| Łowicz (prononcu: ŭoviĉ) (esperante:Loviĉo) | |||||
|
| ||||
| Flago | Blazono | ||||
| Devizo:Semper invicta (Ĉiam nevenkita) | |||||
 | |||||
| urba komunumo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
| Genitivo de la nomo | Łowicza | ||||
| Provinco | Lodzio | ||||
| Distrikto | Distrikto Łowicki (prononcu: ŭovicki) | ||||
| Komunumo | Komunumo Łowicz /Loviĉo | ||||
| Speco de komunumo | Urba | ||||
| Urba komunumo | Jes | ||||
| Fondita en | Antaŭ1136 | ||||
| Urborajtoj | Antaŭ1298 | ||||
| Koordinatoj | 52° 6′ N,19° 56′ O(mapo)52.119.933333333333Koordinatoj:52° 6′ N,19° 56′ O(mapo) | ||||
| Areo | 23,41 km² | ||||
| Loĝantaro | 30383 (en 2004) | ||||
| Loĝdenso | 1 297,9 loĝ./km² | ||||
| Poŝtkodo | 99-400 - 99-402 | ||||
| Telefona antaŭkodo | 46 | ||||
| Aŭtokodo | ELC | ||||
| TERYT | 1101305011 | ||||
| Estro | Krzysztof Jan Kaliński (prononcu: Kristoforo Johano Kalinjski) | ||||
| Titolo de estro | Urbestro | ||||
| Adreso de estraro | ul. Stary Rynek 1 / Malnova Urboplaco n-ro 1 | ||||
| Poŝtkodo de estraro | 99-400 | ||||
| Ĝemelaj urboj | (Germanio)Colditz, (Litovio)Šalčininkai, (Usono)Cheektowaga, (Francio)Montoire-sur-le-Loir | ||||
| Komunuma retejo | http://www.lowicz.eu/serwis/ | ||||
Łowicz (prononcu: ŭoviĉ) (esperante:Loviĉo, latine:Lovitium) estas urbo enLodzio enPollando. Ĝi apartenas alkomunumo Łowicz /Loviĉo endistrikto Łowicki kaj estas ĉefurbo de Łowicz-Diocezo /Loviĉa Diocezo, akademia edukejo kaj grava voj-nodo.Loviĉo estas unu el la plej belaj urboj enMazovio kajLodzio situanta ĉe la riveroBzura inter la urbojLodzo kajVarsovio kaj famas pro la tradicio de belegaj katolikaj procesioj deKristokorpa Festo (vidu la apudan foton) kaj pro tio estas enskribita sur la polan Nematerian Liston de Kultur-heredaĵo([1]).
La urbo havas preskaŭ 31.000 loĝantojn (en la jaro2014).Ĝi situas ĉirkaŭ 60 km nord-oriente de la urboLodzo.
Loviĉo estis jam menciita en la jaro1136 (la 7an de julio) en labuleo (bullo) de la papoInocento la 2-a (sub la tiama nomo:Loviche), la urbajn rajtojn ĝi ricevis antaŭ la jaro1289. De la 12a ĝis la 18a jc, ĝi apartenis al la ĉefepiskopoj deGniezno. Ĝi apartenis al la plej riĉaj kaj la plej grandaj polaj urboj, danke al multaj privilegioj kaj pro la famaj foiroj kaj pro la situo ĉe la komerca vojo interToruno /Toruń kajLvovo. Ĉirkaŭ la jaro1355 ĉefepiskopoJarosław Bogoria Skotnicki konstruis la gotikan, masonitan kastelon, kiu fariĝis la ĉefa sidejo en Pollando de polajprimasoj (vidu la apudan foton). En la jaro1502 pola reĝoAleksandro Jogajlido /Aleksandro (Pollando-Litovio) liberigas de la dogano kaj de aliaj impostoj la loĝantojn de la tri urboj de la Loviĉa Tero: Nova Loviĉo, Malnova Loviĉo kaj Podgrodzie (sube vidu la foton de la reĝa dokumento). De la jaro1572 dum lainterrego, Loviĉo plenumis la rolon de "dua ĉefurbo" deRespubliko de Ambaŭ Nacioj. Danke al mecenateco de la polaj ĉefepiskopoj kreadis tie-ĉi la plej grandaj artistoj de la tiama Pollando. Tiun evoluon haltigis lasveda diluvo (en la dua duono de la 17a jc) kaj tiam estis ruinigita laKastelo de Primasoj (vidu la foton), post venko de poloj kontraŭ svedoj la revivigo de la urbo okazis nur en la dua duono de la 18a jc. La urbo kaj la distrikto estis la atestanto de gravaj historiaj eventoj. DumDispartigoj de Pollando-Litovio (vidu la apudan mapon), fakte post la dua dispartigo la urbo kaj distrikto troviĝis enPrusio. La