Katekolo | ||
![]() | ||
Plata kemia strukturo de la Katekolo | ||
![]() | ||
Tridimensia strukturo de la Katekolo | ||
Alternativa(j) nomo(j) | ||
| ||
Kemia formulo | ||
CAS-numero-kodo | 120-80-9 | |
ChemSpider kodo | 283 | |
PubChem-kodo | 289 | |
Fizikaj proprecoj | ||
Aspekto | blankaj ĝis brunaj velurecaj kristaloj kun iom dafenolodoro | |
Molmaso | 110.1 g·mol-1 | |
Denseco | 1.344 g cm−3 | |
Mortiga dozo (LD50) | 300 mg/kg (buŝe) | |
Fandpunkto | 105°C (221℉; 378 K) | |
Bolpunkto | 245.5°C (473.9℉; 518.6 K) (sublimiĝas) | |
Refrakta indico | 1,604 | |
Ekflama temperaturo | 127°C (261℉; 400 K) | |
pKa | 9.48 | |
Solvebleco |
| |
Sekurecaj Indikoj | ||
Risko | R21/22R36/38 | |
Sekureco | (S2)S22S26S37 | |
Pridanĝeraj indikoj | ||
Danĝero | ||
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1] | ||
GHS Damaĝo-piktogramo |
| |
GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | |
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H301,H311,H315,H319,H401 | |
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P280,P301,P305,P310,P338,P351 | |
(25°C kaj 100 kPa) |
Katekolo estas organika komponaĵo ekzistanta sub la formo de tri izomeroj (orto-, meta- kaj para-katekolo) kie la hidroksiloj sidas respektive en la karbonaj pozicioj 1,2 aŭ 1,3 aŭ 1,4. Tiu senkolora kombinaĵo nature okazas en etaj kvantoj. Ĝi unue estis malkovrita per detruiga distilado de la planta ekstraktaĵokatekino. Nuntempe en la mondo 20 milionoj da kilogramoj estas sinteze produktitaj ĉiujare kiel komerca organika kemiaĵo, ĉefe kiel antaŭaĵo de pesticidoj, gustigiloj kaj aromaj substancoj.
Katekolo estis unue izolita en 1839 de Edgar Hugo Emil Reinsch (1809-1884) per distilado de solida tanino estigita en la preparado de lakatekino, kiu estas restaĵo de lakateĉuo, siavice produktita el la suko de bolanta kaj koncentrita suko deSenegalia catechu.
Kiam hejtata la katekino super ĝia malkomponiĝa punkto, ia substanco kiu Reinsch unue nomis Brenz-Katechusäure (kiu signifas bruligita acida kateĉuo), sublimiĝis kiel blankaefloresko. Ĉi-tio estas produkto de termika malkomponiĝo de laflavanoloj en katekino. En 1841, kajHeinrich Wackenroder (1798-1854) kaj Constantin Zwenger (1814-1885) sendepende remalkovris la katekolon.
Ĉe raportado de iliaj malkovroj, la "Filozofia Revuo" kojnis la vorton "pirokatekino". Ĉirkaŭ 1852, Otto Linné Erdmann (1804-1869) erare konstatis ke la katekolo estisbenzeno kun duoksigenatomoj ligitaj al ĝi. En 1867,August Kekulé asertis ke katekolo estisdiolo debenzeno, tiam, ĉirkaŭ 1868, katekolo estis listigita kiel "pirokatekolo".