Tiu ĉi artikolo temas pri ĉiuj komunumoj de Francio. Por listo limigita al la plej gravaj urboj, bonvolu konsulti:Listo de urboj de Francio.
Komunumo (franclingvecommune) estas la plej malvasta administra subdivido de lafranca teritorio. La limoj de unu komunumo kutime kongruas kun tiuj deurbo aŭvilaĝo, kaj la areo aŭ la loĝantaro estas tre variaj: la plej multhoma komunumo,Parizo, enhavas du milionojn da loĝantoj, kaj kelkfoje neniu loĝas en la plej malgrandaj.
Malgraŭ multaj malsimilecoj, ĉiuj komunumoj posedas la saman administran strukturon kaj la samajn instancojn. Komunumo estas administrata demunicipa konsilio, kies membroj estas balotitaj per universala voĉdono por ses jaroj. La municipa konsilio sekve balotas laurbestron, kiu devas interalie plenumi la decidojn de la konsilio.
La tri plej grandaj komunumoj (Parizo,Liono kajMarsejlo) estas plie subdividitaj en komunumaj arondismentoj, kiuj havas siajn proprajn malpli potencajn urbestrojn.
Kun laleĝo de la 16-a de julio 1971, nomata "Loi Marcellin", la registaro renovigis sian klopodon kungrupigi la malgrandajn komunumojn cele al bona administrado. En ĉiu departemento, elektita komisiono devis inter aliaj aferoj ekzameni kaj proponi al la prefekto liston de kunigeblaj komunumoj. La prefekto devis tuj pretigi "planon de farendaj kunigoj de komunumoj kaj aliaj instigendaj formoj de interkomunuma kunlaboro", kio rilatis al diversaj rimedoj: kreado de urbaj komunumaroj, unuigado de pluraj najbaraj komunumoj, grupigado en distriktojn aŭplurcelajn interkomunumajn sindikatojn. La proponoj de kunigo de komunumoj estis faritaj de la prefekto al la koncernaj municipaj konsilioj, kaj se ili konsentis, la kunigo estis efektivigita per prefekta ordono. La municipaj konsilioj ĉiam rajtis peti ke la kunigo okazu kun aliaj komunumoj ol la proponitaj de la prefekto[2].
Por instigi kunigojn, la leĝo antaŭvidis ke certaj avantaĝoj povu esti lasitaj al la komunumoj: ili povis elekti statuson de "asocia komunumo", en kiu ili konservis sian nomon kaj certan administran apartecon (art. 7 de la leĝo), tamen sen jura personeco. Asociaj komunumoj povis poste decidi kuniĝi definitive[2].
Sed la "Leĝo Marcellin" ne trovis la esperitan sukceson. Frontante reziston de multaj lokaj komisionanoj, la prefektoj, eĉ havante ĉiujn povojn, ne efektivigis la antaŭplanitajn kunigojn. Tamen la rezultoj estis nuancaj: la pli aŭ malpli forta volo de iuj prefektoj klarigas la konstatitan geografian diversecon. El 3482 planitajn kunigojn, kiuj koncernis 9671 komunumojn, nur 838 (kiuj koncernis 2045 komunumojn) okazis inter 1972 kaj la fino de 1977. Se oni nombras ĝis 2009 kaj konsideras ankaŭ malkunigojn, nete 1100 komunumoj malkreiĝis.
La nombro da komunumoj tre dependas de la departementoj: estas 895 enPas-de-Calais, sed nur unu enParizo. Ĝenerale, transmaraj teritorioj havas multe pli vastajn komunumojn.
La kvanto da komunumoj evoluas, ĉar ĉiujare, kelkaj komunumoj disiĝas aŭ kuniĝas. Principe, la decidita celo estas redukti la nombron de komunumoj, por pli efike kaj ŝpareme organizi la administradon.
Tiel, la 1-an de januaro 2020 estis entute 34 968 komunumoj en Francio kaj la 1-an de januaro 2024 estis 34 935 komunumoj. Videble la redukto okazas tre malrapide.
En eŭropa Francio, laaveraĝa loĝantaro de komunumoj estas 1 716,3 kaj lamediana estas 427. Ekzistas multegaj malgrandaj komunumoj: 27 021 havas malpli ol 1 000 loĝantojn (do preskaŭ tri kvaronoj el ĉiuj komunumoj enhavas apenaŭ 15 % de la tutlanda loĝantaro), dum nur 114 havas pli ol 50 000[7]. La plej densa komunumo estasLevallois-Perret:26 661 loĝ./km2.
Komunumoj estas sufiĉe malgrandaj: laaveraĝa areo de komunumoj (nekonsiderante la transmarajn teritoriojn) estas14,86 km2 kaj lamediana estas10,73 km2. Ekzistas tamen varieco inter komunumoj: la plej malgranda estasCastelmoron-d'Albret (0,04 km2) kaj la plej vastaj estasArles (758,93 km2) kajSaintes-Maries-de-la-Mer (374,61 km2). Entute, 128 komunumoj estas pli vastaj ol100 km2, dum 5 666 estas malpli grandaj ol5 km2[8].
Se oni konsideras transmarajn teritoriojn (en kiuj komunumoj estas ĝenerale pli grandaj), la plej granda komunumo estasMaripasoula (18 360 km2), enFranca Gujano.
