Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

feic

From Wiktionary, the free dictionary

Irish

[edit]

Etymology

[edit]

FromOld Irish·aicci(sees), prototonic form ofad·cí, fromProto-Celtic*adkʷiseti, fromProto-Indo-European*kʷeys-(see, heed) (compareSanskritचायति(cāyati,perceives)) orProto-Indo-European*kʷes- (compareSanskritचक्षति(cakṣati,sees)). The initialf- of the Modern Irish form comes from the misinterpretation ofaic- as lenitedfhaic- (later modified tofheic). CompareScottish Gaelicfaic.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

feic m (genitive singularfeic,nominative pluralfeiceanna)

  1. (disparagingly)sight,spectacle

Declension

[edit]
Declension offeic (fourth declension)
forms with thedefinite article
singularplural
nominativeanfeicnafeiceanna
genitiveanfheicnabhfeiceanna
dativeleis anbhfeic
donfheic
leis nafeiceanna

Verb

[edit]

feic (present analyticfeiceann,future analyticfeicfidh,verbal nounfeiceáil,past participlefeicthe)

  1. (ambitransitive)see
    • 2020 March 1, 1:57 from the start, inLá Le Mamó nó Daideo[1], season 1, episode16, TG4, retrieved31 October 2023:
      (John Folan):An bhfaca tú an sleán cheana ariamh,an bhfacais? / (Jeaic Ó Cualáin):Chonaic. / (JF):An bhfacais?
      (JF):Have you everseen aslane before,have you? / (JC):Yes, I have. / (JF):Have you?

Conjugation

[edit]
conjugation offeic (irregular)
verbal nounfeiceáil
past participlefeicthe
tensesingularpluralrelativeautonomous
firstsecondthirdfirstsecondthird
indicative
presentfeicimfeiceann tú;feicirfeiceann sé, sífeicimid;
feiceann muid
feiceann sibhfeiceann siad;
feicid
afheiceann; afheiceas /
abhfeiceann*; abhfeiceas*
feictear
past independentchonaic mé;
chonaiceas;
chonac
chonaic tú;
chonaicis
chonaic sé, síchonaiceamar;
chonaic muid
chonaic sibh;
chonaiceabhair
chonaic siad;
chonaiceadar
achonaicchonacthas
past dependentfaca mé;
facas
faca tú;
facais
faca sé, sífacamar;
faca muid
faca sibh;
facabhair
faca siad;
facadar
abhfaca*facthas
past habituald'fheicinn /
fheicinn‡;bhfeicinn‡‡
d'fheicteá /
fheicteá‡;bhfeicteᇇ
d'fheiceadh sé, sí /
fheiceadh sé, sí‡;bhfeiceadh‡‡
d'fheicimis;d'fheiceadh muid /
fheicimis‡;fheiceadh muid‡
d'fheiceadh sibh /
fheiceadh sibh‡
d'fheicidís;d'fheiceadh siad /
fheicidís‡;fheiceadh siad‡
ad'fheiceadh /
abhfeiceadh*
d'fheictí /
fheictí
futurefeicfidh mé;
feicfead
feicfidh tú;
feicfir
feicfidh sé, sífeicfimid;
feicfidh muid
feicfidh sibhfeicfidh siad;
feicfid
afheicfidh; afheicfeas /
abhfeicfidh*; abhfeicfeas*
feicfear
conditionald'fheicfinn /
fheicfinn‡;bhfeicfinn‡‡
d'fheicfeá /
fheicfeá‡;bhfeicfeᇇ
d'fheicfeadh sé, sí /
fheicfeadh sé, sí‡;bhfeicfeadh sé, s퇇
d'fheicfimis;d'fheicfeadh muid /
fheicfimis‡;fheicfeadh muid‡;bhfeicfimis‡‡;bhfeicfeadh muid‡‡
d'fheicfeadh sibh /
fheicfeadh sibh‡;bhfeicfeadh sibh‡‡
d'fheicfidís;d'fheicfeadh siad /
fheicfidís‡;fheicfeadh siad‡;bhfeicfidís‡‡;bhfeicfeadh siad‡‡
ad'fheicfeadh /
abhfeicfeadh*
d'fheicfí /
fheicfí‡;bhfeicf퇇
subjunctive
presentgobhfeice mé;
gobhfeicead
gobhfeice tú;
gobhfeicir
gobhfeice sé, sígobhfeicimid;
gobhfeice muid
gobhfeice sibhgobhfeice siad;
gobhfeicid
gobhfeictear
pastbhfeicinnbhfeicteábhfeiceadh sé, síbhfeicimis;
bhfeiceadh muid
bhfeiceadh sibhbhfeicidís;
bhfeiceadh siad
bhfeictí
imperative
feicimfeicfeiceadh sé, sífeicimisfeicigí;
feicidh
feicidísfeictear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that triggereclipsis

in older literary language and Munster, the present indicative, past habitual, future, and conditional have independent forms built on the stemchí- (in West Kerry delenited tocí-); thefeic- forms listed above are dependent and are only used in the present and habitual; in Munster, the past independent forms are pronounced with initial/xn-/ but spelled in a variety of ways; the verbal noun is also different in Munster:

