Plej frutempaj homaj loĝantoj de tiu teritorio estis interalie laSao-civilizacio ĉirkaŭ lalago Ĉado kaj laBakaoj, kiuj estis ĉasantoj-plukantoj en la sudorientaj pluvarbaroj. Esploristoj elPortugalio atingis la lokan marbordon en la15-a jarcento kaj nomis la regiononRio dos Camarões ("Rivero de salikokoj") : de tiu origina esprimo devenas la nomo de Kameruno. Militistoj de lafulba etno[2] fondis laAdamavan Emirlandon en la nordo en la19-a jarcento, kaj variaj etnaj grupoj de la okcidenta kaj nordokcidenta regionoj establis potencajn sinjorlandojn kajfon-landojn. Kameruno fariĝisgermana kolonio en1884.
Post laUnua Mondmilito, la teritorio estis dividita interFrancio kajBritio kadre demandato de la Ligo de Nacioj. LaUnuiĝo de la Popoloj de Kameruno, aperinta politika partio, subtenis sendependecon de la lando sed estis malpermesita de Francio en la1950-aj jaroj. En1960, la parto de la lando administrita de Francio sendependiĝis kiel la Respubliko de Kameruno, estrita de prezidantoAhmadou Ahidjo. La suda, brita parto fine unuiĝis kun la respubliko en1961 : tiel naskiĝis la Federacia Respubliko de Kameruno. La lando sekve estis renomigita Unuiĝinta Respubliko de Kameruno en1972, kaj pli simple Respubliko de Kameruno en1984.
Kompare kun aliaj afrikaj landoj, Kameruno ĝuas relative altan nivelon de politika kaj socia stabilecoj. Tio ebligis la disvolviĝon deagrikulturo, ŝoseoj, fervojoj, kaj de gravaj industrioj depetrolo kajligno. Granda nombro da kamerunanoj tamen daŭre spertas la malriĉegajn vivkondiĉojn de memsubtenantaj farmistoj. Ŝtatpotenco estas entute konservata depost1982 de despota prezidantoPaul Biya kaj tiesDemokrata Kunveno de la Kameruna Popolo. La anglalingvaj regionoj ŝajne pli kaj pli malproksimiĝas el la registaro : lokaj politikistoj petis pli gravan aŭtonomion aŭ eĉsecesion de la eksaj brite administritaj teritorioj.
LaFranca Kameruno iĝis sendependa lando en januaro 1960, kaj oni programis la sendependecon deNiĝerio por posta momento samjare, kio starigis la demandon pri la brita teritorio. Post ia disputo oni interkonsentis la okazigon dereferendumo kiu finfine okazis la 11an de februaro 1961. La norda regiono ĉefe islama preferis la unuigon al Niĝerio, kaj la suda regiono voĉdonis unuigon al Kameruno. Norda Kameruno iĝis regiono deNiĝerio la 31an de majo 1961, dum Suda Kameruno iĝis parto de la Respubliko Kameruno la 1an de oktobro. Dume, la regiono estis administraciita kiel franca kolonio.
LaBrita Kameruno aŭ Okcidenta Kameruno estis teritoria britamandato en Okcidenta Afriko, aktuale parto kaj de Niĝerio kaj de Kameruno.
Kameruno' estas respubliko, kie la prezidanto havas vastan politikan povon. Li metas siajn apogantojn al gravaj oficioj. Oni asertas, ke la sistemo estas demokratia, sed praktike la prezidanto havas la ĉiun politikan forton. La prezidanto povas puni siajn kritikantojn. Parlamento de Kameruno ne havas vere grandan politikan povon. Ĝi havas 100 membrojn. La prezidanto estas elektata la ĉiusepa jaroj. La prezidanto elektas la ĉefministron kaj la ĉiujn ŝtatajn oficistojn.
En la lando estas parolataj pli ol 260 lingvoj, sed oni instruas en lernejoj nur 40 el ili. La oficialaj lingvoj estas lafranca kaj laangla, parolataj respektive de 80% kaj 20% de la loĝantaro. La angleparolantoj, loĝantaj precipe en la nordokcidenta landoparto, ribelis en 2017, postulante secesion kaj kreon de aparta angleparolanta ŝtato. En tiu konflikto jam pereis ĉirkaŭ 3 000 homoj. Enfebruaro 2020 la registarolanĉis programon, kiu celas savi endanĝerigitajn lingvojn. Interalie oni planas doni al unu el ili oficialan statuson, egalan al la angla kaj la franca.
Camfranglais (elp. kamfrangl, kofrovorto de la franclingvaj adjektivojcamerounais,français kajanglais) estas lingvaĵo parolata en Kameruno, konsistanta el miksaĵo de variaĵoj de la kameruna franca, angla kaj piĝina angla (kreola) lingvoj, krom vortfaradaj kontribuaĵoj el diversaj indiĝenaj lingvoj de Kameruno.
En Kameruno loĝas multaj etnoj kaj tipoj de civilizacioj. Norde estas hegemoniaIslamo, sude estasĝangala pejzaĝo kaj proksime vivaspigmeoj (ĉ. 50,000), kiuj vivas multe pli proksimaj al natura vivo. Inter naciaj tradicioj aŭ kutimoj estaspiedpilko,lukto kaj kurkonkurenco de 3 km al la pinto de laMonto Kameruno. Estas tradicio manĝi viandon de simioj, eĉ grandaj simioj, kiu malhelpas eĉ ekzistadon de gravaj specioj.
↑Laŭ PIV, Kameruno estas monto en Ekvatora Afriko; Kamerunio estas kaj regiono en Afriko kaj nomo de regno, okupanta la orientan parton de tiu regiono. Reta Vortaro (ReVo), siavice, akceptas Kamerunon kaj Kamerunion kiel nomon de la lando. "La Tero", Enciklopedieto de Monato (Flandra Esperanto-Ligo, eldonjaro: 2013) registras nur la formon "Kameruno".
↑En lafula lingvo:Fulɓe; en la franca : Peul or Peuhl.
.svg)
