Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltu al enhavo
Vikipedio
Serĉi

Jordano

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Jordano
rivero • lima rivero • sacred river
Bazaj informoj
Longeco252 km
Akvokolekta areo18 000 km²
Fluo
FontoGolanaj Altaĵoj
- Alteco supermarnivelo400 m
EnfluejoMorta Maro
- Alteco−396 m
Geografio
LandojJordanio,Palestino,Libano,Israelo,Sirio
AlfluantojJarmuk,Zarqa River,Wadi al-Far'a,Wadi Qelt,Dan River,Harod stream,Banyas,Hasbani,Wādī Shūbāsh,Nahal Dishon,Wadi el Maleh,Q12039649,Naẖal Avuqa,Hagal Stream,Naẖal Doshen,Naẖal Menẖemya,Q12040000,Q12040203,Yavneel stream,Nahal Tavor,Fatzael Stream,Naẖal Yissakhar,Q3334483,Nachal Orvim,Q6571692,Q6580259,Q112634246,Q112634333,Q6794113,Q112634512,Gilbon River,Mahanayim Stream,Nahal Rosh Pina,Q112634743,Q112634752,Wadi Auja,Q117805470 kajQ49771960
Map
Rivero enMezoriento
vdr
Ĉe ponto BnotYaakov

LaJordano (arabe نهر الأردن, Al-Urdunn;hebree נהר הירדן,Nahar Ha Yarden, signifante "la malsupreniranta rivero") estas rivero en lamezoriento kun grava religia kaj biblia signifo.

Geografio

[redakti |redakti fonton]

La Jordano estas la plej malalta rivero de la mondo. Ĝi fontas en la regiono de laHermon-montaro kaj fluas laŭ la palestina-jordana limo. Post tio ĝi fluas suden tra la Jordanvalo al la Morta Maro, "fina lago", kiu troviĝas en geologia malmonto. Survoje ĝi trafluas lalagon Kineret. La rekta vojo estus nur 170 km longa, sed pro grandaj kurboj ĝi estas pli longa, kaj la mezuroj varias laŭ la fontoj. Kelkfoje oni indikas pli ol 400 km. La altecdiferenco estas ĉirkaŭ 800 m. La enfluo en la Mortan Maron situas je -400 m.

La fontoriveroj de la Jordano estasHazbani elLibano,Dan el la nordaIsraelo kajBanyas el la nordajGolanaj Altaĵoj (Sirio). La plej grava kaj nura granda alfluo sude de la lago Kineret estasJarmuk je la limo inter la sudaGolano kajJordanio.

Norde de lalago Kineret, la Jordano estas la limo interIsraelo kaj la de Israelo okupatajGolanaj Altaĵoj, kiuj laŭinternacia juro apartenas alSirio. Sude de la lago, la rivero estas la limo interJordanio kajIsraelo, kaj interJordanio kaj la okcidenta Jordanlando, la palestinaCisjordanio (interBet Shean kaj laMorta Maro). Fine la Jordano enfluas sudoriente de Jericho en la Mortan Maron. La Jordanvalo estas tertremregiono.

Politika signifo

[redakti |redakti fonton]

Pro sia landlima situacio, la Jordano ludas gravan politikan rolon en laMezoriento. La Jordano havas tutjare relative multe da akvo. PorIsraelo kajPalestino la rivero kaj la lago Kineret estas centra elemento de la trinkakvoprovizo, kaj ankaŭ la aliaj apudaj ŝtatoj (Libano,Sirio kajJordanio) postulas siaflanke konvenan parton de la akvo de la riversistemo.

En la rilato inter Israelo kaj Jordanio la rivero helpis atingi pacon. Gravega ero de la pacakordo de la 26-a de oktobro 1994 estis la kontrakta garantio, keJordanio rajtas ĉerpi grandajn kvantojn da akvo el la rivero. En la rilato inter Israelo kaj Sirio la Jordano kontribuas daŭrigi la krizon: la timo, keSirio retenos la akvon estas unu el la ĉefaj kialoj pro kiujIsraelo rifuzas cedi laGolanajn Altaĵojn.

Religia signifo

[redakti |redakti fonton]

Por la judoj la Jordano signifis la riveron kiun transiris la popolo Izraela kiam ili prenis la landonKanao post la migrado tra la dezerto sub la gvido deJosuo.

La Jordano havas grandan signifon porkristanoj. En la regiono ĉirkaŭJericho lokiĝas, laŭ lanova testamento, la ejo, kieJesuo estis baptita deJohano la Baptisto. Ankoraŭ hodiaŭ multajkristanoj baptitas en la Jordano, ĉefe ĉeJardenit, baptejo sude de lalago Kineret.

Vidu ankaŭ

[redakti |redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti |redakti fonton]
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Jordano&oldid=8901515"
Kategorioj:
Kaŝitaj kategorioj:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp