Kolegio Dartmouth (angle Dartmouth College) estasprivataesploruniversitato enHanovro enNov-Hampŝiro, kaj unu el la naŭkoloniaj kolegioj (angleColonial colleges) establitaj enUsono antaŭ laMilito de Sendependeco[1].
La kolegio estis fondita en1769 fare de Eleazar Wheelock. Nuntempe, aldone al bakalaŭraj studoj, Dartmouth havas gimnaziojn enkomercadministracio,medicino kajinĝenieristiko, same kiel 18 bakalaŭrajn programojn en la sciencoj kaj artoj. Fakte, Dartmouth estas universitato en si mem kaj nekolegio (la titolo "kolegio" estas uzata en Usono por priskribi bakalaŭrajn lernejojn, aŭ lernejojn kiuj estas parto de universitato). La titolo Kolegio (angle College) estis retenita en la nomo de la universitato por esprimi la centrecon de la bakalaŭra lernejo de la universitato, same kiel la gravecon atribuitan al la decido (1819) de laUsona Supera Tribunalo enDartmouth College v. Woodward en la jura kazo de la universitato. En tiu tempo, laparlamento de Nov-Hampŝiro kaj laguberniestro de Nov-Hampŝiro provis iĝi Dartmouthpublika universitato (kaj eĉ establis institucion nomitan "Dartmouth University" kiu laŭsupoze anstataŭigis la kolegion). Ili ŝanĝis la konstitucion de la universitato, pliigis la nombron daestraranoj kaj aldonis eksterulojn de inter siaj membroj en la senato deNov-Hampŝiro. La kolegia administracio kontraŭstaris kajDaniel Webster, diplomiĝinto de la universitato kiu estis je la komenco de sia jura kaj politika kariero, brile reprezentis la kolegion, kaj la tribunalo juĝis en lia favoro kaj nuligis la provon de transpreno.
En 1972, dum la prezidanteco de la hungara matematikistoJános Kemény, la kolegio ekakceptas studentinojn por regulaj studoj (ĝis tiam nur viroj estis akceptitaj)[2].
- Geisel lernejo de Medicino (1797)
- Thayer lernejo de Inĝenieristiko (1867)
- Tucker lernejo de Komercadministracio (1900)
- Guarini lernejo por diplomiĝintoj kaj Altnivelaj Studoj (2016)
- Robert Frost - usonapoeto.
- Dr. Seuss (Theodor Seuss Geisel) - usonaverkisto kaj ilustristo.
- Timothy Geithner - usonafiska sekretario de 2009 ĝis 2013.
- Nelson Rockefeller - 41-avicprezidanto de Usono.
- Kirsten Gillibrand - usona politikisto,novjorkiasenatano ekde 2009.
- Sarah Wayne Callies, Mindy Kling, Connie Britton - usonaj aktorinoj.
- Shonda Rhimes - usonascenaristo kaj televida produktanto.
- Daniel Webster, usona politikisto, senatano kaj dufoja usona ministro por eksteraj aferoj
- Amos T. Akerman, usona politikisto,ŝtatakuzanto
- Alex Azar, usona politikisto, sanministro
- James Forrestal, usona politikisto, Sekretario de Defendo
- Robert Reich, usona politikisto, Ministro de Laboro
- Timothy F. Geithner, usona politikisto
- András Gerevich, hungara poeto
- Owen Chamberlain, 1959 Nobel-premiito pri fiziko
- K. Barry Sharpless, 2001 Nobel-premiito pri Kemio
- George Davis Snell, 1980 Nobel-premiito pri Fiziologio aŭ Medicino
- Henry Paulson, usona fiska sekretario kaj ĉefoficisto deGoldman Sachs
- Louis V. Gerstner, Jr., ĉefoficisto de IBM, (1993-2002)
- Jeffrey R. Immelt, ĉefoficisto de General Electric, (2001–)
- John Donahoe, ĉefoficisto de eBay, (2008–)
- Paavo Lipponen, ĉefministro de Finnlando, (tamen ne diplomiĝis)
- Meryl Streep, aktorino (kiel interŝanĝa studento)
- Michael Corleone, fikcia figuro de la filmoThe Godfather
- Behrens, Richard K., "From the Connecticut Valley to the West Coast: The Role of Dartmouth College in the Building of the Nation,"Historical New Hampshire, 63 (Spring 2009), 45–68.
- Chase, Frederick. (1913)A History of Dartmouth College and the Town of Hanover, New Hampshire, Volume 2,1‑a eldono, Concord, N.H.: J. Wilson, The Rumford Press.OCLC11267716.
(Read and download public domain copy via Google BooksArkivigite je 2020-12-03 per la retarkivoWayback Machine.)
- ↑ CIC Historic Campus Architecture Project. The Council of Independent Colleges. Arkivita ella originalo je June 25, 2008. Alirita August 23, 2008 .Arkivigite je 2008-06-25 per la retarkivoWayback Machine
- ↑ The World's Most Enduring Institutions. Booz Allen Hamilton (December 16, 2004). Arkivita ella originalo je February 7, 2017. Alirita August 23, 2008 .Arkivigite je 2017-02-07 per la retarkivoWayback Machine; "Dartmouth College ŝanĝiĝis de ŝanceliĝanta, finance malforta institucio de proksimume 300 studentoj dum la venontaj 20 jaroj al rekrutado de pli ol 2,000, fortika fonduso, kaj nacia reputacio kiel la plej prestiĝa bakalaŭra kolegio en Usono."
- ↑ Dartmouth College: At a Glance. U.S. News & World Report. Arkivita ella originalo je September 18, 2007. Alirita September 19, 2007 .
