Scarlett Johansson • Taika Waititi • Rebel Wilson • Thomasin McKenzie • Sam Rockwell • Alfie Allen • Stephen Merchant • Roman Griffin Davis • Archie Yates • Brian Caspe • Luke Brandon Field • Stanislav Kallas • Iva Šindelková • Stephen Merchant • Curtis Matthew • Robert East • Adolf Hitler • Sam Haygarth • Jasmína Houf • Joe Weintraub • Victoria Lynn Carroll • Matthew Seifert • James McVan • Judith Georgi
Honorigoj
Akademia Premio por la Plej Bona Neoriginala Scenaro • National Board of Review: Top Ten Films
Jojo Rabbit (eo:Jojo kuniklo) estas usonasatiradramo de Taika Waititi. En la filmadapto de la romanoCaging Skies de Christine Leunens, 10-jaraĝa entuziasmaHitler-knabo malkovras, ke lia patrino kaŝasjudinon en la domo kaj interkonsiliĝas kun sia imagema amiko Adolf Hitler. La filmo gajnis la Premion de la publiko ĉe la Toronta Filmfestivalo en 2019. Kiel parto de la Oskar-premioj en 2020,Jojo Rabbit ricevis entute ses nomumojn.
La soleca knabo Jojo Betzler apartenas al laHitlera Junularo. Lia mondrigardo renversiĝas kiam li malkovras, ke lia senedza patrino Rosie helpas kaŝi judan knabinon. Malgraŭ la konsiloj de sia imagita amikoAdolf Hitler, la fiera Jojo venas en konflikto kun si mem kaj komencas dubi pri sia blinda kredo en lagermana naciismo.
La filmo estas bazita sur la romanoCaging Skies de la nov-Zelanda-belga verkistino Christine Leunens el 2004[1][2]. Ĉi tio okazas en la viena distriktoOttakring en la tempo dela aneksado deAŭstrio al laNazia Germanio. Juna Johano Betzler, entuziasma membro de laHitlera Junularo, estas ŝokita kiam li malkovras, ke liaj gepatroj kaŝas junan judinon nomatan Elsa malantaŭ falsa muro en ŝia domo. Komence li ne scias kiel trakti la situacion, sed lia komenca malamo al Elsa ŝanĝiĝas al interesiĝo, amo kaj obsedo. Post la malapero de siaj gepatroj, Johano ekkomprenas, ke li estas la sola, kiu scias pri la ekzisto de Elsa en la domo, kaj tiel li estas la sola persono, kiu respondecas pri ŝia postvivado. Li timas, ke pro la fino de la milito ankaŭ povus finiĝi lia rilato al Elsa. Surbaze de la romano, Desiree Gezentsvey verkis teatraĵon kun la sama nomo en 2017[3].
Waititi ankaŭ enkorpigas imagan version deAdolf Hitler en la filmo[4]. Pli frua priskribo de la gravulo enThe Wrap sugestas, ke ĝi ne estas destinita kiel libla versio de Hitler, sed kiel provo de la knabo imagi idealisman patron. La knabo bombardita per nazia propagando imagis rolulon, kiu estis kombinaĵo de patro kaj Hitlero[5].
La germana filmo kaj amaskomunikilaro taksis la filmon kun la taksoprecipe valora. La deklaro de la ĵurio diras, ke eŭropa direktoro ne estus miksinta ĉi tiujn elementojn tiel imagive kaj senzorge kiel Waititi. Per sia kompreno pri la Tria Reich per lapopola kulturo li alportas tre amuzan temon kiam elektas sian muzikon: "En la komenco, Taika Waititi surscenigas sian filmon kun multe daanarkiisma humuro kaj desegnas siajn rolulojn kiel absurdajn karikaturojn. Sed poste lia tono fariĝas pli serioza kaj iuj el la roluloj, kiel la ununura patrino de la ĉefrolulo, ricevas surprizan profundon, tiel ke ilia sorto tre kortuŝas"[6].
EnFrankfurter Allgemeine Zeitung, Bert Rebhandl skribas, ke la filmo estas perfekta en la apoga rolo, kaj ke lerte akcentitadramaturgio montras, ke la nazia pasinteco ne plu devas esti majstrita, almenaŭ en la plej granda distra industrio en la mondo, sed kiel referenco en tre fundamenta maniero fariĝis humanisma skemo[7].
En sia recenzo priSpiegel Online, Frédéric Jaeger rimarkas, ke ne hazardeJojo Rabbit vekas agrablajn memorojn pri la holokaŭsta filmoLa vivo estas bela deRoberto Benigni. Plue ke "Waititi estas sendube kuraĝa filmreĝisoro, sed aŭdaca se li enscenigas la nazian infanon simpatie, eĉ enscenigas lin kiel kontraŭheroo, sen fari faŝismon akceptinda ideo. Tamen la programo 'kontraŭ-malamo' tamen deklinacias ĝis tia mezuro, ke preskaŭ ĉiuj nazioj estus belaj, bizaraj aŭ amindaj - sentemaj homoj, kiuj kredis nur en la malĝustan ideologion"[8].
La filmkritikisto Antje Wessels klarigas, ke anstataŭ demonigado, Waititi fidas je la subfluo de la minaco kaj eĉ enkondukas la imagitan amikon de Hitlero kiel vera simpatianto por konstrui emocian ŝokon, kiel montriĝis ankaŭ utila en la germana familia filmoAls Hitler das rosa Kaninchen stahl kiu estis bazita sur la romano "When Hitler Stole the Pink Rabbit" de Judith Kerr, eldonita en 1971. Tiu aŭtobiografia libro por infanoj kaj junuloj ankoraŭ apartenas al la deviga literaturlisto en multaj germanaj lernejoj kaj estas konsiderata norma enkonduka verko pri la temoj de la Tria Regno (Drittes Reich) kaj la problemaro derifuĝintoj.
Tiom gaja, kiel ĝi unuavide povus aspekti, tiom subite sekvas la elreviĝo, kiam Waititi senmaskigas sian filmon kiel kinematografantrojan ĉevalon kreante radikalan ŝanĝon de tono, ke dum mallonga momento oni sentas kvazaŭ perdi la plankon sub siaj piedoj. La filmkritikisto Wessels[9] resumas la filmon jene: "Sub satira komedioJojo Rabbit kaŝe vestas sin kiel maldolĉa dramo pri la hororoj de la milito kaj ĝiaj efikoj"[10].
La interreta portalo kinofenster.de rekomendas la filmon por la fakoj historio, lingvoj, politiko, religio, etiko kaj arto. Kinofenster.de ankaŭ ofertas edukajn materialojn pri la filmo. La filmoj'The Great Dictator' ('la granda diktatoro', kun ŝildoj enEsperanto), "To Be or Not to Be" ('Esti aŭ Ne Esti' - filmo el1942 -en) kajThe Producers (1968) en germana versioFrühling für Hitler (Printempo por Hitler -de), estas ĉiuj tri konsiderataj kiel plej sukcesaj provoj kritiki la germanan nacian socialismon en formo de satiro, komedio[11].