(attested in Greater Poland)introducing an unreal conditional;if
1887, 1889 [1399], Józef Lekszycki, editor,Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number2842,Poznań:
Aczbi mi tego przal, gotowem to vkaszacz
[Aczby mi tego przał, gotowem to ukazać]
1888 [1411], Romuald Hube, editor,Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1],Greater Poland, page55:
Marczin prziszedl... na Micolaya... y pirvey gemu dal dwe rane,aczbi czo Micolayg Marczinovi vczinil, to vczinil sza gego poczøntkem
[Marcin przyszedł... na Mikołaja... i pirwej jemu dał dwie ranie,aczby co Mikołaj Marcinowi uczynił, to uczynił za jego początkiem]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages22, 4:
Boaczbich chodzil posrzod czena smercy, ne bødø se bacz zla (nam, etsi ambulavero in medio umbrae mortis, non timebo mala), bo ti se mnø ies
[Boaczbych chodził pośrzod cienia śmierci, nie będę sie bać zła (nam, etsi ambulavero in medio umbrae mortis, non timebo mala), bo ty se mną je]
B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “aczby”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN