Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

ciemny

From Wiktionary, the free dictionary
See also:Ciemny

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]
  • Etymology tree
    Proto-Indo-European*temH-
    Proto-Balto-Slavic*tímāˀ
    Proto-Slavic*tьma
    Proto-Indo-European*-nós
    Proto-Slavic*-ьnъ
    Proto-Slavic*tьmьnъ
    Old Polishciemny

    Inherited fromProto-Slavic*tьmьnъ. Bysurface analysis,ćma +‎-ny. First attested in the 14th century.

    Pronunciation

    [edit]
    • IPA(key): (10th–15th CE)/t͡ɕʲɛmniː/
    • IPA(key): (15th CE)/t͡ɕʲɛmni/

    Adjective

    [edit]

    ciemny (derived adverbciemnoorciemnie)

    1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca)dark(without light)
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages17, 13:
        Wodaczemna w obloczech powetrznich
        [Wodaciemna w obłocech powietrznych]
      • 1874-1891 [1451],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2],[3],[4], volume XXII,Łęczyca, page41:
        Zasloniczemne pepla nubila
        [Zasłonyciemne pepla nubila]
      • 1930 [c.1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[5],14, 20:
        Byl opyøcz oblokczyemni
        [Był opięć obłokciemny]
      • 1874-1891 [1466],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6],[7],[8], volume XXII,Łęczyca, page26:
        Czemnego pyekla
        [Ciemnego piekła]
      • 1901 [1471],Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page22:
        Podcziemnym drzewem sub *oscurum arborem
        [Podciemnym drzewem sub oscurum arborem]
      • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page77r:
        Lucus walt silua nemus idemczyemny lasz
        [Lucus walt silua nemus idemciemny las]
      • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page90v:
        Obscurus[] finster oder tunckelczemny zaczmyony
        [Obscurus[] finster oder tunckelczeciemnyny zaćmiony]
      • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[9], page183:
        Złym duszam na zachód słońcaciemna mieśca barzo nieczysta przyminia[li]
        [Złym duszam na zachód słońcaciemna mieśca barzo nieczysta przyminia[li]]
      • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[10], page732:
        Wsadzili ji barzo w ciemnicęciemną
        [Wsadzili ji barzo w ciemnicęciemną]
      • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[11], page769:
        Podnie­ siony na powietrzu ukazał się towarzyszem djabłom, którzy tamo przebywają w tymciemnym powietrzu
        [Podnie­ siony na powietrzu ukazał się towarzyszem djabłom, którzy tamo przebywają w tymciemnym powietrzu]
    2. (figuratively)dark
      • 1874-1891 [1444],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[12],[13],[14], volume XXIII, page308:
        Wielike a starecziemne osromoczenye grzechow tetrum cahos magna confusio peccatorum
        [Wielikie a stareciemne osromocenie grzechow tetrum cahos magna confusio peccatorum]
      • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor,Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[15],Modlitewnik Nawojki, page57:
        Czyebye proscha, yzesz... oszvyeczenyeczyemnych
        [Ciebie proszę, iżeś... oświecenieciemnych]
      • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[16], page280:
        Światłość ciała twego jest oko twoje, a będzieli oko twoje prawe a proste, wszytko ciało twe będzie światłe, ale będzieli oko twe złe, wszytko twoje ciało będzieciemne
        [Światłość ciała twego jest oko twoje, a będzieli oko twoje prawe a proste, wszytko ciało twe będzie światłe, ale będzieli oko twe złe, wszytko twoje ciało będzieciemne]
      • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[17], page555:
        Vyrzvczyvschyczyemnego, ostaly samy czysczy svoym oczysczyczyelem
        [Wyrzuciwszyciemnego ostali sami czyści z swoim oczyścicielem]

    Derived terms

    [edit]
    adjectives
    adverbs
      nouns
      verbs

      Related terms

      [edit]
      adjectives

      Descendants

      [edit]

      References

      [edit]

      Polish

      [edit]

      Etymology

      [edit]
    • Etymology tree
      Proto-Indo-European*temH-
      Proto-Balto-Slavic*tímāˀ
      Proto-Slavic*tьma
      Proto-Indo-European*-nós
      Proto-Slavic*-ьnъ
      Proto-Slavic*tьmьnъ
      Old Polishciemny
      Polishciemny

      Inherited fromOld Polishciemny. Bysurface analysis,ćma +‎-ny.

      Pronunciation

      [edit]
       

      Adjective

      [edit]

      ciemny (comparativeciemniejszy,superlativenajciemniejszy,derived adverbciemno)

      1. dark(with little to no light)
        Synonym:jasny
      2. dark(having an intense color shade with a low degree of brightness)
        Synonym:jasny
      3. dark(having a black or brown or navy blue color)
        Synonym:jasny
      4. dark(having a skin color close to brown, swarthy or tanned)
        Synonyms:smagły,śniady
        Antonym:jasny
      5. dark(having a low, dull sound tone)
      6. dark(tragic and full of misfortunes)
        Synonym:czarny
        Antonym:jasny
      7. benighted,ignorant,primitive(uneducated and backward)
        Synonym:nieoświecony
        Antonyms:oświecony,światły
      8. dark;shady(suspicious, untrustworthy and often dangerous)
        Synonym:podejrzany
      9. (literary)dark(complicated and incomprehensible)
        Synonym:niezrozumiały
        Antonym:jasny
      10. dark,evil;malign(of e.g. a demon, having bad intentions)
        Synonym:zły
      11. (Far Masovian)synonym ofślepy
        To taciemna kobiéta nie chodzi jesce po prośbie.Isn't thatblind woman on the scrounge yet.

      Declension

      [edit]
      Declension ofciemny (hard)
      singularplural
      masculine animatemasculine inanimatefeminineneutervirile (= masculine personal)non-virile
      nominative/vocativeciemnyciemnaciemneciemniciemne
      genitiveciemnegociemnejciemnegociemnych
      dativeciemnemuciemnejciemnemuciemnym
      accusativeciemnegociemnyciemnąciemneciemnychciemne
      instrumentalciemnymciemnąciemnymciemnymi
      locativeciemnymciemnejciemnymciemnych

      Derived terms

      [edit]
      adjectives
      nouns
      verbs

      Related terms

      [edit]
      adjectives
      nouns

      Further reading

      [edit]
      • ciemny inWielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
      • ciemny in Polish dictionaries at PWN
      • Wojciech Grzegorzewicz (1894), “ćemny”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, inSprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page104
      Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ciemny&oldid=87163806"
      Categories:
      Hidden categories:

      [8]ページ先頭

      ©2009-2025 Movatter.jp