verbal nounfeiscint
tensesingularpluralrelativeautonomous
firstsecondthirdfirstsecondthird
indicative
present independentchím;
cím
chí tú;
chíonn tú;
chír;
cíonn tú¶
chí sé, sí;
chíonn sé, sí;
cíonn sé, sí¶
chímid;
címíd
chí sibh;
chíonn sibh;
cíonn sibh¶
chí siad;
chíonn siad;
chíd;
cíonn siad¶;
cíd
achí;
achíonn;
achíos
chítear;
cítear
past habitual independentchínnchítheáchíodh sé, síchímischíodh sibhchídís;
chíodh siad
achíodhchítí
past independentchon(n)ac;
chnuc
chonaicís;
chnuicís
chon(n)aic sé, sí;
chnuic sé, sí
chonaiceamair;
chonacamair;
chnuiceamair
chonaiceabhair;
chonacabhair;
chnuiceabhair
chonaiceadar;
chonacadar;
chnuiceadar
achon(n)aicchonacathas;
connc(ath)as;
chnucathas;
c(h)nuiceadh
past dependentfeacafeacaísfeaca(igh) sé, sífeacamairfeacabhairfeacadarabhfeacafeac(th)as;
feacadh;
feacathars
future independentchífidh mé;
chífead;
cífidh mé¶;
cífead
chífidh tú;
chífir;
cífidh tú¶;
cífir
chífidh sé, sí;
cífidh sé, sí¶
chífimid;
cífimid
chífidh sibh;
cífidh sibh¶
chífidh siad;
chífid;
cífidh siad¶;
cífid
achífidh;
achífeas
chífear;
cífear
future dependentgcífidh mé;
gcífead
gcífidh tú;
gcífir
gcífidh sé, sígcífimidgcífidh sibhgcífidh siad;
gcífid
agcífidh;
agcífeas
gcífear
conditional independentchífinnchífeáchífeadh sé, síchífimischífeadh sibhchífidís;
chífeadh siad
achífeadhchífí
conditional dependentgcífinngcífeágcífeadh sé, sígcífimisgcífeadh sibhgcífidís;
gcífeadh siad
agcífeadhgcífí

¶ West Kerry

In Ulster, the present indicative, past habitual, future, and conditional have independent forms built on the stemtí- (also spelledtchí-); thefeic- forms listed above are dependent and are only used in the present and habitual. The simple past indicative independent form isthainic orthanaic (the dependent form beingfaca, as in the standard language):

tensesingularpluralrelativeautonomous
firstsecondthirdfirstsecondthird
indicative
present independenttím;
(onn) mé;
tchím;
tchí(onn)
(onn) tú;
tchí(onn)
(onn) sé, sí;
tchí(onn) sé, sí
tímid;
(onn) muid;
tchímid;
tchí(onn) muid
(onn) sibh;
tchí(onn) sibh
(onn) siad;
tchí(onn) siad
a(onn);
atíos;
atchí(onn);
atchíos
títhear;
tchíthear
past independentthainic/thanaicthainic/thanaicthainic/thanaic sé, síthainic/thanaic muidthainic/thanaic sibhthainic/thanaic siadathainic/thanaicthanacthas
past habitual independenttínn;
tchínn
títheá;
tchítheá
tíodh sé, sí;
tchíodh
tímis;
tíodh muid;
tchímis;
tchíodh muid
tíodh sibh;
tchíodh sibh
tíodh siad;
tchíodh siad
atíodh;
atchíodh
títí;
tchítí
futuretífidh mé;
tchífidh
tífidh tú;
tchífidh
tífidh sé, sí;
tchífidh sé, sí
tífimid;
tífidh muid;
tchífimid;
tchífidh muid
tífidh sibh;
tchífidh sibh
tífidh siad;
tchífidh siad
atífidh;
atífeas;
tchífidh;
tchífeas
tífear;
tchífear
conditionaltífinn;
tchífinn
tífeá;
tchífeá
tífeadh sé, sí;
tchífeadh sé, sí
tífimis;
tífeadh muid;
tchífimis;
tchífeadh
tífeadh sibh;
tchífeadh sibh

tífeadh siad;
tchífeadh siad
atífeadh;
atchífeadh
tífí;
tchífí

Derived terms

[edit]

Mutation

[edit]
Mutated forms offeic
radicallenitioneclipsis
feicfheicbhfeic

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Further reading

[edit]
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “feic”, inFoclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm,→ISBN
  • de Bhaldraithe, Tomás (1959) “feic”, inEnglish-Irish Dictionary, An Gúm
  • feic”, inNew English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge,2013-2025
  • An briathar cíonn (pp. 278-281) in Ó Sé, Diarmuid. (2000).Gaeilge Chorca Dhuibhne. Institiúid Teangeolaíochta Éireann. ISBN: 0-946452-97-0.
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=feic&oldid=82534748"
Categories:
Hidden categories:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp