Inherited fromProto-Slavic*poludьne. Bysurface analysis,pół- +dzień +-ie.Sense 2 is by analogy withwschód andzachód. First attested in the 14th century.
- IPA(key): (10th–15th CE)/pɔɫudɲɛː/
- IPA(key): (15th CE)/pɔɫudɲe/
południe n (related adjectivepołudniowyorpołudniorpołudzienny)
- noon,midday(middle of the day)
- south(one of the four principal compass points being directed towards the South Pole)
1930 [c.1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2],13, 1:Potem szø gest wiprowadzyl Abram z zemye Egipta... napoludnye (ad australem plagam)- [Potem się jest wyprowadził Abram z ziemie Ejipta... napołudnie (ad australem plagam)]
- Boryś, Wiesław (2005) “południe”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “południe”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “południe”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “południe”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
Inherited fromOld Polishpołudnie. Bysurface analysis,pół- +dzień +-ie.
południe n (related adjectivepołudniowyor(dialectal)południejszy,abbreviationpd.orpłd.)
- noon;midday(time of day when the Sun seems to reach its highest point in the sky; mean time of solar noon, marked as twelve o'clock on most clocks)
- Coordinate term:północ
- noon;midday(middle of the day)
- Coordinate term:północ
- south(one of the four principal compass points being directed towards the South Pole)
- Coordinate term:północ
- south(southern region or area)
- Coordinate term:północ
- Alternativeletter-case form ofPołudnie(“South (southern Europe)”)
- Alternativeletter-case form ofPołudnie(“South (southern United States)”)
- (obsolete)lunch(meal in the middle of the day)
- Synonym:obiad
- (Middle Polish)noon;Further details are uncertain.
1564, J. Mączyński,Lexicon[3], page88a:Meridies,Południe.- [Meridies,Południe.]
compass points:strony świata: [edit]
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),południe is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 31 times in news, 0 times in essays, 14 times in fiction, and 17 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 76 times, making it the 848th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
- ^Ida Kurcz (1990) “południe”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page399
- południe inWielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- południe in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “południe”, inSłownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “POŁUDNIE”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],05.05.2022
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “południe”, inSłownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “południe”, inSłownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński,W. Niedźwiedzki, editors (1908), “południe”, inSłownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page552
