Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

dla

From Wiktionary, the free dictionary
See also:dlá,DLA,and-dlą́

Ladin

[edit]

Etymology

[edit]

de(of, from) +‎la(the [feminine singular])

Contraction

[edit]

dla

  1. ofthe,fromthe (+ a feminine noun in singular)

Lala (South Africa)

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Bantu*-dɪ́a.

Verb

[edit]

-dlá

  1. toeat

Lower Sorbian

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Slavic*dьľa,*děľa.

Pronunciation

[edit]

Preposition

[edit]

dla [withgenitive](often postpositive)

  1. because of

Further reading

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928), “dla”, inSłownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague:ОРЯС РАН,ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag,2008
  • Starosta, Manfred (1999), “dla”, inDolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Northern Ndebele

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Bantu*-dɪ́a.

Verb

[edit]

-dlá

  1. toeat

Inflection

[edit]

This verb needs aninflection-table template.

Old Polish

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE)/dlʲaː/
  • IPA(key): (15th CE)/dlʲɒ/

Etymology 1

[edit]

Inherited fromProto-Slavic*dьľa,*děľa. First attested in 1366.

Postposition

[edit]

dla[withgenitive]

  1. because of
    Synonym:ku
    • 1884 [c.1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor,Archiv für slavische Philologie, volume VII, page560:
      A nye chczą tho odpusczycz any dla laszky, any dla zalosczy, any szamych mogych vsth dla, any sządne rzeczydla
      [A nie chcę to odpuścić ani dla łaski ani dla żałości, ani samych mojich ust dla, ani żadne rzeczydla]
  2. on account of
    • 1874-1891 [Fifteenth century],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[1],[2],[3], volume XXII, page245:
      Blogoslawyeny, gysch czyrpyą przeczywnoscz... prze sprawyedliwoscz, tho gest prze caliszdą dobrocz bogadla vczinyoną
      [Błogosławieni, jiż cirpią przeciwność... prze sprawiedliwość, to jest prze kaliżdą dobroć Bogadla uczynioną]
  3. as, in therole of
    • 1868 [1437],Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[4], volume XI (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page117:
      Nobilis Fridricus... Hedwigi, sue consorti carissime, racione dotis et dotalicii al. possagudlya y wyena trecentas marcas... inscribit
      [Nobilis Fridricus... Hedwigi, sue consorti carissime, racione dotis et dotalicii al. posagudla i wiena trecentas marcas... inscribit]
  4. (attested in Lesser Poland, Masovia, Silesia)for,benefiting
    Synonyms:ku,przed
    • 1937 [1408], Józef Birkenmajer, editor,Bogarodzica dziewica. Analiza tekstu, treści i formy[5], number B,Krakow:
      Czebyedla, czlowecze, dal bog przeklocz szobe rancze, nodze obe
      [Ciebiedla, człowiecze, dał Bog przekłoć sobie ręce, nodze obie]
  5. denotes the aim or purpose of an action;for
    • 1874-1891 [Fifteenth century],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6],[7],[8], volume XVI, page347:
      Vzytkwdla twego comodi more
      [Użytkudla twego comodi more]

Preposition

[edit]

dla[withgenitive]

  1. (attested in Masovia, Lesser Poland)because of
    • 1895 [1448–1450],Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński,Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów,Warka, page 8:
      Strona trzikrocz wezwana, nye bandzeli kv prawv, kgdi sandza iakobi wstacz chczal,dlya nyestanya ma bicz skazana (ob contumaciam condemnetur)
      [Strona trzykroć wezwana nie będzieli ku prawu, gdy sędzia jakoby wstać chciał,dla niestania ma być skazana (ob contumaciam condemnetur)]
    • 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor,Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[9],Krakow, page717:
      Ma... zmoviczi trzy paczierzedla onego, yze thak nyeopatrznye... przysyągal (propter incaute facta huiusmodi iuramenta)
      [Ma... zmowić trzy pacierzedla onego, iże tak nieopatrznie... przysięgał (propter incaute facta huiusmodi iuramenta)]
  2. on account of
    • 1451-1455,Legenda o świętym Aleksym[10], line167:
      I yąl go proszycz: W gymyą szyna boszego ydla szyna th[e]wego, Allexego, a racz my szwą gyelmvszna dacz
      [I jął go prosić: W jimię Syna Bożego idla syna t[e]wego, Aleksego, a racz mi swą jełmużnę dać]
  3. as, in therole of
    • 1895 [1421],Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[11], volume VIIIa, page155:
      Pany Staskowy dna roboth... nigdy nye zastawala... anydla zastawy dala robycz kmeczom
      [Pani Staszkowi dnia robot... nigdy nie zastawiała... anidla zastawy dała robić kmieciom]
  4. for,benefiting
    • 1880-1894 [Fifteenth century],Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[12], volume I, page151:
      Day my czyalo szyna tvego, bosz go szeslaldla mnye grzesznego
      [Daj mi ciało Syna twego, boś go zesłał dla mnie grzesznego]
  5. denotes the aim or purpose of an action;for
    • 1874-1891 [Fifteenth century],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[13],[14],[15], volume XXII, page241:
      Tha czistoscz nycz ginego nye gest, geno czyala y dusche czaloscz ot zmazanyadla mylosczy bozey otrzimanya
      [Ta czystość nic jinego nie jest, jeno ciała i dusze całość ot zmazaniadla miłości bożej otrzymania]
Descendants
[edit]

Etymology 2

[edit]

Inherited fromProto-Slavic*dьlja,[1] fromProto-Slavic*dьlь. First attested in 1462.

Noun

[edit]

dla f

  1. prescribedfulllength of afield
    • 1868 [1462],Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[16], volume XI (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page469:
      Laneos cumdle, silvas et campos
      [Laneos cumdle, silvas et campos]

References

[edit]
  1. ^Bańkowski, Andrzej (2000), “DLA III”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. dla”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. dla”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN

Phuthi

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Bantu*-dɪ́a.

Verb

[edit]

-dlá

  1. toeat

Inflection

[edit]

This verb needs aninflection-table template.

Derived terms

[edit]

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishdla, fromProto-Slavic*dьľa,*děľa.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Audio 3:(file)
  • Rhymes:-a
  • Syllabification:dla

Preposition

[edit]

dla[withgenitive]

  1. for(intended to belong to)
    Zrobiłemdla ciebie kanapkę.I made a sandwichfor you.
    Resztadla pana.Keep the change. (literally, “The restto you.”)
  2. for,in aid of(intended to benefit, cure, support, etc.)
    Palenie tytoniu jest bardzo szkodliwedla zdrowia.Smoking tobacco is very badfor one's health.
    Ta wyspa to rezerwatdla ptaków.This island is a reservefor birds.
  3. for(in return for)
    Robię to tylkodla zabawy.I'm just doing itfor fun.
  4. to
    Jaki był wynik? 1:0dla Polski!What was the score? 1-0to Poland /for Poland!
  5. (colloquial)for the sake of
    Nie chcę brać ślubudla ślubu.I don't want to marryfor the sake of it.
  6. for(according to, in the opinion of)

Trivia

[edit]

According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),dla is one of the most used words in Polish, appearing 293 times in scientific texts, 325 times in news, 339 times in essays, 195 times in fiction, and 209 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1361 times, making it the 28th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^Ida Kurcz (1990), “dla”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page74

Further reading

[edit]

Southern Ndebele

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Bantu*-dɪ́a.

Verb

[edit]

-dlá

  1. toeat

Inflection

[edit]

This verb needs aninflection-table template.

Swazi

[edit]

Etymology

[edit]

FromProto-Bantu*-dɪ́a.

Verb

[edit]

-dlá

  1. toeat

Inflection

[edit]

This verb needs aninflection-table template.

Derived terms

[edit]

Xhosa

[edit]

Verb

[edit]

-dla?

  1. tocorrode
  2. toenjoy

Inflection

[edit]

This verb needs aninflection-table template.