teron defendis la insurekciaj soldatoj en la 19a jc. De la jaro1807 ĝi estas en laVarsovia Duklando, kaj kun la ceteraj posedaĵojNapoleono Bonaparte /Bonaparto donacis la urbon kaj la princlandon al marŝaloDavout, poste dum laKongresa Pollando ĝi iĝis la propraĵo de la rusiaGrandduko deRusia ImperioKonstantin Pavloviĉ (1779 - 1831) - li estisGrandduko deRusa Imperio kaj la dua filo de laImperiestroPaŭlo la 1-a kaj Maria Feodorovna aŭ Sophie Dorothee deVirtembergo el laRomanovoj (dinastio) kaj lia edzinoJoanna Grudzińska - filino de la lasta posedanto de la urbo kaj la kastelo enChodzież el la familio Grudziński estisAntoni Grudziński. Tio estismorganata geedzeco kio estis en rondoj de eŭropa nobelaro tiageedzeco, en kiu unu el geedzoj havas el vidpunkto de nobelahierarkio malpli altan devenon ol la alia (ekzemplebarono kajprinco). Tia ĉi geedzeco estas ja valida kaj la infanoj elirintaj el ĝi estas konsiderataj kiel laŭleĝaj, sed kutime ili heredas soletitolon de la malpli postenigita generinto kaj ili estas eliminitaj el eventuala sekvanteco al trono.
- La Princino de Łowicz /Loviĉo. En la jaroj1838 -1914 ĝi estis posedaĵo de rusaj caroj. Ĝis nun konserviĝis monumentaj limfostoj de Loviĉa Princlando en la vilaĝoj Bąkowa (prononcu: Bonkova) kaj Patoki. Post la konstruo de la fervojo en la jaro1845 la urbo reakiris la gravecon sur la industria mapo de la lando. Loviĉo estis tre detruita dum ambaŭ mondmilitoj.En la jaro1907 enLoviĉo estis kreita la paroĥejo deMariavitoj (malnov-katolikoj) de la Plej SanktaSakramento kaj multaj lokaj kredantoj deMariavitismo estis esperantistoj. Ĉe la tiama strato Glinki en la jaro1910Mariavitoj konstruis la nov-gotikan preĝejon omaĝe al la Plej SanktaSakramento. Dum la jaro1935 okazis disiĝo en la loviĉa paroĥejo deMariavitoj. Tiam parto de la kredantoj kun la paroĥestro apogis laMariavitismon reformitan. Kiel sidejon de sia paroĥejo ili elektis la brikdomon ĉe la strato Browarna, kaj ili nomis sin la katolikojMariavitoj, la dua grupo nomis sin malnov-katolikojMariavitoj.
.jpg)
Dum laDua Mondmilito la germanaj okupantoj konstruis lageton por judoj kaj en apudaj vilaĝoj Małszyce kaj Kapituła la deviglaborejoj. Post la jaro1945 oni rekonstruis ĝin el la ruinoj, fonditaj estis novaj fabrikoj. La 14an de junio1999 dum sia 7a pilgrimado al Pollando, vizitis la urbon la papoJohano Paŭlo la 2-a.
Naskiĝis en Varsovio ĉe la str. Dobra n-ro 33. Lia patrino estis instruistino de la franca lingvo, patro devenis de malriĉiĝinta nobelaro. Infanecon pasigis en Łowicz /Loviĉo. En gimnazio enLoviĉo li partoprenis lernejan strikon en1905, kolportis la "Laboriston", pro kio li estis arestita kaj malliberigita en varsovia citadelo. EnLoviĉo che la domo en kiu li loĝis (la Zduńska strato) estas memortabulo omaĝe al li. (vidu la apudan foton).
Lia apostola devizo estis:Totus Tuus (Tute Via; pruntita de ensanktiĝa mariana preĝo de sankta Louis Maria Grignion de Montfort).
Johano Paŭlo la 2-a ricevis laOrdenon de la Blanka Aglo en la jaro1993 kiel la unua Kavaliro de la Ordeno post ĝia restituo. Li estis i.a. filozofo, teologo, intelektulo,poligloto, i.a. Li konisEsperanton,metafizika poeto kaj kristanamistikulo.
La 14an de junio1999 dum sia 7a pilgrimado al Pollando, vizitis la urbon la papoJohano Paŭlo la 2-a, kaj nomumis la katedralon kielbaziliko. (vidu la foton de lapapo kun laIKUE-anoj, esperantistoj,Vatikano).
Šalčininkai enLitovio (Soleczniki), tie aktivas esperantistoj, same en Łowicz /Loviĉo tre aktivas E-rondo dePola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto (EDE-Pollando), do eblas kunlaboro pere deEsperanto.
Colditz enGermanio,
Lubliniec enPollando,Reda enPollando,
Cheektowaga enUsono,
Saluzzo enItalio,
Montoire-sur-le-Loir enFrancio,
Stupava enSlovakio
.jpg)
En la urbo estas la Preĝejo deMariavitoj (malnov-katolikoj) de la Plej SanktaSakramento (vidu la suban foton) kaj multaj lokaj kredantoj deMariavitismo estis esperantistoj.Mariavitismo - religia movado naskiĝinta enPolujo (Płock) en1887, en la naskiĝjaro deEsperanto. La Mariavitoj vidas en tio signon, ke ĉiu adepto de Mariavitismo devas posedi Esperanton. Iniciatinto estis „panjo“Feliksa Kozłowska, antaŭe katolika monaĥino, estis pluraj pastroj esperantistoj (ekz. pastroFurmanik Adamo Gabrielo), episkopo esperantistoMaria Filip Feldman li loĝis enPłock (ĉe la strato Dobrzyńska 27) li i.a. prizorgis la "Mariavitan Junularon" (li persone partoprenis laUK deEsperanto kaj aliajn E-aranĝojn) kaj eĉ estis unu arĥiepiskopo d-roJohano Mario Miĥaelo Kowalski, ĉefulo de mariavita religio (li ankaŭ loĝis enPłock), esperantisto kaj li instruis persone Esperanton, laŭ lia ordono ĉiuj mariavitaj pastroj devas posedi Esperanton kaj en ĉiuj mariavitaj lernejoj Esperanto estis instruata. Komence la mariavita movado estis kaŝa, sed post laekskomuniko de laRomapapo en1906 ĝi malkaŝe deklaras sin kiel nova (registrita)eklezio. Mariavitismo distingiĝas de laromkatolikismo:Diservoj okazas ennacia lingvo.Celibato estis forigita, lapastroj povas edziĝi kun la pastrinoj aŭ aliaj kunkredantinoj. Pastroj povas esti ne nur viroj (iam ekzistis 57 pastrinoj kaj 1 arĥiepiskopino). Pekkonfesoj okazas ne antaŭpastro, sed senpere antaŭDio mem. Estas permesite al ĉiuj legi ĉiujn librojn. Forestas devigajfastoj. La pastroj ne estas pagataj. Ĉefa sidejo: laSanktejo deMizerikordo kajAmo enPłock. La pastro devige posedas Esperanton. La eklezio eldonas gazeton en Esperanto („La Juna Mariavito“ kaj „Renkonte al la Suno“.
De la kvindekaj jaroj de la 20a jc aktivis en la urbo Bolesław Nowiński (oficisto, li loĝis en la centro de la urbo, ĉe la strato Zduńska 34/17).
De la sepdekaj jaroj en la 20a jc aktivis enLoviĉoesperantistoj:grafoMaria Wawrzyniec Rostworowski (1924-2008), li estis la pastro deMariavitoj (malnov-katolika) kaj d-roStefano Brzozowski (legu: bĵozofski), li laboris kiel kuracisto en la hospitala diagnostik-laboratorio kun la alia esperantistoLadislao (Władysław) Bejda - filo de liPaweł Bejda (vidu la apudan foton) estis de la jaro 2012 la vic-Vojevodo en la Lodza Vojevodio /Lodzio kaj apogas Esperanton - partoprenis kielAlta Protektanto de la Senata Esperanto-ekspozicio en Loviĉo la 15an de aŭgusto 2014, li ĉeestis persone la finan vernisaĝon kaj dum elpaŝo laŭdis Esperanton.En la jaro 2009 danke al la apogo dePaweł Bejda kaj la Distrikt-Starostejo enLoviĉo oni eldonis la koloran E-prospekton "Eltondu Łowicz-Teron" en la Centro de Kulturo, Turismo kaj Promociado de la Łowicz-Tero (Tekstoj kaj grafika prilaboro: Jacek Rutkowski; E-Traduko:Eduardo Kozyra, Sofia Śmistek, Roberto Kamiński kaj Jarosław Parzyszek).
