Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Matka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano zMama)
Zobacz też:inne znaczenia słów „matka” i „Matka”. Na tę stronę wskazuje takżeprzekierowanie „mama”. Zobacz też:inne znaczenia słów „mama” i „Mama”.
Stanisław Wyspiański,Macierzyństwo, 1902
Matka z dzieckiem,Budapeszt (1943)

Matkakobieta, która jestrodzicem dziecka.

Matką nazywa się kobietę, która jest związana ze swoimidziećmi, które mogą, ale nie muszą być jej biologicznympotomstwem. Zatem w zależności od kontekstu, kobiety mogą być uważane za matki z racji urodzenia lub wychowywania dziecka, dostarczenia komórki jajowej do zapłodnienia, lub jakiejś ich kombinacji. Są to warunki umożliwiające sprecyzowanie pojęcia macierzyństwa lub stanu bycia matką. Kobiety, które należą do trzeciej i pierwszej kategorii, zazwyczaj objęte są pojęciami „rodzona matka” lub „matka biologiczna”, niezależnie od tego, czy dana osoba kontynuuje wychowywanie dziecka. W związku z tym kobieta, która spełnia tylko drugi warunek, może być uznana za matkęadopcyjną, a ta, która spełnia tylko pierwszy lub tylko trzeci warunek, zamatkę zastępczą.

Wprawie rodzinnym matka jestwstępnąkrewnąpierwszego stopnia wlinii prostej, od którego dzieckopochodzi bezpośrednio. Wgenealogii matkę i dziecko łączyfiliacja, a matkę zojcem łączykoicja.

W języku potocznymmatką nazywa się czasem takżeteściową. Matka wychowująca dzieci zpoprzedniego małżeństwa swego męża tomacocha.

Biologiczna matka

[edytuj |edytuj kod]

Biologiczne macierzyństwo u ludzi, podobnie jak u innych ssaków, następuje, gdy samica zachodzi w ciążę po tym, jak komórka jajowa zostanie zapłodniona. Samica może zajść w ciążę w wyniku stosunku płciowego po rozpoczęciu owulacji. U dobrze odżywianych dziewcząt miesiączka (pierwszy okres menstruacyjny) zwykle ma miejsce około 12 lub 13 roku życia[1].

Na ogół płód rozwija się z żywej zygoty, co prowadzi do powstania zarodka. Ciąża ma miejsce w macicy kobiety aż do momentu, gdy płód (zakładając, że został donoszony do terminu) jest wystarczająco rozwinięty, by mógł się urodzić. U ludzi, ciąży trwa zazwyczaj około 9 miesięcy, po których kobieta zaczyna rodzić i przynosi na świat dziecko. Jednak nie zawsze tak jest, ponieważ niektóre dzieci rodzą sięprzedwcześnie, z opóźnieniem lub w przypadkuwewnątrzmacicznego obumarcia płodu, nie przeżywają ciąży.

Silnaemocjonalnawięź matki z dzieckiem (zob.miłość macierzyńska), związana m.in. z działaniemukładu nagrody, powstała w wyniku długiejewolucji ssaków (w tymczłowiekowatych). Zapewnia trwałośćrodzin i innychgrup społecznych[2].

Bezdzietność jest stanem nieposiadania dzieci. Bezdzietność może być znacząca z perspektywy osobistej, społecznej lub politycznej. Bezdzietność może byćdobrowolną bezdzietnością lub może być mimowolna z uwagi na problemy zdrowotne, lub okoliczności społeczne.

Niebiologiczna matka

[edytuj |edytuj kod]

Słowo „matka” może często odnosić się do kobiety innej niż biologiczny rodzic, zwłaszcza jeśli spełnia ona główną rolę społeczną w wychowaniu dziecka. Zazwyczaj jest to albo matka adopcyjna, albo macocha (biologicznie niespokrewniony partnerojca dziecka).

Matka zastępcza

[edytuj |edytuj kod]
 Główny artykuł:Matka zastępcza.

Matka zastępcza to kobieta, która rodzi dziecko pochodzące z zapłodnionej komórki jajowej innej kobiety w imieniu pary, która nie jest w stanie urodzić dzieci. Tym samym matka zastępcza nosi i rodzi dziecko, którego nie jest biologiczną matką. Macierzyństwo zastępcze stało się możliwe dzięki postępowi w technologiach reprodukcyjnych, takich jak zapłodnienie in vitro.

Nie wszystkie kobiety, które zachodzą w ciążę poprzez zapłodnienie in vitro, są matkami zastępczymi.

Macierzyństwo w związkach osób tej samej płci

[edytuj |edytuj kod]
 Zobacz też:Rodzicielstwo osób LGBT

Możliwość macierzyństwa dla lesbijek i kobiet biseksualnych w związkach homoseksualnych (lub dla kobiet bez partnera) wzrosła w ciągu ostatnich kilku dekad[kiedy?] ze względu na rozwój technologiczny. Współczesne rodzicielstwo lesbijek (termin, który nieco wymazuje kwestię biseksualizmu) zaczęło się od kobiet będących w związkach heteroseksualnych, które później identyfikowały się jako lesbijki lub biseksualistki, jako że zmieniające się postawy dawały większą akceptację dla związków nieheteroseksualnych. Innym sposobem na to, aby kobiety te stały się matkami, jest adopcja lub rodzicielstwo zastępcze. Alternatywą jest również możliwość samodzielnego zapłodnienia i klinicznie wspomaganego zapłodnienia od dawcy, czyli formy sztucznego zapłodnienia. Wraz z rozwojem technologii rozrodczości, więcej kobiet, które nie pozostają w związkach heteroseksualnych, stało się matkami poprzez zapłodnienie in vitro[3][4].

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz hasłamatkamama w Wikisłowniku
Zobacz w Wikiźródłachzbiór prac o tytule „Matka”
Zobacz multimedia związane z tematem:Matki
Zobacz kolekcję cytatówo matce w Wikicytatach

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Early Life Circumstances and Their Impact on Menarche and Menopause [online], Medscape [dostęp 2019-11-01] .
  2. K.DK.D. Broad K.DK.D.,J.PJ.P. Curley J.PJ.P.,E.BE.B. Keverne E.BE.B.,Mother–infant bonding and the evolution of mammalian social relationships, „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”, 361 (1476),2006, s. 2199–2214,DOI10.1098/rstb.2006.1940,ISSN0962-8436,PMID17118933,PMCIDPMC1764844 [dostęp 2019-11-01] .
  3. RuthR. McNair RuthR. i inni,Lesbian Parenting: Issues, Strengths and Challenges, „Family Matters” (63), 2002, s. 40 [dostęp 2019-11-01] (ang.).
  4. Nancy J.N.J. Mezey Nancy J.N.J.,New choices, new families. How lesbians decide about motherhood, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2008,ISBN 978-0-8018-9525-8,OCLC 557657966 [dostęp 2019-11-01] .
Relacje rodzinne
pokrewieństwo
przodkowie (wstępni)
potomstwo (zstępni)
potomstwo rodziców
potomstwo babć i dziadków
inne
koicja
ipowinowactwo
małżeństwo
przybrana rodzina
krewni małżonków
małżonkowie krewnych
inne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Matka&oldid=75694303
Kategoria:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp