Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltu al enhavo
Vikipedio
Serĉi

Elamo

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio

Page version status

Malneta versio

1 ŝanĝo en ĉi tiu versio atendaskontrolon. Lastabila versio estispatrolita je3 nov. 2023.
Pri la nuntempairana provinco, en la plej norda parto de la antikva teritorio, vidu artikolonIlamo
Elamo
Historia regiono kaj imperio
antikva civilizacio,historia lando[+]

LandoIrano
- koordinatoj29° 54′ 0″ N,52° 24′ 0″ O(mapo)29.952.4Koordinatoj:29° 54′ 0″ N,52° 24′ 0″ O(mapo)


Elamo (Tero)
Elamo (Tero)

Elamo (Irano)
Elamo (Irano)
DEC

Map
Elamo
Vikimedia Komunejo:  Elam[+]
vdr

Elamo estis antikvaregno en la sud-okcidento de la modernaIrano, oriente deTigriso kaj norde de laPersa Golfo. Por antikvuloj ĝi estis konata kiel 'huwaja' (perse), 'elimais' (greke), 'elam' (hebree), la elamanoj mem ĝin nomis 'haltamtu'. Al Elamo apartenis kvar urboj: Avan, Anŝan, Simaŝ kaj Susa (Suzo), laĉefurbo. Nuntempe la kerna parto de laregiono nomiĝasĤuzestano kaj troviĝas enIrano. Elamo estas ankaŭ la nomo deprovinco de tiulando, pli norde.

Elamo estas konata per siainolinia sistemo de heredsinsekvo.Kulture, Elamo estis malpli sukcesa ol siajnajbaroj -Sumero kajBabilono - kaj multon importadis de ili. Ekzemple, laskribo estis prenita de lasumeranoj, laarkitekturo debabilonanoj. Ekzistas malmulte daliteraturaĵoj de Elamo kaj nenio estas konata pri iliareligio.

Laelama lingvo estas malbone pristudita desciencistoj, sed ĝi neniel rilatas al lasumera, laŝemidaj kaj lahindeŭropaj lingvoj, kaj nenia modernalingvo originas el ĝi. Kelkaj fakuloj provis kunligi ĝin kun ladravida lingvaro. Antaŭ 3 000jaroj elamanoj kreis duonpiktografanskribsistemon, nomitanpra-elama. Pli postekojnoforma skribo estis enkondukita.

Dum longaj tempintervaloj nenio aŭdeblis pri la elamahistorio, ĝiaj situo kaj statuso.

en la18-a jarcento antaŭ nia erao, Elamo situis rande de grandaBabilono, sed dum la jarcentoj la fortoj ŝanĝiĝis
Okcidenta Azio 1500 antaŭ nia erao
situo de la antikva Elamo (oranĝkolore markita) kun modernaj persaj priskriboj

Kronologio

[redakti |redakti fonton]
  • 6-a jarmilo a.K.: Unuaj spuroj decivilizacio - la teritorio de Elamo estis unu el la antikvajcentroj de lamondacivilizacio.
  • pr. - 2700: datoj pri la unuaj konitajreĝoj de Elamo. Plej malfrue nun en skribado de la (pra)elama lingvo establiĝis lapra-elama skribo.
  • 22-a jarcento a.K. Elamo estas sub kontrolo deUr.
  • ĉirkaŭ - 2000 : Elamo estas fortaregno, kiu konkeris kaj ruinigis lasumeranurbonUr. En skribado de laelama lingvo enkondukiĝas lakojnoforma skribo.
  • ĉirkaŭ - 1600: Oni kredas, kekasitoj kiuj kaptisBabilonon ankaŭ detruis Elamon.
  • ĉirkaŭ - 1160: Dum la regado de la reĝo Ŝutruk-Naĥĥunte, Elamo plifortiĝas kaj forpelas lakasitojn. Kreiĝas la unuaElama Imperio, kiu ekzistis nelonge.
  • ĉirkaŭ - 1120:Suzo kaj Elamo estis invaditaj de lababilona reĝo Nabuko la 1-a. Tio kondukas al la falo de laElama Imperio.
  • ĉ.- 750: La nova elama reĝlando stariĝas, sed ĝi ne estis tiel forta, kiel la antaŭa. Ĝin ofte minacisAsirio.
  • 645 - Elamo estis konkerita deAsirio kaj aneksita. Post tio Elamo neniam sukcesis restariĝi kaj ĝia plua historio estis ligita kunMedio kajPersio.
  • ĉirkaŭ - 320: plej lastaj surskriboj en laelama lingvo.

Vidu ankaŭ

[redakti |redakti fonton]
Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Elamo&oldid=9045109"
Kategorioj:
Kaŝitaj kategorioj:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp