipur)
- Sri Hemant Kumar Jha (Antour, Benipur)
- D-ro Ramanath Jha
- Prof. Tantra Nath Jha
- Acharya Ramlochan Saran
- D-ro Laxman Jha D-ro Subhadra Jha
- Achutanand Dutt
- Bhola Lal Das
- Baidyanath Jha
- Yoganand Jha
- Narendra Das
- Rajeshwar Jha
- Arsi Prasad Singh
- Prof. Buddhidhari Singh Ramakar
- Malfrua Damodar Lal Das
- Sri Brahmadeo Lal Das
- Sri Ratnesh Kumar Jha Kolkatiya
- Prof. UMA Nath Jha kaj multaj pli.
- Viro Mohan Jha
- Profesoro Vijay Kumar Jha (Mohandas Karamchand Gandhi Antarrashtriya Hindia lingvo Vishwavidyalaya, Wardha)
- Babuaji Jha Ajnat
- Shri Murali Madhusudan Thakur
- Shri Vibhuti Anand Jha
- Shri Ratnesh Kumar Jha.
