Malneta versio
| IG Farben | ||
|---|---|---|
 | ||
 | ||
| negocovd | ||
| Dum | 2-a de decembro 1916 - 31-a de oktobro 2012 | |
| Antaŭulo | Dörstewitz-Rattmannsdorfer Braunkohlen-Industrie-Gesellschaft | |
| Sekvanto | Bayer | |
| Jura formo | Aktiengesellschaft | |
| Sidejo | Frankfurto ĉe Majno | |
| Lando | Germanio | |
| ISIN-kodo | DE0005759070 | |
| filiaj kompanioj | Guano Works • Agfa-Gevaert • Degesch • Hoechst • Interhandel • I.G. Bergwerke • Behringwerke • Donau Chemie • Pulverfabrik Rottweil • Leuna works • Deutsche Länderbank • WCM AG • ACNA • Braunkohlenwerke Bruckdorf • Buna Werke • Deutsche Grube • DK Recycling und Roheisen GmbH • Gasolin • WASAG • American IG • Wagenmann & Seybel • Soja AG • BASF SE • Bayervd | |
Interessen‐Gemeinschaft Farbenindustrie AG ofte konata kielIG Farben, estisgermanakemia kajfarmacia entreprenaro. Formita en1925 el kunigo de ses kemiaj kompanioj —BASF,Bayer,Hoechst,Agfa, Chemische Fabrik Griesheim-Elektron, kaj Chemische Fabrik vorm. Weiler Ter Meer[1]—, ĝi estis kaptita de laAliancanoj post laDua Mondmilito kaj redividita en siaj iamaj konstituintaj kompanioj.
En sia pinto, IG Farben estis la plej granda kompanio en Eŭropo kaj la plej granda kemia kaj farmacia kompanio en la mondo.[2] Sciencistoj de IG Farben faris ŝlosilajn kontribuojn al ĉiuj areoj enkemia kajfarmacia industrioj. Otto Bayer malkovris la poliadicion pere de la sintezo depoliuretano en 1937,[3] kaj kelkaj kompaniaj sciencistoj iĝisNobel-premiitoj:Carl Bosch kajFriedrich Bergius en 1931 "pro siaj kontribuoj al la invento kaj disvolvigo de metodoj de kemia alta premo",[4] kaj Gerhard Domagk en 1939 "pro la malkovro de kontraŭbakteriaj efikoj de la prontosilo".[5]
La kompanio havis ligojn en la1920-aj jaroj kun la liberalaGermana Popola Partio kaj ĝi estis akuzita deNazioj kiel "internacia kapitalisma juda kompanio".[6] Unu jardekon poste ĝi estis donanto de laNazia Partio kaj, post la enpovigo deNaziismo superGermanio en 1933, grava kontraktanto kun la registaro, havigante gravan materialon por lagermana militklopodo. Tra tiu jardeko ĝi purigis sin el siaj judaj dungitoj; la restintoj lasis en 1938.[7] Priskribita kiel "la plej elstara germana industria entrepreno dum laTria Regno",[8] IG Farben dependis en la1940-aj jaroj elsklavaj laboristoj elkoncentrejoj, kiel 30 000 elAuschwitz.[9] Unu el ties filioj havigis lavenengaso, Ziklono B, kiu mortigis ĉirkaŭ unu milionon da personoj en gasĉambroj dum laHolokaŭsto.[10]
La Aliancanoj kaptis la kompanion fine de laDua Mondmilito en 1945 kaj la usonaj aŭtoritatoj procesis ties direktorojn. Okazinta el 1947 al 1948 kiel unu el la subprocesoj de laNurenbergaj procesoj, la juĝo al IG Farben rezultis en 23 direktoroj de IG Farben juĝitaj promilitkrimoj kaj 13 kondamnitaj.[11] Ĉirkaŭ 1951 ĉiuj estis liberigitaj fare de la Usona Alta Komisiisto por Germanio, nome John J. McCloy.[12] Kio restis el IG Farben enOkcidenta Germanio estis disigita en 1951 en sia ses konstituintaj kompanioj, poste denove en tri: BASF, Bayer kaj Hoechst.[13] Tiuj kompanioj plue funkciis kiel neformala entreprenaro kaj ludis gravan rolon en la Okcidentagermana mirakloWirtschaftswunder. Post kelkaj postaj kunigoj la ĉefaj sukcedantaj kompanioj estas Agfa, BASF, Bayer kaj Sanofi. En 2004 laUniversitato de Frankfurto, en la iama sidejo de IG Farben, muntis konstantan ekspozicion en la kampuso, nome la memormonumento Norbert Wollheim, pri la sklavaj laboristoj kaj la murditoj pere de Ziklono B.[14]
