1994, Sara Borins,The Real Guide to Canadian Universities,→ISBN, page130:
In fact, not ordering a SUB or ZA (pizza) is almost impossible since places to eat in Sackville includeSubway (subs),Ed's (subs), Joey's (subs andza),Pizza Delight (mostlyza),The Snack Shop (subs andza) andOne Plus One (subs andza).
2006, Lee Simon,The restaurant dream?: an inside look at restaurant development, from concept to reality,→ISBN, page44:
But Chris, using some of his dated terminology, insisted that he wanted "za" for dinner. Back when Chris was a youngster in college, "za" was short for pizza--as if pizza were a lengthy word needing abbreviating.
Transcriptions of Mandarin into the Latin script often do not distinguish between the criticaltonal differences employed in the Mandarin language, using words such as this one without indication of tone.
Andrews, Enriqueta (1950)Vocabulario otomí de Tasquillo, Hidalgo[5] (in Spanish), México, D.F.:Instituto Lingüístico de Verano, pages40, 46, 63, 70
Hernández Cruz, Luis, Victoria Torquemada, Moisés (2010)Diccionario del hñähñu (otomí) del Valle del Mezquital, estado de Hidalgo (Serie de vocabularios y diccionarios indígenas “Mariano Silva y Aceves”;45)[6] (in Spanish), second edition,Instituto Lingüístico de Verano, A.C., page397
1974 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[11], volume IV, number131,Kalisz:
1967 [1408], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number376,Kościan:
Jaco Potrasz Iandrzeya ne wranczil do pana santoczskego w pancz grziwen, aleza dve nedzeli na postauene
[Jako Piotrasz Jędrzeja nie wręczył do pana Sątocskiego w pięć grzywien, aleza dwie niedzieli na postawienie]
denotes position in time relative to a certain moment before
1877-1881 [1464], Władysław Wisłocki, editor,Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number783:
Ale ya thesch mlodzyenyecz we szyrzoda wthoraza Popyelecz przed obyadem pyszma dokonal
[Ale ja też młodzieniec we śrzodę wtorąza Popielec przed obiadem pisma dokonał]
Acz... w lesye drwa kv swemv poszythkv rąbal, ten, czyg lyas gest,za pyrwe ma wzącz syekyrą, za wtore syekyrą, plascz y suknya, za trzecze woly abo konye ma wzącz
[Acz... w lesie drwa ku swemu pożytku rąbał, ten, czyj las jest,za pirwe ma wziąć siekirę, za wtore siekirę, płaszcz i suknią, za trzecie woły abo konie ma wziąć]
1937 [Second half of the 15th century], Józef Birkenmajer, editor,Bogarodzica dziewica. Analiza tekstu, treści i formy[14], number C,Warsaw:
O swyathy Voczyesze..., prosz szanasz gospodna
[O święty Wociesze..., proś zanas Gospodna]
1937 [End of the 15th century–beginning of the 16th century], Józef Birkenmajer, editor,Bogarodzica dziewica. Analiza tekstu, treści i formy[15], number E,Cieszyn:
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][18],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page108:
Za to (pro eo), by mø mylowaly, wwloczyly sø mne
[Za to (pro eo), by mię miłowali, uwłoczyli są mnie]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][20],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 36:
1981 [1403], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number125,Gniezno:
Yaco Jarochna... rosipala copcze s prawem vsute aza timi kopczi vczinila dwadzeszcza grziwen scodi Zacharzewi, poszegwszi domi y dzena
[Jako Jarochna... rozsypała kopce z prawem usute aza tymi kopcy uczyniła dwadzieścia grzywien szkody Zacharzewi, pożegwszy domy i dzienia]
denotes the leader or causer of an action
1861 [1398],Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi[21], volume III, Biblioteka Warszawska, page34:
Tedi poslali comornika hy vosnego... prossącz gych prze bok, aby gim othpuscili przissangą hy kgnew pirwey, nisli posli hy ius copczi począti snamonowaczza nimi
[Tedy posłali komornika hi woźnego... prosząc jich prze Bog, aby jim otpuścili przysięgę hi [k]gniew pirwej, niżli (czy niźli) poszli hi już kopcy poczęty snamionowaćza nimi]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][22],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page62,8:
Przistala iest dusza moiaza tobø (adhaesit... post te)
[Przystała jest dusza mojaza tobą (adhaesit... post te)]
1888 [1404], Romuald Hube, editor,Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[23],Greater Poland, page118:
Iacom Maczeya ne szyndowal swym pomocznykemza dnem any za noczø korzystnø rzeczø
[Jakom Macieja nie szyndował swym pomocnikiemza dniem ani za nocą korzystną rzeczą]
1888 [1402], Romuald Hube, editor,Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[24],Greater Poland, page101:
Eze Groth yma trzi grziwni y osm groszi na Cusszowey czøsczi yza nim szedzi i plat yemu ma placzicz
[Eże Grot ima trzy grzywny i ośm groszy na Kuszowej części iza nim siedzi i płat jemu ma płacić]
1967 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number1064,Kościan:
Iaco kedy *nyeprzyeczele byezeli w zemya a [a] sskodzyly zemyą a kyedy pan Barthoss byezal za pogonem..., tedy nye slal do domv pana Gila, aby byezalza nyeprzyaczelmy
[Jako kiedy nieprzyjaciele bieżeli w ziemię a [a] szkodzili ziemię a kiedy pan Bartosz bieżał za pogonem..., tedy nie słał do domu pana Gila, aby bieżałza nieprzyjacielmi]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][25],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ann 7:
Napelneny pyrzwey,za chlebmy sø se posadzely (pro panibus se locaverunt I Reg 2, 5)
[Napełnieni pirzwej,za chlebmi są sie posadzieli (pro panibus se locaverunt I Reg 2, 5)]
(attested in Greater Poland)denotes an accompanying object
1974 [1402], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[26], volume IV, number52,Kalisz:
Kedi[by] mi ne dal tego lista, tedibi mi swog mal na sø daczsza swø peczanczø
[Kiedy[by] mi nie dał tego lista, tedyby mi swoj miał na się daćza swą pieczęcią]
1858 [c.1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor,Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6,Poniec, page26:
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “za”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),za (particle) is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 0 times in essays, 8 times in fiction, and 59 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 68 times, making it the 957th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),za (particle) is one of the most used words in Polish, appearing 170 times in scientific texts, 192 times in news, 226 times in essays, 412 times in fiction, and 336 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1336 times, making it the 30th most common word in a corpus of 500,000 words.[2]
^Ida Kurcz (1990) “za (particle)”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page723
^Ida Kurcz (1990) “za (particle)”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page723
“ZA_I”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],06.07.2009
“ZA_II”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],06.07.2009
Ljudi koji svakodnevno imaju potrebuza čokoladnim stvarima. ―People who have a daily need for chocolate stuff.
Često se misli da je željaza određenom vrstom hrane psihološke prirode. ―It is often thought that the desire for certain type of food is of psychological nature.
“za”, inSlovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak),https://slovnik.juls.savba.sk,2003–2025