La 16an de aŭgusto2014 venis deLodzo dum sia turneo traPollando la SenataEsperanto-ekspozicio, kiu unue estis oktobre2012 enVarsovio en la PolaSenato kaj estis organizita okaze de la125-jara Jubileo de Esperanto fare dePola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto (EDE-Pollando) kaj fare de polaj parlamentanoj i.a.senatanoEdmund Wittbrodt kun financa helpo deMecenato de Esperanto elJapanioEtsuo Miyoshi. La E-ekspozicio post laSenato estis prezentata enMalborko,Nowy Staw,Tczew,Gdynia,Pelplin,Wołów,Złotoryja,Vroclavo,Sosnowiec,Czeladź,Będzin,Lębork kajLodzo. AlLoviĉo la ekspozicion invitis la loka esperantistino deEDE-Pollando sinjorinoStanisława Zielak kaj laUrbestro de Łowicz /Loviĉo sinjoroKrzysztof Jan Kaliński (Legu: Kristoforo Johano Kalinjski). La ekspozicio okazis de la 15a de julio ĝis 15a de aŭgusto 2014 en Loviĉa Centro de Kulturo sub la Alta Patroneco de la Lodza Vojevodo kaj kunorganizantoj estas la Loviĉa Urbestro, Loviĉa Centro de Kulturo kajPola Asocio Eŭropo - Demokratio - Esperanto (EDE-Pollando). Dum la daŭro de la Senata Ekspozicio en la tagoj 11-15a de aŭgusto 2014Eduardo Kozyra gvidis la rapidan E-kurson "Esperanto dum 5 tagoj" kun ĉeesto de 14 gekursanoj, i.a. kvar gejunuloj (13-25 jaraj) kaj du geredaktoroj de www.lowicz24.eu kaj de la gazeto "Nova loviĉano" ("Nowy Łowiczanin") - en la ambau po-dufoje aperis artikoloj pri la E-evento[2][3], same faris portaloj de Urba Oficejo kaj Loviĉa Centro de Kulturo. En la tuta urbo estis tri diversaj afiŝoj pri la E-eventoj (po 50 ekzempleroj, pri la Senata Ekspozicio kaj la monologo "Doktoro Esperanto" kaj 40 ekzempleroj pri la E-kurso "Esperanto dum 5 tagoj" krome du okmetraj longaj penditaj super la stratoj la reklamiloj / reklamrubandoj. Ni aldonu, ke la plej mondfama loviĉanoZbigniew Bródka - la vintra olimpika ĉampiono deSoĉio en la rapida sketado, kiu estas profesie fajrobrigadisto dum unu monato sur sia moderna fajrobrigadista aŭtomobilo portis la E-afiŝon "Esperanto dum 5 tagoj" kun intenco ankaŭ partopreni la kurson persone, sed bedaŭrinde lastmomente oni informis lin pri la deviga partopreno /ĝuste en la tempo de la E-kurso/ en la grupiĝo de la sketad-sportistoj en urboSanok en sudorienta Pollando). La solena fina vernisaĝo okazis la 15an de aŭgusto2014 je la horo 17:30 kun persona ĉeesto de Vic-VojevodoPaweł Bejda kies patro estis esperantisto (ekzistas eĉ portalo de la Vojevodio deLodzo, kie aperis la speciala artikolo pri la E-evento.[4]).La saman tagon je la horo 16:00 en kinejo "Fenikso" (ĝi troviĝas en la Loviĉa Centro de Kulturo) la ekssekretariino deEDE-PollandoIrena Grochowska sukcese prezentis la monologon "Doktoro Esperanto" (jen ligilo al la filmita monologo "Doktoro Esperanto" kaj artikolo pri la E-evento en la portalo de www.lowicz24.eu. ([5],[6], ĝi estas en pola, tamen la komentoj estas parte en Esperanto, kaj jen la dua ligilo al la artikolo pri la E-evento, kiu aperis en la portalo en la urboWągrowiec - la komentoj estas ankaŭ parte en Esperanto.[7]).Je la horo 18:30 oni planis celebradon de la ekumena E-diservo en la loka Preĝejo deMariavitoj (malnov-katolikoj) de la Plej SanktaSakramento(vidu la foton) fare de la pastro de tiu preĝejoRoberto Żaglewski, pastro elKołobrzeg Stanislao Stolc - la Animzorganto de Katolikaj Esperantistoj, pastrinoBożena Chabowska el la kapelo de katolikojMariavitoj enLoviĉo, pastoroMateo Łaciak el la evangeli-aŭgsburga kredkonfeso enZgierz kaj katolika pastro de la proksima paroĥejo enNieborów. Bedaŭrinde latrafik-akcidento de la pastro Stanislao Stolc malebligis la venon alLoviĉo kaj akazigi la E-diservon. La sekvonta urbo en la turneo de la E-ekspozicio estis urboSztum.
