Korporacje międzynarodowe dysponują wielką siłą ekonomiczną, na którą składają się: duża wielkość (mierzona np. wartością sprzedaży, kapitału akcyjnego, majątku trwałego), nowoczesne produkty i technologie oraz systemy ich szybkiej dyfuzji w skali międzynarodowej, wysoko wykwalifikowane kadry zarządzające imarketingu (zwłaszcza międzynarodowe systemy dystrybucji produktów) oraz duża mobilność posiadanych oraz/lub kontrolowanych kapitałów; siła ekonomiczna korporacji międzynarodowych wiąże się z ich przewagą konkurencyjną i posiadaniem dużych politycznych wpływów, wykorzystywanych do wywierania nie zawsze legalnych nacisków na otoczenie. Typowa struktura organizacyjna korporacji międzynarodowych obejmuje przedsiębiorstwa macierzyste, będące siedzibą i centralą całej organizacji, oraz filie i oddziały zagraniczne, zajmujące się produkcją i dystrybucją towarów i usług; jednostki organizacyjne korporacji międzynarodowych są najczęściej podzielone wg: geograficznego kryterium rynków zbytu (na struktury obejmujące np. Europę i Afrykę czy Azję Południowo-Wschodnią); grup towarowych, obejmujących filie wytwarzające ten sam produkt, bez względu na geograficzną lokalizację filii oraz struktury macierzowej, obejmującej podział zarówno wg geograficznych rynków zbytu, jak i grup towarowych. Strukturę organizacyjną korporacji międzynarodowych charakteryzuje rozwinięta w różnym stopniu integracja pozioma, pionowa oraz dywersyfikacja. Do głównych bodźców ekspansji zagranicznej korporacji międzynarodowych można zaliczyć: poszukiwanie nowych, chłonnych rynków zbytu, wyższą zagraniczną stopę zysku, niższe koszty produkcji, dążenie do wykorzystania posiadanej przewagi technologicznej oraz/lub przewagi w zarządzaniu i marketingu, bariery pozataryfowe i taryfowe (zachęcające do zastąpienia eksportu inwestycjami bezpośrednimi) oraz zachęty państw przyjmujących (np. w postaci mniejszych podatków, taniego kredytu).

Od wielu lat dominującą teorią wyjaśniającą ekspansję korporacji międzynarodowych jest eklektyczna teoria J.H. Dunninga, w myśl której przedsiębiorstwo podejmuje ekspansję zagraniczną, ponieważ ma przewagę konkurencyjną wynikającą z: a) własności pewnych czynników wytwórczych (np. patentów, technologii), b) ich internalizacji wewnątrz korporacji międzynarodowych, oraz c)alokacji swoich kapitałów w krajach zapewniających odpowiednie wykorzystanie pierwszych dwóch składników.

W ekspansji zagranicznej korporacji międzynarodowych można wyodrębnić następujące etapy: eksport, sprzedaż licencji, zagraniczne inwestycje bezpośrednie, formy niekapitałowe (np. kontrakty menedżerskie,franchising) oraz ograniczoną, wycinkową współpracę korporacji międzynarodowych (zwłaszcza w sferze badań i rozwoju dot. najbardziej nowoczesnych technologii). Działalność korporacji międzynarodowych koncentruje się w krajach wysoko rozwiniętych: przede wszystkim w USA, krajach Europy Zachodniej i w Kanadzie; wśród krajów rozwijających się zdecydowanie są preferowanekraje nowo uprzemysłowione: Korea Południowa, Tajwan, Singapur, Indie i Brazylia.

W przekroju gałęziowym w działalności korporacji międzynarodowych dominują najbardziej zaawansowane technologicznie gałęzie przemysłu przetwórczego (np. elektroniczny, elektromaszynowy, chemiczny, farmaceutyczny); znaczenie przemysłu wydobywczego, którego udział pierwotnie był największy, stopniowo się zmniejsza; natomiast jest widoczny wzrost aktywności korporacji międzynarodowych w sektorze usług (szczególnie finansowych, transportowych, reklamowych, turystycznych i doradczych). Chociaż zasięg oraz skład kadry zarządzającej korporacjami międzynarodowymi są wielonarodowe, własność przedsiębiorstw macierzystych (ich kapitału akcyjnego) ma nadal charakter narodowy (znajduje się w rękach krajowych akcjonariuszy).

Ogólnie jest dostrzegana pozytywna rola korporacji międzynarodowych w krajach, w których funkcjonują, zwłaszcza w zakresie wprowadzania nowych produktów i technologii oraz nowoczesnych struktur organizacji, zarządzania i marketingu; jednak w relacjach państwo–korporacja międzynarodowa pojawia się też, w różnym stopniu odczuwany i o zróżnicowanym zakresie, konflikt interesów wynikający z globalizacji strategii korporacji międzynarodowych oraz z dążenia do ochrony przez państwa swej suwerenności gospodarczej; na ogół liberalna polityka krajów wysoko rozwiniętych wobec korporacji międzynarodowych i podejście pragmatyczne, widoczne w krajach rozwijających się, przeważają nad dążeniem do ścisłej regulacji i kontroli korporacji międzynarodowych. Wyrazem chęci przeciwstawienia się nadużywaniu siły i wpływów korporacji międzynarodowych są kodeksy funkcjonowania korporacji międzynarodowych, z których największe praktyczne znaczenie ma dobrowolny kodeks OECD.

Romuald Wolniak