Malneta versio
| 486958Arrokoth | |
| asteroido | |
.svg) astronomia simbolovd | |
 la 1-a de januaro 2019 (486958) 2014 MU69 fotita elde New Horizons la 1-a de januaro 2019 | |
| kubevano • kontakta binara astro • transneptuna objekto | |
|---|---|
| Oficiala nomo | 486958 Arrokoth |
| Aliaj nomoj | 2014 MU69 |
| Malkovro | |
| Malkovrinto | Kosmoteleskopo Hubble |
| Dato de malkovro | 26-a de junio 2014 |
| Loko de malkovro | Kosmoteleskopo Hubblevd |
| Unua superflugo | New Horizons (1-an de januaro 2019) |
| Orbitaj ecoj | |
| Asteroida familio | transneptuna objekto kubevanovd |
| Granda duonakso -Periapsido -Apoapsido | 6,6692Tm (44,581AU) 6,391 Tm (42,721 AU) 6,948 Tm (46,442 AU) |
| Discentreco | 0,04172 |
| Meza anomaliangulo | 316.551° Epoko27-a de aprilo 2019 |
| Klinangulo | 2,453° |
| Periodo | 108 901 tagoj (298,156 jaroj) |
| Longitudo de suprenira nodo | 158.998° |
| Argum. de periapsido | 174.418° |
| Terdistanco - Minimuma | 6,189Tm (41,368AU) |
| Fizikaj ecoj | |
| Dimensioj Diametro | 33,5 × 19,5 × 19,5 km "Ultima": 31 km "Thule": 14 km[1] |
| Rotacia periodo | 0,625±0,04tago (15±1horoj) |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Geometria albedo | 0.06 – 0.13 |
| Observaj ecoj | |
| Absoluta magnitudo | 11,1 |
| Videbla magnitudo | 26,59vd |
486958Arrokoth estas malgranda ne tre helatransneptuna objekto de la klaso de lakubevanoj, tie estas, klasika objekto de laKujper-zono,[2] kiuj ne estas enorbita resonanco kunplanedo[3] (precipe kunNeptuno); kvankam ĝi estas nemalproksima de la resonanco 5:9 kun Neptuno.
Ĝi estis malkovrita la26-an de junio 2014 per lakosmoteleskopo Hubble kaj estis preterpasita la1-an de januaro 2019 de lakosmosondiloNew Horizons, kaj tiuokaze neoficiale nomitaUltima Thule. La oficiala nomoArrokoth estis elektata la 12-an de novembro2019.
Ĝi estis malkovrita la26-an de junio 2014 per la fotilo kun larĝa kampoWFC3 deHubble, dum enketo celanta trovikujper-zonan objekton taŭgan kiel celo por la kosmosndiloNew Horizons. La uzo de lakosmoteleskopo Hubble estis nepra, ĉar, kunŝajna magnitudo de ĉ. 27, la objekto estas nedetektebla far'de plejparto el lateleskopoj. La kosmoteleskopo Hubble estas krome kapabla fari tre precizajnastrometriajn kalkulojn, kaj do determini fideblanorbiton.[4][5][6][7] Kvankam unuavide malpli interesanta ol2014 PN70, ĝi estis elektita de laNASA ĉar pli facile atingebla, necesigante malpli daorbitaj ŝanĝoj, do malpli dabrulaĵo.
Kiam tiu objekto estis unuafoje observita, ĝi estis nomita 1110113Y (mallongigita en " 11 ")[8]. Kiam ĝi estis destinita de la NASA kiel ebla celo por la misioNew Horizons enoktobro2014 ĝi estis nomita PT1 (por « Potential Target 1 »). La oficiala nomo 2014 MU69 estis atribuita enmarto2015 far'de laMinor Planet Center post sufiĉa determino deorbito. Dank'al alia observoj, ladefinitiva nomo(486958) 2014 MU69 estis atribuita per la bulteno MPC 103886 de la12-a de marto 2017.[9]
Denovembro ĝisdecembro2017, laNASA lanĉis mondan elektan kampanjon por trovi al ĝi nomon.[10][11]« Ultima Thule » estis elektita,[12] laŭ lamitainsuloTuleo (Thule),norda limo de la mondo por laantikvuloj por marki, ke ĝi estas la plej malproksima objekto de lasunsistemo vizitata de kosmosondilo.[12]. Tamen tiu nomo estigas polemikon: ĝi memorigus pri laokultismanaziaThule-asocio, kaj la naziisma koncepto ke la insuloTuleo estus la praa, legenda hejmo de laarja raso.[13][14]
Por eviti polemikon kun lanazia kunsenco de tiu nomo ĝi estis renomata la 12-an de novembro2018Arrokoth, laŭ vorto signifanta "ĉielo"-n enindiana lingvo, la (jam formortinta)pouhatana el laalgonkena lingvaro[15].
Laŭ ĝia lumeco kaj ĝia distanco, estis ebla taksi la grandon de486958 Arrokoth inter 18 kaj 41 km.[5] Observoj montris, ke ĝi ne estas pli granda ol 30 km kaj havas longigitan formon:duopa korpo aŭkontakta duopo.Stelakaŝado de la17-a de julio 2017 montris duloban formon kun respektivaj diametroj de 20 kaj 14 km, tio signifas, ke 486958 Arrokoth estas primitiva duopa objekto de laKujper-zono.[2]
Ĝiaorbita periodo estas ĉirkaŭ 298 jaroj kaj du monatoj, ĝiajdiscentreco kajorbita klineco estas malgrandaj rilate al tiuj de aliaj objektoj de laKujper-zono, tiuj orbitaj ecoj montras klasikan objekton de laKujper-zono: malvarmankubevanon kiu verŝajne ne suferis perturbojn.[5]
Laspektro de 486958 Arrokoth estas ruĝa: ĝi estas la plej malgranda objekto de la Kujper-zono, kies koloron oni mezuris.[16]
La17-an de junio 2017Marc Buie anoncis dum la aŭtuna kongreso de laUsona Geofizika Unio, ke la objekto povus havi malgrandanlunon.[17]
Post sia superflugo de134340 Plutono, lakosmosondiloNew Horizons estis programita por esploro de 486958 Arrokoth, kiun ĝi devas trafi la1-an de januaro 2019, je 43,4astronomiaj unuoj de laSuno, en lakonstelacioSagitario.[18][19][20]
486958 Arrokoth estas la unua objekto malkovrita post la lanĉo deNew Horizons.Fotografioj prenitaj la16-an de aŭgusto 2018 elde la kosmosondilo jam montras la objekton, kiu troviĝas precize en la antaŭkalkulita loko (kvankam ĝi estas ankoraŭ malproksima de pli ol 150 miliono da kilometroj)[21]
La1-an de januaro 2019 je 5 h 33UTC,New Horizons pasas je iom pli ol 3500 km de Arrokoth,[22] tie estas la triono de la minimuma distanco de superflugo ĉePlutono.
New Horizons plenumas mezurojn pritemperaturo, serĉi priringoj,naturaj satelitoj,atmosfero,geologia aktiveco... Ĉirkaŭ 20 monatoj estos necesaj por analizi la datumojn senditajn: tiu analizo daŭros ĝisseptembro2020.[23]
Lafotoj senditaj la1-an de januaro 2019 montras tipankontaktan duopon: Du kuntuŝiĝantajsferaj korpoj de diametroj 31 kaj 14 km ligataj degravita altiro, kies formo memorigasneĝhomon.[24] Ĉar estis elektita la kromnomon "Ultima Thule" por la korpo 2014 MU69,[12] la pli granda sfero estis nomita "Ultima" kaj la pli malgrande "Thule".[1]
| Antaŭe: | Listo de asteroidoj (486001–487000) | Poste: |
|---|---|---|
| (486957) 2014 MK66 | 486958Arrokoth | (486959) 2014 NX1 |
