Movatterモバイル変換

osada zał. w X w. koło dawnej warowni rzym. (Mamucium lub Mancunium) z I–V w.; wzmiankowany 1085; mimo karty przywilejów z 1301 aż do reformy adm. 1838 (rada miejska) rządzony jak wieś; od XIV w. sukiennictwo, później handel wełną i produkcja barchanu (XVII w.); od 2. poł. XVIII w. rewolucja przem. gwałtownie przyspieszyła rozwój M. (1762 kanał łączący z regionem wydobycia węgla, 1789 pierwsza maszyna parowa do napędu przędzalni, 1830 linia kol. do Liverpoolu); w XIX w. największy ośr. włókiennictwa na świecie, miasto — symbol bryt. kapitalizmu i liberalizmu ekon., ośr. walki o reformy wyborcze (Peterloo,czartyzm); od 1894 kanał łączący z M. Irlandzkim. ważny ośrodek przem. i handl.-bankowy; przemysł maszyn., elektrotechniczny, samochodowy, lotn., chem., bawełniany, papierniczy, odzieżowy i in.; port mor. połączony Kanałem Manchesterskim z M. Irlandzkim; duży port lotn. (Ringway, 16 mln pasażerów, 1997). Ośrodek nauk., siedziba Uniw. Wiktorii (zał. 1851, ze słynnym obserwatorium radioastr. Jodrell Bank), Uniw. Metropolitan (zał. 1970) i inne szkoły wyższe, m.in. Manchester Business School, liczne instytuty nauk.; drugi (po Londynie) pod względem znaczenia w Wielkiej Brytanii ośr. prasy i telewizji; od 1857 działa tu The Hallé Orchestra, najstarsza w kraju stała orkiestra symfoniczna; muzea i galerie sztuki; got. katedra (XV, XVI w.), szpital (XV–XVII w.), kościół Św. Anny (XVIII w.); liczne budowle reprezentacyjne z XIX w., m.in. ratusz (1877) a w nim freski F.M. Browna.