Pred uolem apred oslem v yaslkach s[ię położył] bil
[Przed wołem aprzed osłem w jasłkach S[yn Boży położon] był]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][3],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages71, 5:
Przebiwacz *bodze se slunczem yprzed *mesoczem (ante lunam) w pocolene y w pocolene
[Przebywać będzie se słuńcem iprzed miesiącem (ante lunam) w pokolenie i w pokolenie]
1959 [1422], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number1099,Poznań:
Yaco ne szabyl szarniprzet yego psy any gey iego psi gonily do yego wsy
[Jako nie zabił sarnyprzed jego psy, ani jej jego psi gonili do jego wsi]
1908 [c.1500],Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume V, page12:
Angyyel palmą rayszką yey dal, abyprzeth panną noszona, gdy do grobu prowadzona
[Anjeł palmę rajską jej dał, abyprzed panną noszona, gdy do grobu prowadzona]
1967 [1394], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number65,Kościan:
1967 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number812,Kościan:
Yaco Marczin nye mogl przeyachadzprzed slim powetrzim ieszora oglandacz
[Jako Marcin nie mogł przejachaćprzed złym powietrzym jeziora oględać]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][11],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages134, 5:
Welyky gest gospodzyn a bog naszprzed wszemy boghy (prae omnibus diis)
[Wieliki jest Gospodzin a Bog naszprzed wszemi bogi (prae omnibus diis)]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][15],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 1:
1858 [c.1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor,Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6,Poniec, page58:
Boryś, Wiesław (2005) “przed”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000) “przed”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przed, przede”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),przed is one of the most used words in Polish, appearing 109 times in scientific texts, 143 times in news, 88 times in essays, 213 times in fiction, and 129 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 682 times, making it the 445th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
^Ida Kurcz (1990) “przed”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 1
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przed, przede”, inSłownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
“PRZED”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2010 May 6
“PRZEDE”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2010 May 18
Kazimierz Nitsch (1907) “przed”, in “Dyalekty polskie Prus zachodnich”, inMateryały i Prace Komisyi Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie (in Polish), volume 3, Krakow: Akademia Umiejętności, page391
