Manifestacio okazis ĉe Madrido je la 13-a de Januaro de la jaro 2007 kontraŭ la terorisma organizaĵo ETA
ETA (eŭskeEuskadi Ta Askatasuna, doEŭskio kaj Libereco) estis laeŭska armeo, kiu agasterorisme, fondita de1959 studenta grupo enBilbao (Bilbo) (Universitato Deusto), celante, ke la eŭska regiono:
inkluzivu la sep tradiciajn regionojn deEŭskio (la hispana ŝtato poste apartigis kvar el tiuj sep regionoj kiel duon-memstaran regionoEŭska Aŭtonoma Komunumo; alia estasNavaro, ankaŭ en Hispanio;tri el la sep regionoj estas en Francio)
ETA estis deklarita terorisma organizo fare deEŭropa Unio kajUsono pro la uzo de perfortaj rimedoj kielmurdo,kidnapo kajĉantaĝo (kiu estis unu el ĝiaj fontoj de financado). De 1968 ĝis 2010, 829 homoj estis mortigitaj kiel rezulto de la agadoj de la organizo[1].
Milionoj da hispanoj dum multaj jaroj jam manifestaciis kontraŭ ETA, inkluzive en laEŭska Aŭtonoma Komunumo mem. Milionoj ankaŭ manifestaciis kontraŭ laMadridaj atakoj de 11-a de marto 2004, pri kiuj multaj tiutempe kredis ETAn kulpa, grandparte pro manipulado de la informoj fare de la registaro deJosé María Aznar.
La celoj de la organizo ŝanĝiĝis kun la tempo. En la lasta periodo de sia ekzisto ĝi deklaris ke ĝia celo estis unuigi la aŭtonomajn unuojn de Eŭskio kaj Navaro kune kun la eŭskaj provincoj de Francio (Iparralde), kaj postulis rekonon de Francio kaj Hispanio de larajto je memdetermino de Eŭskio.
La membroj de la organizo estis nomitajetarras en lahispana lingvo aŭetakideak en laeŭska lingvo. La membroj de la organizo kaj iliaj subtenantoj uzis la esprimongudariak kiu signifas "militistoj" en la eŭska.
En marto de2006, ETA anoncis provizoran ĉeson de sia terorista agado. Ĉi tiu ĉeso estis fine rompita la30-an de decembro de tiu mem jaro, kiam okazis terorisma akto en laflughaveno de Barajas enMadrido kaj definitive rompita la5-an de junio2007. La20-an de oktobro2011, la organizo proklamis "definitivan ĉesigon de sia armita aktivado". La3-an de majo2018, la organizo oficiale ĉesis ekzisti[3].
Zutabe ("kolono", en la eŭska) estis la interna inform-bulteno de la eŭska sendependisma armita organizaĵo ETA.
La hispana ministerio pri internaj aferoj deklaris, ke en 1960–2003 817 homoj estis mortigitaj de ETA, inter ili 339 civiluloj. La aliaj apartenis al ŝtataj organoj:Guardia Civil (198 mortintoj),Policía Nacional (145), armeo (97),Policía Local (24),Ertzaintza (eŭska polico, 13),Mossos d'Esquadra (kataluna polico, 1). La civilaj mortigitoj plejparte estis politikistoj, urbaj parlamentanoj, juĝistoj, profesoroj kaj entreprenistoj. Sume ETA respondecis pri pli ol 850 murdoj[3].
La organizaĵoGesto por la Paz diris ke pli ol3 000 (laŭ aliaj datumoj —3 300)[3] homoj en Eŭskio kaj enNavarra estis akompanataj depersonprotektistoj kaj kromaj 900 estas protektataj de la polico.
La atencoj, kiujn oni imputas al ETA, komenciĝis en 1960. La suba listo montras atencojn depost 1986:
86 / 07 / 14 : atenco per aŭtobombo kontraŭ buso deGuardia Civil, 8 mortintoj kaj 35 vunditoj
87 / 06 / 20 : atenco per aŭtobombo kontraŭ magazeno enBarcelono, 21 mortintoj und 45 vunditoj
87 / 12 / 11 : aŭtobombo antaŭ kazerno de Guardia Civil enZaragozo, 11 mortintoj, inter ili kvar knabinoj 3- ĝis 7-jaraj, tri virinoj kaj kvar policistoj
Organizaĵo "Gesto Por la Paz" (Gesto por Paco) ekde 1986 estis aranĝanta silentajn manifestaciojn la sekvan tagon post ĉiu murdo, ĉiusemajne dum 25 jaroj[3].
La sociologia enketado en Eŭskio montris ke malpli ol 25% de la loĝantaro refutis ETA en 1981, sed tiu nombro kreskis ĝis 60% en 2000 kaj restis ĉe tiu nivelo por pli ol 10 jaroj, dum ideologia subteno de ETA estis minimuma dum la 2000-aj (ĉirkaŭ 1-3%)[3].
↑Tre detala rakonto en Esperanto ĉe Nikolas Xil Carvalho, "Li saltis supren",Sennaciulo, Aprilo-Majo-Junio 2024, n-roj 04-06, pp. 10-13. Pri la okazaĵo intervjuo: Iosu Alberdi,"En la kolektiva memoro la maniero havas pli da loko ol la mortigo mem" Iñaki Egaña. Historiisto.Sennaciulo, Aprilo-Majo-Junio 2024, n-roj 04-06, pp. 14-15. Tradukis NXC.
Helpu al Vikipedioplilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la paĝon.