Derived terms

[edit]

Zulu

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromProto-Bantu*-dɪ́a.

Pronunciation

[edit]

IPA(key): /ɮa/

Verb

[edit]

-dlá

  1. (transitive and intransitive) toeat
  2. (transitive and intransitive) todrink
  3. (transitive) toconsume (generally)
  4. (transitive) tocorrode, to cause torust
  5. (transitive) toenjoy

Inflection

[edit]
tone H (infinitiveukudla)
positivenegative
infinitiveukudlaukungadli
imperative
simple+ object concord
singularyidla-dle
pluralyidlani-dleni
present
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngiyadla,ngidlaengidlayo,engidlangidlaangidliengingadlingingadli
2nd singularuyadla,udlaodlayo,odlaudlaawudliongadliungadli
1st pluralsiyadla,sidlaesidlayo,esidlasidlaasidliesingadlisingadli
2nd pluralniyadla,nidlaenidlayo,enidlanidlaanidlieningadliningadli
class 1uyadla,udlaodlayo,odlaedlaakadliongadliengadli
class 2bayadla,badlaabadlayo,abadlabedlaabadliabangadlibengadli
class 3uyadla,udlaodlayo,odlaudlaawudliongadliungadli
class 4iyadla,idlaedlayo,edlaidlaayidliengadliingadli
class 5liyadla,lidlaelidlayo,elidlalidlaalidlielingadlilingadli
class 6ayadla,adlaadlayo,adlaedlaawadliangadliengadli
class 7siyadla,sidlaesidlayo,esidlasidlaasidliesingadlisingadli
class 8ziyadla,zidlaezidlayo,ezidlazidlaazidliezingadlizingadli
class 9iyadla,idlaedlayo,edlaidlaayidliengadliingadli
class 10ziyadla,zidlaezidlayo,ezidlazidlaazidliezingadlizingadli
class 11luyadla,ludlaoludlayo,oludlaludlaaludliolungadlilungadli
class 14buyadla,budlaobudlayo,obudlabudlaabudliobungadlibungadli
class 15kuyadla,kudlaokudlayo,okudlakudlaakudliokungadlikungadli
class 17kuyadla,kudlaokudlayo,okudlakudlaakudliokungadlikungadli
recent past
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngidlile,ngidlēengidlile,engidlēngidlile,ngidlēangidlangaengingadlangangingadlanga
2nd singularudlile,udlēodlile,odlēudlile,udlēawudlangaongadlangaungadlanga
1st pluralsidlile,sidlēesidlile,esidlēsidlile,sidlēasidlangaesingadlangasingadlanga
2nd pluralnidlile,nidlēenidlile,enidlēnidlile,nidlēanidlangaeningadlanganingadlanga
class 1udlile,udlēodlile,odlēedlile,edlēakadlangaongadlangaengadlanga
class 2badlile,badlēabadlile,abadlēbedlile,bedlēabadlangaabangadlangabengadlanga
class 3udlile,udlēodlile,odlēudlile,udlēawudlangaongadlangaungadlanga
class 4idlile,idlēedlile,edlēidlile,idlēayidlangaengadlangaingadlanga
class 5lidlile,lidlēelidlile,elidlēlidlile,lidlēalidlangaelingadlangalingadlanga
class 6adlile,adlēadlile,adlēedlile,edlēawadlangaangadlangaengadlanga
class 7sidlile,sidlēesidlile,esidlēsidlile,sidlēasidlangaesingadlangasingadlanga
class 8zidlile,zidlēezidlile,ezidlēzidlile,zidlēazidlangaezingadlangazingadlanga
class 9idlile,idlēedlile,edlēidlile,idlēayidlangaengadlangaingadlanga
class 10zidlile,zidlēezidlile,ezidlēzidlile,zidlēazidlangaezingadlangazingadlanga
class 11ludlile,ludlēoludlile,oludlēludlile,ludlēaludlangaolungadlangalungadlanga
class 14budlile,budlēobudlile,obudlēbudlile,budlēabudlangaobungadlangabungadlanga
class 15kudlile,kudlēokudlile,okudlēkudlile,kudlēakudlangaokungadlangakungadlanga
class 17kudlile,kudlēokudlile,okudlēkudlile,kudlēakudlangaokungadlangakungadlanga
remote past
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngādlaengādlangādlaangidlangaengingadlangangingadlanga
2nd singularwādlaowādlawādlaawudlangaongadlangaungadlanga
1st pluralsādlaesādlasādlaasidlangaesingadlangasingadlanga
2nd pluralnādlaenādlanādlaanidlangaeningadlanganingadlanga
class 1wādlaowādlaādlaakadlangaongadlangaengadlanga
class 2bādlaabādlabādlaabadlangaabangadlangabengadlanga
class 3wādlaowādlawādlaawudlangaongadlangaungadlanga
class 4yādlaeyādlayādlaayidlangaengadlangaingadlanga
class 5lādlaelādlalādlaalidlangaelingadlangalingadlanga
class 6ādlaādlaādlaawadlangaangadlangaengadlanga
class 7sādlaesādlasādlaasidlangaesingadlangasingadlanga
class 8zādlaezādlazādlaazidlangaezingadlangazingadlanga
class 9yādlaeyādlayādlaayidlangaengadlangaingadlanga
class 10zādlaezādlazādlaazidlangaezingadlangazingadlanga
class 11lwādlaolwādlalwādlaaludlangaolungadlangalungadlanga
class 14bādlaobādlabādlaabudlangaobungadlangabungadlanga
class 15kwādlaokwādlakwādlaakudlangaokungadlangakungadlanga
class 17kwādlaokwādlakwādlaakudlangaokungadlangakungadlanga
potential
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngingadlangingadlangingedlengingedle
2nd singularungadlaungadlaungedleungedle
1st pluralsingadlasingadlasingedlesingedle
2nd pluralningadlaningadlaningedleningedle
class 1angadlaengadlaangedleengedle
class 2bangadlabengadlabangedlebengedle
class 3ungadlaungadlaungedleungedle
class 4ingadlaingadlaingedleingedle
class 5lingadlalingadlalingedlelingedle
class 6angadlaengadlaangedleengedle
class 7singadlasingadlasingedlesingedle
class 8zingadlazingadlazingedlezingedle
class 9ingadlaingadlaingedleingedle
class 10zingadlazingadlazingedlezingedle
class 11lungadlalungadlalungedlelungedle
class 14bungadlabungadlabungedlebungedle
class 15kungadlakungadlakungedlekungedle
class 17kungadlakungadlakungedlekungedle
immediate future
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngizokudlaengizokudlangizokudlaangizukudlaengingezukudlangingezukudla
2nd singularuzokudlaozokudlauzokudlaawuzukudlaongezukudlaungezukudla
1st pluralsizokudlaesizokudlasizokudlaasizukudlaesingezukudlasingezukudla
2nd pluralnizokudlaenizokudlanizokudlaanizukudlaeningezukudlaningezukudla
class 1uzokudlaozokudlaezokudlaakazukudlaongezukudlaengezukudla
class 2bazokudlaabazokudlabezokudlaabazukudlaabangezukudlabengezukudla
class 3uzokudlaozokudlauzokudlaawuzukudlaongezukudlaungezukudla
class 4izokudlaezokudlaizokudlaayizukudlaengezukudlaingezukudla
class 5lizokudlaelizokudlalizokudlaalizukudlaelingezukudlalingezukudla
class 6azokudlaazokudlaezokudlaawazukudlaangezukudlaengezukudla
class 7sizokudlaesizokudlasizokudlaasizukudlaesingezukudlasingezukudla
class 8zizokudlaezizokudlazizokudlaazizukudlaezingezukudlazingezukudla
class 9izokudlaezokudlaizokudlaayizukudlaengezukudlaingezukudla
class 10zizokudlaezizokudlazizokudlaazizukudlaezingezukudlazingezukudla
class 11luzokudlaoluzokudlaluzokudlaaluzukudlaolungezukudlalungezukudla
class 14buzokudlaobuzokudlabuzokudlaabuzukudlaobungezukudlabungezukudla
class 15kuzokudlaokuzokudlakuzokudlaakuzukudlaokungezukudlakungezukudla
class 17kuzokudlaokuzokudlakuzokudlaakuzukudlaokungezukudlakungezukudla
remote future
positive absolutepositive relativepositive participialnegative absolutenegative relativenegative participial
1st singularngiyokudlaengiyokudlangiyokudlaangiyukudlaengingeyukudlangingeyukudla
2nd singularuyokudlaoyokudlauyokudlaawuyukudlaongeyukudlaungeyukudla
1st pluralsiyokudlaesiyokudlasiyokudlaasiyukudlaesingeyukudlasingeyukudla
2nd pluralniyokudlaeniyokudlaniyokudlaaniyukudlaeningeyukudlaningeyukudla
class 1uyokudlaoyokudlaeyokudlaakayukudlaongeyukudlaengeyukudla
class 2bayokudlaabayokudlabeyokudlaabayukudlaabangeyukudlabengeyukudla
class 3uyokudlaoyokudlauyokudlaawuyukudlaongeyukudlaungeyukudla
class 4iyokudlaeyokudlaiyokudlaayiyukudlaengeyukudlaingeyukudla
class 5liyokudlaeliyokudlaliyokudlaaliyukudlaelingeyukudlalingeyukudla
class 6ayokudlaayokudlaeyokudlaawayukudlaangeyukudlaengeyukudla
class 7siyokudlaesiyokudlasiyokudlaasiyukudlaesingeyukudlasingeyukudla
class 8ziyokudlaeziyokudlaziyokudlaaziyukudlaezingeyukudlazingeyukudla
class 9iyokudlaeyokudlaiyokudlaayiyukudlaengeyukudlaingeyukudla
class 10ziyokudlaeziyokudlaziyokudlaaziyukudlaezingeyukudlazingeyukudla
class 11luyokudlaoluyokudlaluyokudlaaluyukudlaolungeyukudlalungeyukudla
class 14buyokudlaobuyokudlabuyokudlaabuyukudlaobungeyukudlabungeyukudla
class 15kuyokudlaokuyokudlakuyokudlaakuyukudlaokungeyukudlakungeyukudla
class 17kuyokudlaokuyokudlakuyokudlaakuyukudlaokungeyukudlakungeyukudla
present subjunctive
positivenegative
1st singularngidlengingadli
2nd singularudleungadli
1st pluralsidlesingadli
2nd pluralnidleningadli
class 1adleangadli
class 2badlebangadli
class 3udleungadli
class 4idleingadli
class 5lidlelingadli
class 6adleangadli
class 7sidlesingadli
class 8zidlezingadli
class 9idleingadli
class 10zidlezingadli
class 11ludlelungadli
class 14budlebungadli
class 15kudlekungadli
class 17kudlekungadli
past subjunctive
positivenegative
1st singularngadlangangadla,angadla,angangadla
2nd singularwadlawangadla,awadla,awangadla
1st pluralsadlasangadla,asadla,asangadla
2nd pluralnadlanangadla,anadla,anangadla
class 1wadlawangadla,akadla,akangadla
class 2badlabangadla,abadla,abangadla
class 3wadlawangadla,awadla,awangadla
class 4yadlayangadla,ayadla,ayangadla
class 5ladlalangadla,aladla,alangadla
class 6adlaangadla,awadla,awangadla
class 7sadlasangadla,asadla,asangadla
class 8zadlazangadla,azadla,azangadla
class 9yadlayangadla,ayadla,ayangadla
class 10zadlazangadla,azadla,azangadla
class 11lwadlalwangadla,alwadla,alwangadla
class 14badlabangadla,abadla,abangadla
class 15kwadlakwangadla,akwadla,akwangadla
class 17kwadlakwangadla,akwadla,akwangadla

Derived terms

[edit]

References

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=dla&oldid=85688871"
Categories:
Hidden categories:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp