1959 [1395], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number187,Poznań:
Rzecli gednacze pana Hinczkoui: Mi neroszumemi po nemeczszku
[Rzekli jednacze pana Hinczkowi: my nierozumiemy po niemiecsku]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages2, 10:
A iusz, crolowe,rozumeyce (intelligite), nauczce se, czso sødzice zemø
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages49, 23:
Rozumeycze temu (intelligite haec), gisz zapominacze boga
[Rozumiejcie temu (intelligite haec), jiż zapominacie Boga]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][3],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages40, 1:
Blogoslawoni, ienszerozume na potrzebuiøczego y vbogego (qui intelligit super egenum et pauperem)
[Błogosławiony, jenżerozumie na potrzebująjącego i ubogiego (qui intelligit super egenum et pauperem)]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][4],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages72, 17:
Alisz wnidø w swøtoscz boszø yrozumecz bødø w posladco[ch] gich (donec... intelligam in novissimis eorum)
[Aliż wnidę w świątość bożą irozumieć będę w pośladko[ch] jich (donec... intelligam in novissimis eorum)]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][5],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages118, 99:
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][8],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages54, 1:
Ne wzgardzay prosbø moiø,rozumey mene y wisluszay me (intende mihi et exaudi me)!
[Nie wzgardzaj prośbą moją,rozumiej mienie i wysłuszaj mie (intende mihi et exaudi me)!]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][9],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 26:
Ktosz chcze przeto zbawon bycz, tako o troyczyrozvmey (ita de trinitate sentiat)
[Ktoż chce przeto zbawion być, tako o Trojcyrozumiej (ita de Trinitate sentiat)]
Iako ktho swyeczą przy zwadze w noczi zagassi, a za thym kogo vranyą, ma rannemv o rani bicz skazan, thorozwmyecz, gdi nye wyedzą tego, yest gen go ranyl
[Jako kto świecę przy zwadzie w nocy zagasi a zatym kogo uranią, ma rannemu o rany być skazan, torozumieć, gdy nie wiedzą tego, jen jest go ranił]
Boryś, Wiesław (2005), “rozumieć”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000), “rozumieć”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rozumieć, rozmieć, rozumieć się”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),rozumieć is one of the most used words in Polish, appearing 12 times in scientific texts, 2 times in news, 20 times in essays, 41 times in fiction, and 143 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 218 times, making it the 255th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
^Ida Kurcz (1990), “rozumieć”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page505
“ROZUMIEĆ”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],03.02.2015
“ROZUMIEĆ%20SIĘ”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],05.02.2009
