From an old (unattested) adjective*dailus, which yielded two parallel forms, ayo-stem adjective (> standarddaiļš) and ano-stem adjective (> dialectaldails), fromProto-Baltic*day- with an extra suffix-l, from theo-grade form ofProto-Indo-European*dey-,*doy-(“to shine brightly, to glitter, to sparkle”). There was some influence in the meaning of this word from a homophonousProto-Indo-European stem*dey-(“to swing, to sway, to swirl; to rush”), from which the uses ofdaiļš to mean “quick, industrious, diligent, skilled” (mostly in folk songs or tales). Cognates includeLithuaniandailùs(“pretty, beautiful, lovely, tasteful”),Sanskritदीद्यति(didyati,“to shine, to glitter, to sparkle”),Ancient Greekδέατο(déato,“was visible, appeared, seemed”),Irish river nameDaol, fromProto-Celtic*doilā(“shining, bright”).[1]
daiļš (definitedaiļais,comparativedaiļāks,superlativevisdaiļākais,adverbdaiļi)
| masculine(vīriešudzimte) | feminine(sieviešudzimte) | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| singular (vienskaitlis) | plural (daudzskaitlis) | singular (vienskaitlis) | plural (daudzskaitlis) | ||
| nominative | daiļš | daiļi | daiļa | daiļas | |
| genitive | daiļa | daiļu | daiļas | daiļu | |
| dative | daiļam | daiļiem | daiļai | daiļām | |
| accusative | daiļu | daiļus | daiļu | daiļas | |
| instrumental | daiļu | daiļiem | daiļu | daiļām | |
| locative | daiļā | daiļos | daiļā | daiļās | |
| vocative | — | — | — | — | |
| masculine(vīriešudzimte) | feminine(sieviešudzimte) | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| singular (vienskaitlis) | plural (daudzskaitlis) | singular (vienskaitlis) | plural (daudzskaitlis) | ||
| nominative | daiļais | daiļie | daiļā | daiļās | |
| genitive | daiļā | daiļo | daiļās | daiļo | |
| dative | daiļajam | daiļajiem | daiļajai | daiļajām | |
| accusative | daiļo | daiļos | daiļo | daiļās | |
| instrumental | daiļo | daiļajiem | daiļo | daiļajām | |
| locative | daiļajā | daiļajos | daiļajā | daiļajās | |
| vocative | daiļo,daiļais | daiļie | daiļo,daiļā | daiļās | |