Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltu al enhavo
Vikipedio
Serĉi

Liono

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita elLyon)
Koordinatoj:45° 45′ 35″ N04° 50′ 32″ O / 45.75972 °N, 4.84222 °O /45.75972; 4.84222(mapo)
Liono
france Lyon,arpitane:Liyon
komunumo
Fotomontaĵo
Liono vidata de la bordoj deRodano
Blazono
komunumo en Francio • komunumo de Francio kun specifa stato • urbego • universitata urbo
 
Ĝemelurboj
JeriĥoLeipzigLodzoVarnaBirminghamMilanoFrankfurto ĉe MajnoSankta LuisoKantonoBe'er ŜebaMinskoJokohamoCraiovaSankt-PeterburgoManiloErevanoBejrutoKuritiboHalepoMikolajivoPécsKutaiso • Gotenburga komunumo • SamarkandoKošiceVagaduguoKievoHo-Ĉi-Min-urboBălțiSetifvd
Oficiala nomo: Lyon
ŜtatoFrancio Francio
RegionoAŭvernjo-Rodano-Alpoj
MetropoloMetropolo Liono
ArondismentoLiono
arondismentoj
Konstruaĵoj
4
 - Baziliko Sankta-Marteno de Ainay
 - Baziliko Dipatrino de Fourvière
 - Katedralo Sankta-Johano
 - Preĝejo Sankta-Nizier
RiverojSaono,Rodano
SituoLiono
 - koordinatoj45° 45′ 35″ N04° 50′ 32″ O / 45.75972 °N, 4.84222 °O /45.75972; 4.84222(mapo)
Plej alta punkto
 - alteco305 m s. m.
Plej malalta punkto
 - alteco162 m s. m.
Areo47,87 km² (4 787 ha)
Loĝantaro517 092 (2022)
Denseco10 802,01 loĝ./km²
UrbestroS-ro Gregory Doucet
(2020-2026)
HorzonoMET (UTC+1)
 - somera tempoMET (UTC+2)
Poŝtkodo69001 ĝis 69009
INSEE69123
Loko de Monda heredaĵo de UNESCO
NomoHistoria loko de Liono
Jaro1998 (#22)
Numero872
RegionoEŭropo
Kriteriojiii, iv,
Liono (Francio)
Liono (Francio)
DEC
Situo de Lyon kadre de Francio
Arondismentoj de Liono
Arondismentoj de Liono
Arondismentoj de Liono
Vikimedia Komunejo: Lyon
Retpaĝo: www.lyon.fr
Map
vdr
Monda heredaĵo de UNESKO

Liono (france Lyon [ljɔ̃],arpitaneLiyon [lijɔ̃]) estas la tria plej grandaurbo de Francio. Ĝi estas laĉefurbo de ladepartementoRhône, de lametropolo Liono kaj de laregionoAŭvernjo-Rodano-Alpoj. Liono situas je la kunfluejo deRodano (fr:Rhône, arp:Rôno, occ:Rose) kajSaono (fr:Saône, arp:Sona). 496 343 loĝantoj en2012.

Historio

[redakti |redakti fonton]

Liono (tiam latine:Lugdunum) estis fondita de laromia generaloLucius Munatius Plancus je ĉirkaŭ-43. Dum la romia periodo, Liono estis lagaŭlia ĉefurbo.

LaUnua koncilio de Liono (latine:Concilium Lugdunense Primum) estis kunvokita de papoInocento la 4-a la 24-an de junio 1245 kaj malfermiĝis kvin tagojn poste en Liono. La nombro de partoprenantoj estis verŝajne iom pli malgranda ol Inocento atendis (ĉirkaŭ 150 episkopoj). Ĝia fino estis en la 17-a de julio.

Ĝi konservas du romiajn teatrojn, amfiteatron, preĝejojn el diversaj epokoj, urbodomon el la17-a jarcento, mezepokan hospitalon, kaj vastan kvartalon de domoj el la15-a17-a jarcentoj, bone konservita kaj revalorigita, nomatamalnova Liono (Vieux Lyon). Ĝi estas la ĉefa turisma allogejo en la urbo.La urbo Liono estasMonda Kulturheredaĵo de UNESKO.

En1536Francisko la 1-a aprobis instaladon desilkejoj.En1876 estis en Liono pli ol 105 000teksiloj.

LaFranca Revolucio de 1789 alportis subitan halton al la industria evoluo de la grandurbo, kvankamNapoleono ordonis la rekomencon de la industriigo. Fakte, La urbo iĝis grava industria urbo en la 19-a jarcento. En 1831 kaj 1834, la silklaboristoj de Lyon enscenigis du gravajn ribelojn por pli bonajlaborkondiĉoj kaj salajro. En 1870 kaj 1871, laLiona Komunumo estis mallongdaŭra revolucia movado, de respublikanoj kaj aktivuloj de pluraj komponentoj de la ekstremmaldekstro kiuj kaptis potencon en Liono, organizis balotoj kaj establis aŭtonomian potencon.

Fine de tiu jarcento la evoluo de la grandurbo estis akcelita kiam multaj publikaj konstruaĵoj estis konstruitaj.

En1895 lafratoj Lumière kreis aparaton nomita la "Cinématographe", kiu funkciis ambaŭ kiel kamerao kaj projekciilo en ilia fabriko deMonplaisir.

La29-an de oktobro 2020 en la urbo okaziskelkaj islamistaj atakoj.

Vidindaĵoj

[redakti |redakti fonton]

En Esperanto

[redakti |redakti fonton]

Internacia Foiro de Lyon, 7.—20. marto 1927, eldonis ilustritan prospekton en Esperanto.

Servoj

[redakti |redakti fonton]
  • Stacidomoj

Stacidomoj deLiono

Lokaj famuloj

[redakti |redakti fonton]

En Liono naskiĝis:

Esperanto en Liono

[redakti |redakti fonton]

La urbestro Herriot, en frua20-a jarcento, emis al Esperanto, kiam en la urbo estis radiostacio kun konstantaj esperantaj disaŭdigoj per laboro deE. Borel. En1904 estis fondita „Amikaro Esperantista de Lyon“. Tie okazis la7-a kongreso deSAT en 12–16-a de aŭgusto1927, kun ĉirkaŭ 200 partoprenantoj el 15 landoj.

Nuntempe troviĝas la multlingva kafejoKoToPo, estrita de esperantisto, en Liono kaj ekzistas loka klubo : Espéranto-Lyon.

Okaze de laeŭropaj balotoj,Eŭropo - Demokratio - Esperanto ricevis 11 voĉojn (0,01% de voĉoj) en 2004, 111 voĉojn (0,09% de voĉoj) en 2009 kaj 185 voĉojn (0,15% de voĉoj) en 2014.

Lionaj Esperantistoj

[redakti |redakti fonton]

Urboj kaj urbetoj apud Liono

[redakti |redakti fonton]

Kvartaloj de Liono

[redakti |redakti fonton]

Liono estas dividita je naŭarondismentoj, kreitaj ekde1852. La arondismentoj estas identifitaj laŭ iliaj nomoj.

Edukado

[redakti |redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti |redakti fonton]
Panorama vido de la urbocentro je decembro 2005 prenita el balkono de la blanka preĝejo
Panorama vido de la urbocentro je decembro 2005 prenita el balkono de la blanka preĝejo

Eksteraj ligiloj

[redakti |redakti fonton]
v  d  r
Liono
Historio
Geografio
Homoj
Esperanto
v  d  r
Metropolo Liono
Francio,Eŭropo

Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Liono&oldid=8910536"
Kategorioj:
Kaŝitaj kategorioj:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp