| Diono Krizostomo (40-115) | |
|---|---|
 Paroladoj de Diono Krizostomo eldonitaj de Johann Jakob Reiske (1784). Parolado:Pri reĝado | |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 40 enPrusa, nuna Bursa,Bitinio,  Turkio,Malgrand-Azio |
| Morto | 115 enPrusa, nuna Bursa,Bitinio, Turkio,Malgrand-Azio |
| Lingvoj | antikva greka |
| Ŝtataneco | Roma regno |
| Okupo | |
| Okupo | oratoro filozofo verkisto |
| Verkoj | Speeches |
Diono Krizostomo (40-115) ((latine: Dio Cocceianus; greke: Δίων Χρυσόστομος, aŭ Diono orbuŝa) estis greka historiisto, filozofo, kaj oratoro, kiu vivis dum la romia regado. Li estas konata pro siaj Paroladoj aŭ Prelegoj, leteroj, eseoj kaj aliaj skribaĵoj. Lia kromnomo Krizostomo aŭ "orbuŝa" devenas pro sia admirinda elokventeco.Filostrato lin konsideras unu el la plej grandaj retorikuloj kaj sofistoj enGrekio. Li multe verkis pri politiko, instruado,etiko,filozofio kaj ŝtatismo.
Li naskiĝis en la romia provincoBitinio, nune enTurkio kaj lia patro oferis al li kaj liaj gefratoj bonegan edukon. En la komenco de sia vivo, li sin dediĉis al la publika servado kaj al la skribado de sofismaj eseoj kaj retorikaĵoj, sed, poste li intense sin ekdonis al filozofio, tamen, li ne ligiĝis al ajna privata lernejo, kaj, celis apliki sian doktrinon al la ĉiutaga vivo kaj al la aferoj pri publika administrado, kie li okupis altajn postenojn. Tamen, li ŝajne trovis pli da intereso en lastoikaj kajnovplatonaj skoloj.
Dum la regeco de la imperatoroVespaziano li translokiĝis alRomo, kie li laŭŝajne edziĝis kaj havis filon. Pro tio ke li kritikis la regadon deDomiciano kaj tenadis kontaktojn kun konspirintoj, li estis ekzilita. Obee al la konsiloj de laOrakolejo de Delfo, li vestis sin kiel almozpetanto kaj havante ĉemane nenion alian ol kopio de la verko Fedono dePlatono kaj la parolado deDemosteno "La ambasado", li ekvivis kielcinika filozofo, vojaĝante tra landoj norde kaj sude de laRomia Imperio, kaj vizitisTrakion, Mizion[1],Skitujo kaj la lando de la Getauloj[2], kie li ĉiam estis bone akceptita pro sia konvinkpovo kaj arto pri publike paroli, eĉ farante piajn agojn.
Tiam, li fariĝis amiko deNerva, kaj eĉ uzis sian influpovon sur la trupojn de la bordo por favorigi la amikon, tiam kiamDomiciano estis murdita. Ascendante al la trono, Nerva nuligis lian ekzilon kaj Diono revenis al Prusa, adoptante la familinomon Kocejano kiel elmontro da danko pro la apogo ricevita de la imperiestro.Trajano, sukcedanto de Nerva, ankaŭ fariĝis granda amiko de Diono, kaj multe favoris lin. Lia afabla sinteno faris el li amiko deApolonio de Tiano kaj Eŭfrato de Tiro (35-118), kaj lia paroladopovo estis admirita de ĉiuj. Liaj lastaj jaroj estis vivitaj en Prusa, kie li envolviĝis pri jurajn reformojn.
 | Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estasĝermo priGrekio kajHistorio. Helpu al Vikipedioplilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). |  |
